Chị Vũ Thị H. (25 tuổi ngụ tại tỉnh Lâm Đồng) đến BV Da Liễu TP.HCM khám trong tình trạng cơ thể mệt, trên da xuất hiện các ban đỏ, bóng nước và vết trợt chiếm hơn 60% diện tích cơ thể, kèm tổn thương niêm mạc mắt, miệng, mũi.
Khai thác bệnh sử, bệnh nhân cho biết bản thân có bệnh vảy nến. Được người quen giới thiệu một số loại thực phẩm chức năng để điều trị, tăng cường sức đề kháng, làm đẹp da, thải độc tố… chị mua bộ gồm 7 sản phẩm thực với giá gần 5 triệu đồng. Sử dụng khoảng 5 - 7 ngày, chị thấy xuất hiện các nốt ban nhỏ, lấm tấm.
Người bán hàng nói sản phẩm đang phát huy tác dụng thải độc tố, như vậy mới tốt cho cơ thể, chị H. yên tâm sử dụng tiếp. Đến ngày thứ 18, trong miệng chị xuất hiện nhiều mụn nước, cơ thể mệt mỏi, sốt li bì, nhiều vết trợt ngoài da…
Nghĩ là sốt siêu vi nên người nhà mua thuốc hạ sốt cho chị, song tình trạng không cải thiện, các vết trợt da to hơn, nổi thành từng bọc nước. Người bán vẫn trấn an “cơ thể đang thải độc tố, nhiều người bị bệnh ung thư, bệnh máu trắng nhờ uống mấy cái này hết bệnh rồi”.
Ngày hôm sau, cơ thể đau nhức, cảm giác đau từng lỗ chân lông, từng sợi tóc, chịu không nổi, chị H. được người nhà đưa lên cấp cứu ở một bệnh viện đa khoa và được giới thiệu qua BV Da Liễu TP.HCM.
BS.CK2 Nguyễn Trúc Quỳnh – khoa Lâm sàng 1 – BV Da Liễu TP.HCM cho biết, bệnh nhân Vũ Thị H. được chẩn đoán hoại tử thượng bì nhiễm độc (hội chứng Lyell) do sử dụng thực phẩm chức năng. Hoại tử thượng bì nhiễm độc là phản ứng dị ứng thuốc nặng. Nguyên nhân do sự đáp ứng miễn dịch bất thường của cơ thể với một vài loại thuốc hoặc chất chuyển hóa trong thuốc. Đặc trưng trên lâm sàng là hoại tử tế bào thượng bì lan rộng, tách biệt với lớp trung bì, hình thành nhiều bọng nước với diện tích tổn thương trên 30% diện tích cơ thể. Với những người mắc hội chứng này thông thường nguy cơ tử vong khoảng 30%-50%.
Thực phẩm chức năng gây dị ứng. (Ảnh minh hoạ)
Với bệnh nhân Vũ Thị H., do thời gian sử dụng thực phẩm chức năng khá lâu (18-21 ngày theo lời bệnh nhân), nhập viện trễ, các vết trợt da chiếm hơn 60% cơ thể nên nguy cơ tử vong cao, lên tới 50%. Bệnh nhân được điều trị corticoid liều cao, kháng sinh mạnh, bù điện giải, bù dinh dưỡng… Bên cạnh đó, bác sĩ còn hội chẩn toàn bệnh viện, chuyên khoa mắt, tai mũi họng, chuyên khoa bỏng để hỗ trợ chăm sóc tại chỗ cho bệnh nhân… Sau hơn 5 tuần điều trị tích cực, thương tổn da lành tốt, tình trạng ổn định và đã được xuất viện.
Cũng theo BS Trúc Quỳnh, nếu bệnh nhân nghe lời người bán tiếp tục uống các sản phẩm trên, không được điều trị kịp thời và đúng cách thì nguy cơ tử vong là rất cao. Hội chứng Lyell hay còn gọi là hoại tử thượng bì nhiễm độc, là phản ứng nặng của da và niêm mạc, khả năng đe dọa tính mạng. Bệnh thường xảy ra ở những bệnh nhân có tiền sử sử dụng thuốc trước đó khoảng 1-4 tuần.
Bệnh thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng ban đầu như sốt cao, nhức đầu, cơ thể nhức mỏi, sau đó sẽ xuất hiện những dát đỏ trên mặt, cổ, thân và lan rộng ra phần còn lại của cơ thể. Khi bệnh tiến triển, những dát đỏ trở nên sẫm màu, hình thành mụn nước, bóng nước, vết trợt da trên diện rộng, giống như bị bỏng…
Ngoài tổn thương trên da, bệnh nhân còn tổn thương mắt nguy cơ gây viêm dính kết mạc, loét giác mạc, nặng hơn có thể gây mù lòa nếu không điều trị kịp thời, tổn thương niêm mạc môi, miệng, họng gây khó khăn trong việc ăn uống dẫn đến cơ thể suy kiệt và tổn thương niêm mạc sinh dục…Bệnh nhân thường tử vong do các biến chứng như nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn phổi, rối loạn nước- điện giải, xuất huyết tiêu hóa, dinh dưỡng kém…
Thời gian qua, BV Da Liễu TP.HCM tiếp nhận nhiều trường hợp dị ứng với thuốc, thực phẩm chức năng trong đó có nhiều trường hợp nặng phải nhập viện điều trị. BS Quỳnh cho rằng các dược thảo, chế phẩm bắt nguồn từ thực phẩm có trong thực phẩm chức năng không gây dị ứng nhưng các tá dược hay chất bảo quản có trong thực phẩm chức năng đều có nguy cơ gây dị ứng, thậm chí gây dị ứng rất nặng. Do đó, cũng giống như thuốc, thực phẩm chức năng cũng gây dị ứng và trong trường hợp này cũng có thể gọi là “dị ứng thuốc”.
Dị ứng thuốc hay dị ứng thực phẩm chức năng biểu hiện bằng nhiều dạng. Nặng nhất là sốc phản vệ, hoại tử thượng bì nhiễm độc… có thể gây chết người. Hoặc biểu hiện nhẹ hơn ở nhiều cơ quan khác nhau: trên da nổi mề đay, mẩn ngứa; trên hệ hô hấp khó thở, hen suyễn; trên hệ tiêu hóa đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy; trên mắt bị viêm đỏ kết mạc.
BS Nguyễn Trúc Quỳnh khuyến cáo người dân không tùy tiện sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng, chỉ dùng thuốc khi thật sự cần thiết và phải có chỉ định của bác sĩ. Đối với thực phẩm chức năng cũng thế, chỉ dùng khi thật sự cần thiết và luôn cảnh giác rằng nguy cơ dị ứng có thể xảy ra. Khi đang dùng thuốc hay bất cứ thực phẩm chức năng nào nếu xảy ra các phản ứng bất thường như ngứa, phát ban, nổi mề đay, khó thở, hoặc cảm thấy rất khó chịu thì ngưng ngay thuốc đó và đến ngay bệnh viện để được thăm khám. Khi đã bị dị ứng loại thuốc hay thực phẩm chức năng nào thì người dân tuyệt đối không dùng loại thuốc đó.
Bình luận