Đề xuất lấy nước sông Hồng 'giải cứu' cho hồ Tây

Ngày 19/12, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội tổ chức tọa đàm "Đề xuất giải pháp bổ cập nước hồ Tây nhằm cải thiện chất lượng nước hồ một cách bền vững". 

Theo Công ty Thoát nước Hà Nội, hồ Tây hiện nay vẫn phải hứng rác thải, phế thải dẫn đến ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới cảnh quanh, mỹ quan đô thị. Các hoạt động kinh doanh của nhà nổi, du thuyền trước đây cũng tạo ra nhiều "bãi rác" trên hồ. Trong khi đó trầm tích đáy hồ tích tụ nhiều năm chưa được nạo vét.

Đặc biệt, hồ Tây đang đối mặt với vấn đề cạn kiệt do sự bốc hơi và thẩm thấu ngầm. Nguồn bổ sung nước tự nhiên duy nhất hiện nay là mưa. Vào mùa khô mưa ít, nước hồ bốc hơi nhiều gây nguy cơ cạn kiệt. Những hình ảnh ghi nhận giữa tháng 12 cho thấy có rất nhiều bãi nổi ven bờ, có đoạn có thể đi bộ.

Công ty Thoát nước đã lấy mẫu nước hồ Tây (tại khu vực phố Nhật Chiêu) trong tháng 10, 11, 12/2018 để phân tích. Kết quả cho thấy nước hồ đang trong tình trạng ô nhiễm hữu cơ, các chỉ số COD, BOD5 đều vượt quy chuẩn Việt Nam. Chỉ tiêu về hàm lượng amoni cũng vượt quy chuẩn cho phép. Hàm lượng tảo (Chlorophylla) cao và có xu hướng tăng lên.

Từ kết quả quan trắc, Công ty Thoát nước cho rằng môi trường nước hồ Tây đang bị ô nhiễm, mực nước cạn kiệt theo thời gian và hồ có thể biến thành hồ chết nếu vấn đề ô nhiễm không được cải thiện.

"Giải pháp bổ cập nước hồ sẽ làm hồ Tây trở thành hồ nước lưu thông, luôn duy trì được mực nước ổn định cao, cải thiện chất lượng nước, tạo cảnh quan môi trường và khai thác du lịch mặt nước", Công ty Thoát nước đề xuất giải pháp cải thiện môi trường nước hồ Tây và cho rằng, việc bổ sung nước từ sông Hồng là phương án khả thi nhất.

Lý giải cho đề xuất, Công ty Thoát nước cho rằng bản chất hồ Tây là một đoạn của sông Hồng xưa, do quá trình ngưng đọng sau khi sông đổi dòng chảy mà thành. Kết quả quan trắc chất lượng nước sông Hồng lấy tại vị trị dự kiến dẫn nước về hồ Tây tháng 10 đến tháng 12/2018 cho thấy, nước sông Hồng đạt tiêu chuẩn cho phép đối với nước mặt.

Để bổ sung nước sông Hồng cho hồ Tây, Công ty Thoát nước sẽ phải đầu tư xây dựng trạm bơm đặt ở sát mép sông, làm tuyến ống xả dẫn nước từ trạm bơm qua ngõ 464 Âu Cơ, qua đê, đi theo đường Lạc Long Quân, vào ngõ 612 Lạc Long Quân và đi vào lòng mương tiêu cạnh công viên nước hồ Tây. Ngoài ra, công ty sẽ tận dụng tuyến mương tiêu để làm bể lắng cát thô và xây dựng bể lắng cát tinh trong hồ cạnh công viên nước trước khi đưa nước vào hồ. 

Tuy nhiên, Công ty Thoát nước không đưa ra lộ trình thực hiện giải pháp trên cũng như kinh phí thực hiện.

Ý tưởng trên của Công ty Thoát nước không mới. Năm 2001, Hà Nội đã lên kế hoạch thực hiện dự án "Nâng cao chất lượng nước hồ Tây" với chi phí dự kiến 32 triệu USD, trong đó có hạng mục thay nước hồ Tây bằng nước sông Hồng. Tại thời điểm đó, các nhà khoa học cho rằng chất lượng nước hồ Tây tương đối sạch, việc chi hàng triệu USD để cải tạo chất lượng nước quá tốn kém. Việc thay nước hồ sẽ ảnh hưởng đến hệ sinh thái của hồ... 

Trước phản ứng phản ứng dữ dội của các nhà khoa học và dư luận, việc thay nước đã không được thực hiện.

Hồ Tây là hồ nước tự nhiên lớn nhất ở nội thành Hà Nội, chu vi hiện nay là 16,4 km; diện tích mặt nước hơn 500 hecta, có khoảng 10 triệu m3. 

Theo báo cáo của quận Tây Hồ, trữ lượng cá, tôm, cua, trai, ốc tại hồ Tây năm 2017 đạt mức thấp nhất từ trước đến nay. Nguyên nhân suy giảm trữ lượng và số lượng loài là điều kiện môi trường nước và nền đáy hồ bị ô nhiễm trong nhiều năm.