Sau gần 3 tháng đến Việt Nam, tân Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper cho biết ông quan sát được nhiều thay đổi, sự phát triển mạnh mẽ của Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng so với nhiều năm trước. Ông cũng nhận định mối quan hệ song phương giữa hai nước đã có những bước tiến mà "trước đây có lẽ tôi không tưởng tượng được".
Trong cuộc họp báo đầu tiên khi đảm nhận vị trí Đại sứ tại Việt Nam, ông Knapper nhấn mạnh các ưu tiên của Mỹ trong mối quan hệ song phương, đề cập đến chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ và những phương hướng hợp tác khác giữa hai bên về kinh tế, y tế, an ninh,...
Đại sứ Mỹ Marc Knapper.
Mỹ ưu tiên nâng cấp quan hệ với Việt Nam
Đại sứ Knapper tái khẳng định một trong những ưu tiên của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden là nâng cấp quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam lên đối tác chiến lược.
“Để làm điều này chúng tôi đã có nhiều cuộc trao đổi với các cấp chính phủ, doanh nghiệp, cơ quan, cũng như các đại diện khác về việc làm thế nào để phát triển mối quan hệ. Đây cũng là một trong những trách nhiệm tôi đang đảm nhận”, ông nói.
Theo ông Knapper, đã khoảng 10 năm từ khi Việt Nam – Mỹ thiết lập khuôn khổ quan hệ đối tác toàn diện. Việc nâng cấp quan hệ hơn nữa sẽ là phù hợp và mở ra những cơ hội mới làm sâu sắc thêm mối quan hệ của hai bên trên nhiều lĩnh vực.
Về thời điểm có thể nâng cấp quan hệ, ông Knapper cho rằng điều này còn phụ thuộc vào việc trao đổi và làm việc giữa các bên, nhưng “hy vọng chúng ta có thể sớm thực hiện điều đó”.
Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ
Trả lời câu hỏi của phóng viên, đại sứ Mỹ cho biết dù thế giới đang phải tập trung giải quyết các vấn đề xung quanh khủng hoảng Nga – Ukraine, điều này không làm giảm sự chú ý của Mỹ vào khu vực, đặc biệt với chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. “Có thể coi chiến lược này như lộ trình về việc Mỹ muốn phát triển quan hệ với khu vực và với Việt Nam như thế nào”, ông bình luận.
Ông cũng khẳng định chiến lược của Mỹ hướng đến chương trình nghị sự tích cực, nhằm thể hiện những gì bạn bè và đối tác trong khu vực cùng ủng hộ, “chứ không phải chống lại”.
“Ví dụ chúng tôi ủng hộ một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở, trong đó các nước không chịu sự cưỡng ép, hàng hóa có thể tự do đi lại trên đường hàng không và đường biển. Các nước có thể đưa ra quyết định dựa trên lợi ích của mình chứ không phải chịu áp lực từ bên ngoài... Chúng tôi cũng ủng hộ việc xây dựng sự kết nối giữa các quốc gia trong khu vực, vai trò trung tâm của ASEAN trong giải quyết các vấn đề khu vực và toàn cầu”.
Ở đây, những lĩnh vực Mỹ và Việt Nam đang hợp tác đều nằm trong các khía cạnh của chiến lược, khi hai bên cùng chia sẻ mục tiêu về hòa bình thịnh vượng, tăng cường sự kết nối và sức chống chịu cao trước biến đổi khí hậu hay các đại dịch toàn cầu, ông Knapper nói.
Thúc đẩy hợp tác kinh tế
Theo đại sứ Mỹ, cộng đồng doanh nghiệp Việt – Mỹ sau thời gian khó khăn vì dịch bệnh đang nóng lòng đưa mọi thứ trở lại bình thường, thúc đẩy các hoạt động kinh tế và thương mại.
Một trong những khía cạnh của quá trình thúc đẩy mối quan hệ kinh tế là Mỹ mong muốn có một sân chơi để các doanh nghiệp nước này có thể cạnh tranh công bằng, đưa những sản phẩm và dịch vụ tốt nhất của Mỹ đến Việt Nam, đồng thời cũng chào đón các nhà đầu tư Việt Nam vào Mỹ. “Đó là lý do chúng tôi rất vui khi tập đoàn Vinfast thông báo đầu tư ở Bắc Carolina, qua đó thể hiện niềm tin không chỉ đối với người lao động Mỹ mà còn là niềm tin vào tương lai mối quan hệ”.
Bên cạnh đó, các công ty trong lĩnh vực năng lượng Mỹ cũng đang quan tâm đến quá trình chuyển đổi sang kinh tế xanh, nỗ lực giảm phát thải của Việt Nam và có thể vào thị trường Việt Nam trong thời gian tới, ông cho biết.
Liên quan đến các hoạt động kinh tế trong khu vực, chính quyền Mỹ gần đây công bố về việc khởi động khung kinh tế Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương – được kỳ vọng vượt ra khỏi khuôn khổ của một thỏa thuận thương mại. Các quan chức Mỹ đang tích cực trao đổi với bạn bè và đồng minh trong khu vực về việc tham gia sáng kiến này.
“Thông qua đó chúng tôi sẽ giải quyết những vấn đề không chỉ liên quan đến thương mại mà còn là các vấn đề như phi carbon hóa, thúc đẩy sức chống chịu của chuỗi cung ứng cũng như nền kinh tế số”, đại sứ Mỹ cho biết.
An ninh, y tế
Theo Đại sứ Knapper, về an ninh hàng hải, Mỹ cam kết hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực tăng cường năng lực an ninh, cũng như nâng cao nhận thức về các vấn đề hàng hải: "Một phần trong những nỗ lực này, trong vài năm vừa qua Mỹ cũng đã cung cấp hai tàu tuần tra cho Việt Nam, là minh chứng rõ ràng cho mối quan tâm của chúng tôi trong việc hỗ trợ Việt Nam. Chúng tôi cũng sẵn sàng chuyển giao một tàu tuần tra thứ ba cho Việt Nam và đang có thảo luận về việc này".
Hợp tác y tế cũng là lĩnh vực nổi bật trong quan hệ Việt - Mỹ. Tân Đại sứ Mỹ khẳng định sự hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trong cuộc chiến chống lại đại dịch COVID-19 "là những tiến triển tự nhiên được xây dựng trên cơ sở niềm tin và hợp tác đã có lâu dài", từ những năm 2004-2005 khi các chuyên gia hai bên hợp tác ứng phó với các bệnh như cúm gia cầm, lao. "Dù có một khủng hoảng y tế tiếp theo thì chúng tôi cũng sẵn lòng tiếp tục hợp tác với Việt Nam", ông nói.
Bình luận