(VTC News) - Chuyện giờ mới kể về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong ngày cuối cùng của chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, 7/5/1954.
Buổi trưa trời hửng nắng. Chỉ huy trưởng trèo lên đỉnh núi Mường Phăng sau sở chỉ huy, quan sát trận địa. Gần một tháng qua, từ vị trí này, với một chiếc ông nhòm có bội số quang học lớn, anh đã theo dõi sự tiến triển của chiến hào ta.
Thời gian đầu, sự tách biệt giữa ta và địch rất rõ. Tập đoàn cứ điểm địch là một khối đông đặc, như những tổ ong khổng lồ nằm sát nhau hai bên bờ sông Nậm Rốm. Trận địa ta là những đường hào rất nhiều nhánh từ chung quanh cánh đồng lan dần vào.
Nhưng từ cuối tháng Tư, rất khó phân biệt trận địa ta và trận địa địch. Vì hầu hế những mũi chiến hào của ta đã cắm sâu vào tập đoàn cứ điểm. Đôi lúc phải xác định trên bản đồ đâu là những cứ điểm địch còn giữ, đâu là nơi ta đã tiêu diệt.
Trận mưa dù đang tiếp tục trên bầu trời Điện Biên Phủ. Những chiếc máy bay vận tải bay cao ngoài tầm với của pháo cao xạ. Hàng ngàn chiếc dủ màu sắc tươi rói chi chít trên cánh động, như nấm nở rộ sau một trận mưa.
Có thể thấy rõ số khá lớn đồ tiếp tế của địch rơi vào trận địa ta. ‘Miếng da lừa’ Điện Biên Phủ đã thu lại quá nhỏ. Sáng nay, tham mưu báo cáo, nó chỉ còn một chiều 1000m, một chiều 800m. Tổng thống Eisenhower đã ví nó mới một ‘sân bóng chày’!
Chỉ huy trưởng dùng ốm nhòm tìm vị trí 311B ở phía tây, đã bị tiêu diệt đêm 3/5, và vị trí 310 nằm bên. Cả hai vị tí này chỉ cách sở chỉ huy Mường Thanh 300. Từ đây vượt qua một cứ điểm nữa là tới hầm De Castries. Những mũi lê đã chĩa vào bên sườn De Castries. Nhưng phản ứng của địch rất yếu ớt. Chúng đã không làm được gì nhiều sau khi mất 311B.
Và đêm nay sẽ đến lượt 310, được coi là ‘con mắt’ của tập đoàn cứ điểm.
20h, hỏa lực của ta tập trung bắn vào A1, C2, cứ điểm 506, bắc Mường Thanh, cứ điểm 310, tây Mường Thanh. Lần này có thêm sự phối hợp của giàn hảo tiễn sau nòng.
Đợt pháo hỏa kéo dài 45 phút. Địch phản ứng yếu ớt. Nhưng chúng đã có chuẩn bị. Khi pháo ta vừa ngừng bắn, tất cả những khẩu pháo còn lại của tập đoàn cứ điểm tập trung trút đạn xuống những trận địa chiến hào của ta xung quanh A1 và C2.
Trung đoàn trưởng Nguyễn Hữu An quay điện thoại liên lạc với công binh để kiểm tra lần cuối. Điện thoại bị đứt! Tình hình lại diễn ra như lần trước. Nhưng cơ quan tham mưu chiến dịch đã rút kinh nghiệm, phố biến giờ nổ súng cho các đơn vị.
Trước giờ G năm phút, các chiến sỹ ở chiến hào xuất phát xung phong được lệnh quay lưng về A1, nhắm mắt, há mồm đề phòng sóng xung kích và ánh chớp của ngàn cân bộc phá.
Đúng 20h30, một tiếng nổ trầm, không phải như chúng ta chờ đợi. Quay đầu nhìn lại, tên đồi A1 có một đám khói lớn đang phụt lên. Một số người phân vân: có phải đây là bom nổ chậm địch thả lúc chiều?
Nguyễn Hữu Anh lập tức ra lệnh cho pháo của trung đoàn nổ súng. Mấy ngày trước đó, chúng ta đã tiêu diệt một số hỏa điểm địch hướng về phía tiền duyên, nên lần này pháo của trung đoàn chỉ bắn chế áp mạnh trong vòng 15 phút, rồi bộ binh xung phong.
Ở phía đông – nam, hướng tiến công chủ yếu, tiểu đoàn 249 do tiểu đoàn trưởng Vũ Đình Hòe chỉ huy, chia thành hai cánh tiến lên đồi hình thành thế bao vây quân địch.
Phía tây – nam, tiểu đoàn trưởng Dũng Chi đưa tiểu đoàn 251 tiến theo giao thông hào mới đào trên mặt ruộng ven đường 41, thọc một mũi dùi cắt rời A1 khỏi Mường Thanh.
Khối bộc phá một ngàn cân đã tiêu diệt một phần tuyến ngang gây khó khăn cho các đơn vị đánh A1 trong đợt trước, tạo nên một cửa mở quan trọng giúp cho hai đại đội của tiểu đoàn 249 xung phong thuận lợi.
Nhưng càng lên gần đỉnh đồi thì những đất đá từ hố sâu bốc lên đã làm trái đồi biến dạng và trở nên rất khó đi. Lợi dụng lúc đó, những tên lính dù còn sống sót của đại đội 2 liên tiếp trút đạn liên thanh về phía ta.
Đại đội 316 đánh vào trận địa súng cối. Đại đội 317 đánh vào khu thông tin gần hầm ngầm. Đại đội 3 của Pouget đóng trên đỉnh đồi và từ phía hầm ngầm tiến ra phản kích. Cuộc chiến bằng tiểu liên, lựu đạn, lưỡi lê lại diễn ra trên từng chiến hào, từng ụ súng.
Phía tây- nam, các chiến sỹ bộc phá tiểu đoàn 251 nhiều lần tiến lên mở đường về phía lô cốt ‘ Cây đa cụt’ đều bị thương vong. Pouget biết nếu để mất lô cốt này thì cứ điểm hoàn toàn bị cố lập, sớm muộn cũng bị tiêu diệt.
Tiểu đoàn quyết định đưa DKZ lên bắn sập chiếc lô cốt. Khẩu đại liên bên trong đã hoàn toàn im lặng. Nhưng khi bộ đội lên phá tiếp hàng rào lại bị hỏa lực không biết từ đâu chặn lại. Tiểu đội trưởng Phấn cùng đại đội phó bí mật bò lên quan sát, phát hiện được một ụ súng ngầm được ngụy trang kỹ, ở ngay gần lô cốt.
Phấn đề nghị cho mình được tiêu diệt ụ súng để trả thù cho các bạn đồng đội đã hy sinh, nếu cần sẽ ôm bộc phá lao vào ụ súng để mở đường cho đơn vị. Đại đội tổ chức hỏa lực yểm hộ cho Phấn hoàn thành nhiệm vụ an toàn. Tiểu đoàn 251 đã cắt đứt con đường tiếp viện của địch từ Mường Thanh lên.
Trên đỉnh đồi, những tên lính dù dựa vào chiến hào và cộng sự đã được củng cố trong thời gian qua ra sức chống đỡ chờ quân viện.
Quá nửa đêm, trung đoàn trưởng Nguyễn Hữu An quyết định đưa đại đội dự bị của tiểu đoàn 249 vào giải quyết trận đánh. Bộ đội ta chia thành từng tổ nhỏ tiêu diệt dần dần từng ụ đề kháng còn sót lại của địch.
…
Sau khi tiêu diệt được vị trí Cây đa cụt, tiểu đoàn trưởng 251 Dũng Chi quyết định đưa một lực lượng xuống uy hiếp A3, đồng thời tổ chức một mũi đánh lên đỉnh đồi, dồn quân dịch ở A1 vào thế giữa hai gọng kìm.
7/5/1954
4h sáng ngày 7/5/1954, Pouget chỉ còn lại 34 lính dù. Pouget gọi bộ đàm một lần nữa cho Mường Thanh, yêu cầu phải tăng viện ngay một đại đội nếu không cứ điểm sẽ bị tràn ngập. Ở đầu dây là tham mưu trưởng Vadot:
- Hãy biết điều một chút. Ông muốn tôi tìm đâu ra một đại đội? Tất cả đều không còn gì!
- Nếu vậy thì cho tôi và những người còn lại mở đường chạy xuống E’liane 3.
- Ông phải ở tại chỗ. Ông là lính dù, phải chiến đấu cho tới chết…Chí ít là tới khi trời sáng.
- Rõ rồi. Với tôi, thế là xong. Nếu ngài không còn điều gì nói thêm, tôi hủy điện đài.
- Với tôi, cũng là xong – Vadot nói.’
Quân dù đã sử dụng đến những viên đạn, quả lựu đạn cuối cùng. Viên chỉ huy Pouget bị thương nặng và bị bắt. Trước khi trời sáng trận đánh kết thúc. 174 đã rả được cái hận A1.
Trong đêm, cũng ở phía đông, trung đoàn 165 của 312 đã tiêu diệt 506, cứ điểm rất quan trọng nằm bên đường 41 chạy tới sở chỉ huy của De Castries.
Langlais đã dồn vào đây tất cả những gì còn lại của tiểu đoàn dù 6. Ở phía tây, trung đoàn 102 của 308 chiếm xong cứ điểm 311, đưa trận địa tiến công của đại đoàn vào cách sở chỉ huy De Castries 300m.
Sáng ngày 7/5/1954, lá cờ Quyết chiến quyết thắng tung bay trên cao điểm A1 báo hiệu giờ tàn của tập đoàn cứ điểm.
Nhưng trận đánh trên dãy đồi phía đông vẫn chưa kết thúc. Trong đêm, ở hướng chính, tiểu đoàn của 98 đã mở nhiều đợt xung phong chiếm cứ điểm C2.
…thấy trận đánh ở C2 kéo dài, chỉ huy trưởng gọi điện cho Lê Quảng Ba nhắc: ‘174 đã chiếm xong A1, tận dụng hỏa lực bắn thắng của ta từ A1 chi viện cho 98 ở C2.
Đưa ngay lực lượng dự bị trung đoàn 9 vào chiến đấu. Pháo chiến dịch sẽ kiềm chế pháo địch ở Mường Thanh, dành riêng cho C2, 200 quả pháo 105. Cần nhanh chóng tiêu diệt được C2 để làm chủ hoàn toàn các cao điểm phía đông!
7h30, pháo ta vừa ngừng chế áp, tiểu đoàn 125 và đại đội 138 của tiểu đoàn 375 chia làm ba mũi xong phong lên C2. Quân ta lần lượt đánh chiếm từng mục tiêu. 9h30, bộ đội ta hoàn toàn làm chủ đồi C2.
Cuộc chiến đấu trên những ngọn đôi phía đông đã kết thúc. Cả khu trung tâm nằm gọn dưới hỏa lực bắn thẳng của ta.
…
Suốt đêm, Bộ chỉ huy chiến dịch tập trung tại phòng tác chiến theo dõi cuộc chiến đâu. Mọi người đều cảm thấy nhẹ nhõm khi được tin 174 và 98 giải quyết xong A1 và C2. Mục tiêu đợt tiến công thứ ba đã hoàn tất.
…
10h, trung đoàn 209 đêm qua chưa hoàn thành nhiệm vụ tiêu diệt 507, một trong bốn cứ điểm còn lại trên đường 41 bên tả ngạn sông Nậm Rốm ngăn chặn bộ đội ta vượt qua cầu Mường Thanh tiến vào khu vực trung tâm, đề nghị cho đánh tiếp ban ngày.
Buổi trưa, trinh sát báo cáo máy bay vận tải hai thân chỉ lượng một vòng trên bầu trời Mường Thanh, không thả dù tiếp tế, quay trở về Hà Nội.
Trên sông Nậm Rốm vẫn nổi những đám bọt trắng. Trong khu trung tâm của địch, thỉnh thoảng lại có một tiếng nổ khác thường. Bộ phận theo dõi điện đài nghe được những viên phi công và quân địch ở Mường Thanh trao đổi với nhau lời chào vĩnh biệt.
Bộ chỉ huy chiến dịch quyết định cuộc tổng công kích sẽ diễn ra khi trời tối.
14h, pháo chiến dịch bắn mãnh liệt vào trung tâm tập đoàn cứ điểm, dọn đường cho cuộc tiến công cứ điểm 507 của 209.
3h chiều, trinh sát báo cáo trong khu trung tâm của địch xuất hiện những đốm cờ trắng. Chỉ huy trưởng yêu cầu cán bộ tham mưu chỉ những điểm có cờ trắng trên bản độ, nhận thấy có cả những đơn vị Âu Phi.
Bộ chỉ huy chiến dịch nhận định: Địch đã đến lúc tan rã.
Địch tan rã
Đúng 3h chiều, Chỉ huy trưởng chiến dịch ra lệnh: ‘Không cần đợi trời tối, lập tức mở cuộc tổng công kích vào Mường Thanh. Đơn vị phía đông đánh thẳng vào khu vực trung tân, đơn vị phía tây giáp công sang, cùng tiến vào sở chỉ huy của địch. Phải đánh thật mạnh, bao vây thật chặt, không để cho Đờ Cát hoặc bất cứ tên địch nào chạy thoát’.
Tại trận địa, đại đội 306 của tiểu đoàn 130, có chính trị viên tiểu đoàn Trần Quải đi cùng, đã có mặt ở cứ điểm 508. Tiểu đoàn phó Ngô Trọng Bảo cho các lực lượng của 154 tiến sang cứ điểm 509, cứ điểm cuối cùng bảo vệ cầu Mường Thanh, rồi trao đổi với chính trị viên Trần Quải, lệnh cho đại đội 360 tiến vào khu trung tâm, nơi lửa khói của những đám cháy mỗi lúc càng bốc cao.
Đại đội trưởng Tạ Quốc Luật lập tức dẫn đại đội 360 luồn dưới làn đạn của những khẩu trọng liên bốn nòng, băng qua cầu Mường Thanh. Nhận thấy quân địch hầu như không chống cự, Tạ Quốc Luật cho bộ đội rời giao thông hào đầy ắp quân địch, nhảy lên mặt đất, dùng một lính ngụy dẫn đường tiến thật nhanh tới sở chỉ huy của De Castries.
5h30 chiều, 312 báo cáo lên: ‘Toàn bộ quân địch tại khu trung tâm đã đầu hàng. Đã bắt được tướng Đờ Cát’.
Cả khu rừng cơ quan chỉ huy Mặt trận, từ xưa đến nay rất nghiêm mật, bỗng sôi lên trong những tiếng ầm ầm như biển động. Cán bộ, chiến sỹ hò reo, khua chân múa tay, ôm nhau nhảy nhót, biểu lộ sự vui mừng như những em nhỏ..
Từ Mường Thanh, các đơn vị báo cáo lên: binh lính địch lũ lượt kéo ra hàng. Có tên vừa đi vừa hát. Các chiến sỹ ta cũng ra khỏi công sự, nhảy múa trên giao thông hào. Nhiều anh em bắn súng chỉ thiên và pháo hiệu xanh, đỏ để mừng thắng trận.
Bộ chỉ huy chiến dịch ra lệnh cho các đơn vị: ‘Cuộc chiến đầu chưa chấm dứt. Tất cả phải ở vị trí chiến đâu. Không được để một tên địch nào chạy thoát. Lập tức dùng hệ thống loa địch vận kêu gọi và hướng dẫn địch ra hàng.
Khẩu hiệu như sau: ‘Hãy ra hàng! Các anh sẽ được đối đãi tử tế. Cầm cờ trắng, đi ra phải có trật tự. Cấm không được phá hoại vũ khí, đạn dược. Ai còn mang súng, phải chúc đầu súng xuống đất’.
Ngay sau đó, Đại tướng Võ Nguyên Giáp hỏi anh Lê Trọng Tấn:
- Có đúng là đã bắt được De Castries không?
- Báo cáo anh, anh em báo cáo lên là đã bắt được.
- Căn cứ vào đâu mà biết nó là De Castries?
Tấn im lặng.
- Cần bắt cho được De Castries. Không được để địch đánh tráo tên chỉ huy. Phải đối chiếu nhân dạng với căn cước, kiểm tra cấp hiệu, phù hiệu. Các đồng chí chịu hoàn toàn trách nhiệm về việc này. Các đồng chí có ảnh của De Castries chưa?
Đơn vị trả lời không có. Một cán bộ của mặt trận dùng xe jeep xuống đơn vị mang theo tấm ảnh của De Castries.
Lát sau, đại đoàn trưởng Lê Trọng Tấn gọi báo cáo, đúng là đã bắt được De Castries cùng toàn bộ chỉ huy tập đoàn cứ điểm. De Castries vẫn mang cấp hiệu, ta đã kiểm tra ký giấy tờ và chữ ký của y.
Chỉ huy trưởng hỏi lại:
- Đồng chí đã thực mắt nhìn thấy De Castries chưa?
Lê Trọng Tấn vui vẻ đáp:
- Báo cáo anh, De Castries cùng với cả bộ chỉ huy Pháp ở Điện Biên Phủ đang đứng trước mặt tôi. Hắn còn cả ‘can’ và mũ đỏ.
Tổng tư lệnh viết ngay điện báo cáo với Trung ương và Chính phủ tin quân ta ở Điện Biên Phủ đã toàn thắng.
Tin địch ở Mường Thanh đầu hàng được truyền cho các đơn vị bộ đội và dân công ở phía sau qua đường dây điện thoại.
Với Chỉ huy trưởng, trận đánh chưa kết thúc. Quân địch ở Hồng Cúm lúc này do Hà Nội trực tiếp chỉ huy. Nếu chúng chạy thoát một số sang Thượng Lào thì chiến thắng của ta sẽ không trọn vẹn. Anh gọi điện thoại trực tiếp cho Nam Long quả quyết nói: ‘Thưa anh, sẽ không có một tên nào chạy thoát. Chúng tôi đã chốt chặn đường sang Lào’.
Tại Hồng Cúm từ 5 giờ chiều ta đã phát hiện địch ném vũ khí xuống sông Nậm Rốm và có nhiều đám cháy trong cứ điểm. Chính ủy Lê Chưởng nói với tham mưu trưởng: ‘Ta lệnh cho chúng đầu hàng. Nếu ngoan cố sẽ bị tiêu diệt’.
Lệnh được truyền xuống các đơn vị. Tiếng loa của ta vang vang: ‘Mường Thanh đã đầu hàng! Decastries đã bị bắt! Hồng Cúm hàng nhanh thì sẽ không bị tiêu diệt!’
Địch vẫn im lặng. Ta dùng vô tuyến điện gọi:
- Isabelle! Lalande! Các anh hãy đầu hàng ngay, nếu không sẽ bị tiêu diệt!
- Chúng tôi sẵn sàng hạ vũ khí. Nhưng đề nghị các ông cho mượn đường sang Lào.
Chính ủy Lê Chưởng hạ lệnh cho pháo bắn. Hồng Cúm trở thành một biển lửa. Quân địch không chống cự. Bộ đội được lệnh tiến vào trong cứ điểm. Nhưng chỉ còn lại những tên bị thương. Có lẽ nào quân địch đã chạy thoát? Vòng vây của ta vẫn siết chặt chung quanh.
Trung đoàn trưởng 57 hạ lệnh cho bộ đội đốt đuốc truy tìm quân địch. Đuốc sáng hồng cả một vùng trời. Du kích và đồng bào những bản xung quanh Hồng Cúm chủ động phối hợp, dẫn đường cho bộ đội đuổi bắt Tây. Nhưng quân địch không đi đâu xa.
Pháo ta bắn mạnh, các công sự trong cứ điểm đều đổ sụp, Lanlade đã ra lệnh cho tất cả binh lính chạy ra chung quanh cứ điểm để tránh pháo.
24h, chính ủy đại đoàn Lê Chưởng gọi điện thoại báo cáo đã bắt được toàn bộ quân địch ở Hồng Cúm, trong đó có cả Lalande, chỉ huy phó của tập đoàn cứ điểm, đặc trách phân khu Hồng Cúm.
Sau 55 ngày đêm chiến đấu ác liệt, chiến dịch lịch sử đã thu được toàn thắng.
Chỉ huy trưởng, ngả mình trên chiếc đệm cỏ tranh thao thức mãi không sao ngủ được. Ngày mai, chắc bộ đội sẽ nhận được thư khen của Bác. Anh Phạm Văn Đồng đã có mặt ở Genève, sẽ có một tư thế mới để bước vào hội nghị.
Các đồng chí của ta và các đồng chí Liên Xô, Trung Quốc đều mong đợi tin này hàng giờ…
Lá cờ Tổ quốc được nhân dân ta nêu cao trên chiến trường lịch sử. Quân đội ta lớn lên nhanh quá. Kế hoạch Navarre coi như đã thành mây khói. Cục diện sẽ đổi mới. Điện Biên Phủ xong rồi, nay mai sẽ tiếp tục đánh ở đâu? Niềm vui đã làm chỉ huy trưởng mất trọn giấc ngủ đêm hôm đó.
Bốn năm sau đó, đồng chí Vi Quốc Thanh từ Quảng Tây sang thăm Hà Nội. Đồng chí tặng Đại tướng Võ Nguyên Giáp một bức mành trúc có con chim ưng và dòng chữ ‘Đông phong nghênh khải hoàn’ (gió đông đón khải hoàn).
Đồng chí nói: ‘Những năm ở Việt Nam là thời kỳ hoàng kim trong cuộc đời hoạt động cách mạng của tôi’.
Còn nữa...
6/5/1954
Sáng ngày 6/5/1954, tiểu đoàn 255 của 174 phòng ngự suốt 34 ngày đêm trên đồi A1 được lệnh rút qua đồi Cháy làm lực lượng dự bị.
Tiếng nổ của khối bộc phá trên đồi A1 được chọn làm hiệu lệnh xung phong cho đợt tiến công tối nay.
Trời ngớt mưa. Cơ quan tham mưu báo cáo đêm qua địch đã thả dù thêm hàng trăm quân tăng viện. Máy bay địch hoạt động với mức độ chưa từng có kể từ đầu chiến dịch. Chúng ném bom, bắn rốc két vào những vị trí phòng ngự của ta, đặc biệt là đồi C1. Pháo cao xạ bắn rơi thêm một chiếc C.119.
 |
Buổi trưa trời hửng nắng. Chỉ huy trưởng trèo lên đỉnh núi Mường Phăng sau sở chỉ huy, quan sát trận địa. Gần một tháng qua, từ vị trí này, với một chiếc ông nhòm có bội số quang học lớn, anh đã theo dõi sự tiến triển của chiến hào ta.
Thời gian đầu, sự tách biệt giữa ta và địch rất rõ. Tập đoàn cứ điểm địch là một khối đông đặc, như những tổ ong khổng lồ nằm sát nhau hai bên bờ sông Nậm Rốm. Trận địa ta là những đường hào rất nhiều nhánh từ chung quanh cánh đồng lan dần vào.
Nhưng từ cuối tháng Tư, rất khó phân biệt trận địa ta và trận địa địch. Vì hầu hế những mũi chiến hào của ta đã cắm sâu vào tập đoàn cứ điểm. Đôi lúc phải xác định trên bản đồ đâu là những cứ điểm địch còn giữ, đâu là nơi ta đã tiêu diệt.
Trận mưa dù đang tiếp tục trên bầu trời Điện Biên Phủ. Những chiếc máy bay vận tải bay cao ngoài tầm với của pháo cao xạ. Hàng ngàn chiếc dủ màu sắc tươi rói chi chít trên cánh động, như nấm nở rộ sau một trận mưa.
Có thể thấy rõ số khá lớn đồ tiếp tế của địch rơi vào trận địa ta. ‘Miếng da lừa’ Điện Biên Phủ đã thu lại quá nhỏ. Sáng nay, tham mưu báo cáo, nó chỉ còn một chiều 1000m, một chiều 800m. Tổng thống Eisenhower đã ví nó mới một ‘sân bóng chày’!
Chỉ huy trưởng dùng ốm nhòm tìm vị trí 311B ở phía tây, đã bị tiêu diệt đêm 3/5, và vị trí 310 nằm bên. Cả hai vị tí này chỉ cách sở chỉ huy Mường Thanh 300. Từ đây vượt qua một cứ điểm nữa là tới hầm De Castries. Những mũi lê đã chĩa vào bên sườn De Castries. Nhưng phản ứng của địch rất yếu ớt. Chúng đã không làm được gì nhiều sau khi mất 311B.
Và đêm nay sẽ đến lượt 310, được coi là ‘con mắt’ của tập đoàn cứ điểm.
20h, hỏa lực của ta tập trung bắn vào A1, C2, cứ điểm 506, bắc Mường Thanh, cứ điểm 310, tây Mường Thanh. Lần này có thêm sự phối hợp của giàn hảo tiễn sau nòng.
Đợt pháo hỏa kéo dài 45 phút. Địch phản ứng yếu ớt. Nhưng chúng đã có chuẩn bị. Khi pháo ta vừa ngừng bắn, tất cả những khẩu pháo còn lại của tập đoàn cứ điểm tập trung trút đạn xuống những trận địa chiến hào của ta xung quanh A1 và C2.
Trung đoàn trưởng Nguyễn Hữu An quay điện thoại liên lạc với công binh để kiểm tra lần cuối. Điện thoại bị đứt! Tình hình lại diễn ra như lần trước. Nhưng cơ quan tham mưu chiến dịch đã rút kinh nghiệm, phố biến giờ nổ súng cho các đơn vị.
 |
Đúng 20h30, một tiếng nổ trầm, không phải như chúng ta chờ đợi. Quay đầu nhìn lại, tên đồi A1 có một đám khói lớn đang phụt lên. Một số người phân vân: có phải đây là bom nổ chậm địch thả lúc chiều?
Nguyễn Hữu Anh lập tức ra lệnh cho pháo của trung đoàn nổ súng. Mấy ngày trước đó, chúng ta đã tiêu diệt một số hỏa điểm địch hướng về phía tiền duyên, nên lần này pháo của trung đoàn chỉ bắn chế áp mạnh trong vòng 15 phút, rồi bộ binh xung phong.
Ở phía đông – nam, hướng tiến công chủ yếu, tiểu đoàn 249 do tiểu đoàn trưởng Vũ Đình Hòe chỉ huy, chia thành hai cánh tiến lên đồi hình thành thế bao vây quân địch.
Phía tây – nam, tiểu đoàn trưởng Dũng Chi đưa tiểu đoàn 251 tiến theo giao thông hào mới đào trên mặt ruộng ven đường 41, thọc một mũi dùi cắt rời A1 khỏi Mường Thanh.
Khối bộc phá một ngàn cân đã tiêu diệt một phần tuyến ngang gây khó khăn cho các đơn vị đánh A1 trong đợt trước, tạo nên một cửa mở quan trọng giúp cho hai đại đội của tiểu đoàn 249 xung phong thuận lợi.
Nhưng càng lên gần đỉnh đồi thì những đất đá từ hố sâu bốc lên đã làm trái đồi biến dạng và trở nên rất khó đi. Lợi dụng lúc đó, những tên lính dù còn sống sót của đại đội 2 liên tiếp trút đạn liên thanh về phía ta.
Đại đội 316 đánh vào trận địa súng cối. Đại đội 317 đánh vào khu thông tin gần hầm ngầm. Đại đội 3 của Pouget đóng trên đỉnh đồi và từ phía hầm ngầm tiến ra phản kích. Cuộc chiến bằng tiểu liên, lựu đạn, lưỡi lê lại diễn ra trên từng chiến hào, từng ụ súng.
Phía tây- nam, các chiến sỹ bộc phá tiểu đoàn 251 nhiều lần tiến lên mở đường về phía lô cốt ‘ Cây đa cụt’ đều bị thương vong. Pouget biết nếu để mất lô cốt này thì cứ điểm hoàn toàn bị cố lập, sớm muộn cũng bị tiêu diệt.
Tiểu đoàn quyết định đưa DKZ lên bắn sập chiếc lô cốt. Khẩu đại liên bên trong đã hoàn toàn im lặng. Nhưng khi bộ đội lên phá tiếp hàng rào lại bị hỏa lực không biết từ đâu chặn lại. Tiểu đội trưởng Phấn cùng đại đội phó bí mật bò lên quan sát, phát hiện được một ụ súng ngầm được ngụy trang kỹ, ở ngay gần lô cốt.
Phấn đề nghị cho mình được tiêu diệt ụ súng để trả thù cho các bạn đồng đội đã hy sinh, nếu cần sẽ ôm bộc phá lao vào ụ súng để mở đường cho đơn vị. Đại đội tổ chức hỏa lực yểm hộ cho Phấn hoàn thành nhiệm vụ an toàn. Tiểu đoàn 251 đã cắt đứt con đường tiếp viện của địch từ Mường Thanh lên.
Trên đỉnh đồi, những tên lính dù dựa vào chiến hào và cộng sự đã được củng cố trong thời gian qua ra sức chống đỡ chờ quân viện.
Quá nửa đêm, trung đoàn trưởng Nguyễn Hữu An quyết định đưa đại đội dự bị của tiểu đoàn 249 vào giải quyết trận đánh. Bộ đội ta chia thành từng tổ nhỏ tiêu diệt dần dần từng ụ đề kháng còn sót lại của địch.
…
Sau khi tiêu diệt được vị trí Cây đa cụt, tiểu đoàn trưởng 251 Dũng Chi quyết định đưa một lực lượng xuống uy hiếp A3, đồng thời tổ chức một mũi đánh lên đỉnh đồi, dồn quân dịch ở A1 vào thế giữa hai gọng kìm.
7/5/1954
4h sáng ngày 7/5/1954, Pouget chỉ còn lại 34 lính dù. Pouget gọi bộ đàm một lần nữa cho Mường Thanh, yêu cầu phải tăng viện ngay một đại đội nếu không cứ điểm sẽ bị tràn ngập. Ở đầu dây là tham mưu trưởng Vadot:
- Hãy biết điều một chút. Ông muốn tôi tìm đâu ra một đại đội? Tất cả đều không còn gì!
- Nếu vậy thì cho tôi và những người còn lại mở đường chạy xuống E’liane 3.
- Ông phải ở tại chỗ. Ông là lính dù, phải chiến đấu cho tới chết…Chí ít là tới khi trời sáng.
- Rõ rồi. Với tôi, thế là xong. Nếu ngài không còn điều gì nói thêm, tôi hủy điện đài.
- Với tôi, cũng là xong – Vadot nói.’
Quân dù đã sử dụng đến những viên đạn, quả lựu đạn cuối cùng. Viên chỉ huy Pouget bị thương nặng và bị bắt. Trước khi trời sáng trận đánh kết thúc. 174 đã rả được cái hận A1.
 |
Langlais đã dồn vào đây tất cả những gì còn lại của tiểu đoàn dù 6. Ở phía tây, trung đoàn 102 của 308 chiếm xong cứ điểm 311, đưa trận địa tiến công của đại đoàn vào cách sở chỉ huy De Castries 300m.
Sáng ngày 7/5/1954, lá cờ Quyết chiến quyết thắng tung bay trên cao điểm A1 báo hiệu giờ tàn của tập đoàn cứ điểm.
Nhưng trận đánh trên dãy đồi phía đông vẫn chưa kết thúc. Trong đêm, ở hướng chính, tiểu đoàn của 98 đã mở nhiều đợt xung phong chiếm cứ điểm C2.
…thấy trận đánh ở C2 kéo dài, chỉ huy trưởng gọi điện cho Lê Quảng Ba nhắc: ‘174 đã chiếm xong A1, tận dụng hỏa lực bắn thắng của ta từ A1 chi viện cho 98 ở C2.
Đưa ngay lực lượng dự bị trung đoàn 9 vào chiến đấu. Pháo chiến dịch sẽ kiềm chế pháo địch ở Mường Thanh, dành riêng cho C2, 200 quả pháo 105. Cần nhanh chóng tiêu diệt được C2 để làm chủ hoàn toàn các cao điểm phía đông!
7h30, pháo ta vừa ngừng chế áp, tiểu đoàn 125 và đại đội 138 của tiểu đoàn 375 chia làm ba mũi xong phong lên C2. Quân ta lần lượt đánh chiếm từng mục tiêu. 9h30, bộ đội ta hoàn toàn làm chủ đồi C2.
Cuộc chiến đấu trên những ngọn đôi phía đông đã kết thúc. Cả khu trung tâm nằm gọn dưới hỏa lực bắn thẳng của ta.
…
Suốt đêm, Bộ chỉ huy chiến dịch tập trung tại phòng tác chiến theo dõi cuộc chiến đâu. Mọi người đều cảm thấy nhẹ nhõm khi được tin 174 và 98 giải quyết xong A1 và C2. Mục tiêu đợt tiến công thứ ba đã hoàn tất.
…
 |
Buổi trưa, trinh sát báo cáo máy bay vận tải hai thân chỉ lượng một vòng trên bầu trời Mường Thanh, không thả dù tiếp tế, quay trở về Hà Nội.
Trên sông Nậm Rốm vẫn nổi những đám bọt trắng. Trong khu trung tâm của địch, thỉnh thoảng lại có một tiếng nổ khác thường. Bộ phận theo dõi điện đài nghe được những viên phi công và quân địch ở Mường Thanh trao đổi với nhau lời chào vĩnh biệt.
Bộ chỉ huy chiến dịch quyết định cuộc tổng công kích sẽ diễn ra khi trời tối.
14h, pháo chiến dịch bắn mãnh liệt vào trung tâm tập đoàn cứ điểm, dọn đường cho cuộc tiến công cứ điểm 507 của 209.
3h chiều, trinh sát báo cáo trong khu trung tâm của địch xuất hiện những đốm cờ trắng. Chỉ huy trưởng yêu cầu cán bộ tham mưu chỉ những điểm có cờ trắng trên bản độ, nhận thấy có cả những đơn vị Âu Phi.
Bộ chỉ huy chiến dịch nhận định: Địch đã đến lúc tan rã.
Địch tan rã
Đúng 3h chiều, Chỉ huy trưởng chiến dịch ra lệnh: ‘Không cần đợi trời tối, lập tức mở cuộc tổng công kích vào Mường Thanh. Đơn vị phía đông đánh thẳng vào khu vực trung tân, đơn vị phía tây giáp công sang, cùng tiến vào sở chỉ huy của địch. Phải đánh thật mạnh, bao vây thật chặt, không để cho Đờ Cát hoặc bất cứ tên địch nào chạy thoát’.
Tại trận địa, đại đội 306 của tiểu đoàn 130, có chính trị viên tiểu đoàn Trần Quải đi cùng, đã có mặt ở cứ điểm 508. Tiểu đoàn phó Ngô Trọng Bảo cho các lực lượng của 154 tiến sang cứ điểm 509, cứ điểm cuối cùng bảo vệ cầu Mường Thanh, rồi trao đổi với chính trị viên Trần Quải, lệnh cho đại đội 360 tiến vào khu trung tâm, nơi lửa khói của những đám cháy mỗi lúc càng bốc cao.
Đại đội trưởng Tạ Quốc Luật lập tức dẫn đại đội 360 luồn dưới làn đạn của những khẩu trọng liên bốn nòng, băng qua cầu Mường Thanh. Nhận thấy quân địch hầu như không chống cự, Tạ Quốc Luật cho bộ đội rời giao thông hào đầy ắp quân địch, nhảy lên mặt đất, dùng một lính ngụy dẫn đường tiến thật nhanh tới sở chỉ huy của De Castries.
5h30 chiều, 312 báo cáo lên: ‘Toàn bộ quân địch tại khu trung tâm đã đầu hàng. Đã bắt được tướng Đờ Cát’.
Cả khu rừng cơ quan chỉ huy Mặt trận, từ xưa đến nay rất nghiêm mật, bỗng sôi lên trong những tiếng ầm ầm như biển động. Cán bộ, chiến sỹ hò reo, khua chân múa tay, ôm nhau nhảy nhót, biểu lộ sự vui mừng như những em nhỏ..
Từ Mường Thanh, các đơn vị báo cáo lên: binh lính địch lũ lượt kéo ra hàng. Có tên vừa đi vừa hát. Các chiến sỹ ta cũng ra khỏi công sự, nhảy múa trên giao thông hào. Nhiều anh em bắn súng chỉ thiên và pháo hiệu xanh, đỏ để mừng thắng trận.
 |
Khẩu hiệu như sau: ‘Hãy ra hàng! Các anh sẽ được đối đãi tử tế. Cầm cờ trắng, đi ra phải có trật tự. Cấm không được phá hoại vũ khí, đạn dược. Ai còn mang súng, phải chúc đầu súng xuống đất’.
Ngay sau đó, Đại tướng Võ Nguyên Giáp hỏi anh Lê Trọng Tấn:
- Có đúng là đã bắt được De Castries không?
- Báo cáo anh, anh em báo cáo lên là đã bắt được.
- Căn cứ vào đâu mà biết nó là De Castries?
Tấn im lặng.
- Cần bắt cho được De Castries. Không được để địch đánh tráo tên chỉ huy. Phải đối chiếu nhân dạng với căn cước, kiểm tra cấp hiệu, phù hiệu. Các đồng chí chịu hoàn toàn trách nhiệm về việc này. Các đồng chí có ảnh của De Castries chưa?
Đơn vị trả lời không có. Một cán bộ của mặt trận dùng xe jeep xuống đơn vị mang theo tấm ảnh của De Castries.
Lát sau, đại đoàn trưởng Lê Trọng Tấn gọi báo cáo, đúng là đã bắt được De Castries cùng toàn bộ chỉ huy tập đoàn cứ điểm. De Castries vẫn mang cấp hiệu, ta đã kiểm tra ký giấy tờ và chữ ký của y.
Chỉ huy trưởng hỏi lại:
- Đồng chí đã thực mắt nhìn thấy De Castries chưa?
Lê Trọng Tấn vui vẻ đáp:
- Báo cáo anh, De Castries cùng với cả bộ chỉ huy Pháp ở Điện Biên Phủ đang đứng trước mặt tôi. Hắn còn cả ‘can’ và mũ đỏ.
Tổng tư lệnh viết ngay điện báo cáo với Trung ương và Chính phủ tin quân ta ở Điện Biên Phủ đã toàn thắng.
Tin địch ở Mường Thanh đầu hàng được truyền cho các đơn vị bộ đội và dân công ở phía sau qua đường dây điện thoại.
Với Chỉ huy trưởng, trận đánh chưa kết thúc. Quân địch ở Hồng Cúm lúc này do Hà Nội trực tiếp chỉ huy. Nếu chúng chạy thoát một số sang Thượng Lào thì chiến thắng của ta sẽ không trọn vẹn. Anh gọi điện thoại trực tiếp cho Nam Long quả quyết nói: ‘Thưa anh, sẽ không có một tên nào chạy thoát. Chúng tôi đã chốt chặn đường sang Lào’.
Tại Hồng Cúm từ 5 giờ chiều ta đã phát hiện địch ném vũ khí xuống sông Nậm Rốm và có nhiều đám cháy trong cứ điểm. Chính ủy Lê Chưởng nói với tham mưu trưởng: ‘Ta lệnh cho chúng đầu hàng. Nếu ngoan cố sẽ bị tiêu diệt’.
Lệnh được truyền xuống các đơn vị. Tiếng loa của ta vang vang: ‘Mường Thanh đã đầu hàng! Decastries đã bị bắt! Hồng Cúm hàng nhanh thì sẽ không bị tiêu diệt!’
Địch vẫn im lặng. Ta dùng vô tuyến điện gọi:
- Isabelle! Lalande! Các anh hãy đầu hàng ngay, nếu không sẽ bị tiêu diệt!
- Chúng tôi sẵn sàng hạ vũ khí. Nhưng đề nghị các ông cho mượn đường sang Lào.
Chính ủy Lê Chưởng hạ lệnh cho pháo bắn. Hồng Cúm trở thành một biển lửa. Quân địch không chống cự. Bộ đội được lệnh tiến vào trong cứ điểm. Nhưng chỉ còn lại những tên bị thương. Có lẽ nào quân địch đã chạy thoát? Vòng vây của ta vẫn siết chặt chung quanh.
Trung đoàn trưởng 57 hạ lệnh cho bộ đội đốt đuốc truy tìm quân địch. Đuốc sáng hồng cả một vùng trời. Du kích và đồng bào những bản xung quanh Hồng Cúm chủ động phối hợp, dẫn đường cho bộ đội đuổi bắt Tây. Nhưng quân địch không đi đâu xa.
Pháo ta bắn mạnh, các công sự trong cứ điểm đều đổ sụp, Lanlade đã ra lệnh cho tất cả binh lính chạy ra chung quanh cứ điểm để tránh pháo.
24h, chính ủy đại đoàn Lê Chưởng gọi điện thoại báo cáo đã bắt được toàn bộ quân địch ở Hồng Cúm, trong đó có cả Lalande, chỉ huy phó của tập đoàn cứ điểm, đặc trách phân khu Hồng Cúm.
Sau 55 ngày đêm chiến đấu ác liệt, chiến dịch lịch sử đã thu được toàn thắng.
 |
Các đồng chí của ta và các đồng chí Liên Xô, Trung Quốc đều mong đợi tin này hàng giờ…
Lá cờ Tổ quốc được nhân dân ta nêu cao trên chiến trường lịch sử. Quân đội ta lớn lên nhanh quá. Kế hoạch Navarre coi như đã thành mây khói. Cục diện sẽ đổi mới. Điện Biên Phủ xong rồi, nay mai sẽ tiếp tục đánh ở đâu? Niềm vui đã làm chỉ huy trưởng mất trọn giấc ngủ đêm hôm đó.
Bốn năm sau đó, đồng chí Vi Quốc Thanh từ Quảng Tây sang thăm Hà Nội. Đồng chí tặng Đại tướng Võ Nguyên Giáp một bức mành trúc có con chim ưng và dòng chữ ‘Đông phong nghênh khải hoàn’ (gió đông đón khải hoàn).
Đồng chí nói: ‘Những năm ở Việt Nam là thời kỳ hoàng kim trong cuộc đời hoạt động cách mạng của tôi’.
Còn nữa...
Trích đăng từ 'Không phải huyền thoại' – Hữu Mai – Nhà xuất bản Trẻ ấn hành
Bình luận