Có dấu hiệu trù dập và loại bỏ người tố cáo ở dự án Nhổn - ga Hà Nội

Theo thông tin của Báo Người Lao Động, Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa có văn bản gửi Chủ tịch UBND TP Hà Nội về việc thực hiện kiến nghị kết luận thanh tra và bảo vệ người tố cáo sai phạm tại Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội.

Văn bản được TTCP gửi sau khi cơ quan này công bố kết luận thanh tra các nội dung theo đơn tố cáo của öng Lương Xuân Bình (nguyên Phó trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội) liên quan đến Dự án tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội vào cuối tháng 11/2020. Trước đó, vào năm 2018, TTCP cũng có kết luận thanh tra về các nội dung theo đơn tố cáo của ông Bình.

Cơ quan thanh tra khẳng định nhiều nội dung tố cáo của ông Lương Xuân Bình liên quan đến dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội là có cơ sở. Vì vậy, TTCP đề nghị Chủ tịch UBND TP quan tâm tổ chức thực hiện các kiến nghị của thanh tra, đặc biệt là chỉ đạo Trưởng ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội phối hợp với các sở, ngành thực hiện việc kiểm tra, rà soát, xử lý và giảm trừ hoặc thu hồi đối với các kiến nghị về kinh tế được nêu tại kết luận thanh tra, nhằm ngăn chặn nguy cơ thất thoát lớn ngân sách nhà nước.

TTCP cho biết sau khi cơ quan này ban hành các kết luận thanh tra liên quan đến nội dung ông Lương Xuân Bình tố cáo, thì Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội đã ban hành quyết định về việc điều động viên chức, dẫn đến giảm thu nhập hàng tháng của ông Bình; ban hành quyết định về việc thành lập Hội đồng kỷ luật viên chức đối với ông Lương Xuân Bình, quyết định thi hành kỷ luật đối với ông Bình. TTCP cho rằng, nội dung quyết định này có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

"Qua xem xét các văn bản nói trên của Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội do ông Lương Xuân Bình cung cấp, cho thấy có dấu hiệu trù dập và loại bỏ người tố cáo" - TTCP nêu rõ.

Trong văn bản gửi Chủ tịch UBND TP Hà Nội, TTCP cho biết cơ quan này đã tổ chức nhiều buổi làm việc với Trưởng Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội và ông Lương Xuân Bình. Tại buổi làm việc, Trưởng Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội thừa nhận đã xếp ông Bình vào diện dôi dư với ý định áp dụng quy định về giảm biên chế đối với trường hợp của ông Luơng Xuân Bình để loại ông Bình ra khỏi biên chế làm việc tại Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội.

TTCP nhận định đây là hành vi có dấu hiệu trù dập diễn ra sau khi Tổng TTCP ban hành kết luận thanh tra. Diễn biến vụ việc diễn ra sau thanh tra là không phù hợp với chính sách của Đảng và Nhà nước ta đối với thân nhân người có công với đất nước, vì ông Lương Xuân Bình là con liệt sĩ Lương Nghĩa Dũng. Liệt sĩ Lương Nghĩa Dũng (1935-1972) đã được truy tặng nhiều giải thưởng cao quý của Nhà nước.

TTCP đề nghị Chủ tịch UBND TP Hà Nội xác minh, làm rõ hành vi dấu hiệu trù dập, đồng thời áp dụng các biện pháp đảm bảo quyền lợi của ông Lương Xuân Bình.

Cụ thể, TTCP kiến nghị Chủ tịch UBND TP Hà Nội chỉ đạo Trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội tạm đình chỉ ngay hiệu lực thi hành các quyết định, văn bản đã nêu ở trên, phục hồi đúng vị trí việc làm của ông Lương Xuân Bình, xem xét chi trả đầy đủ các khoản lương, thưởng và thu nhập cho ông Lương Xuân Bình, đảm bảo thu nhập và đời sống kinh tế của ông Bình và gia đình. Đồng thời, yêu cầu Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội chấm dứt, không được phép có bất cứ hành vi trù dập, kỳ thị, phân biệt, đối xử bất công đối với ông Lương Xuân Bình.

Đồng thời, báo cáo, đề xuất Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đánh giá lại việc không bổ nhiệm lại cho ông Luơng Xuân Bình làm Phó Trưởng ban Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội chỉ vì chưa đủ phiếu tín nhiệm, do tại thời điểm đó pháp luật của Nhà nước quy định kết quả lấy phiếu chỉ là để tham khảo và việc không bổ nhiệm lại không phải là một hình thức kỷ luật. Cũng như xem xét lại quả trình công tác để bố trí lại vị trí công tác cho ông Lương Xuân Bình có tính kế thừa và phù hợp với chính sách của Đảng và Nhà nước ta trong việc chăm sóc thân nhân liệt sĩ.

TTCP cũng đề nghị người đứng đầu UBND TP Hà Nội yêu cầu Trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội tổ chức công khai xin lỗi đối với ông Lương Xuân Bình về các hành vi mang tính trù dập như đã nêu ở trên. Bên cạnh đó, chỉ đạo Thanh tra TP Hà Nội xác minh, làm rõ và kết luận, xử lý; báo cáo kết quả về TTCP.

Ngày 25/11, TTCP đã ban hành kết luận thanh tra theo đơn tố cáo một số nội dung liên quan đến dự án tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội.

Theo kết luận thanh tra, ngay khi được triển khai dự án đã nảy sinh các tồn tại, bất cập, bất hợp lý làm phát sinh những vướng mắc giữa các bên (Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội (MRB), Tư vấn Systra, các cơ quan thẩm quyền phía Việt Nam và các đơn vị liên quan khác).

Cơ quan thanh tra nhận thấy hợp đồng trọn gói có nhiều nội dung không rõ ràng dẫn đến các cách hiểu khác nhau giữa các bên. Ngoài ra, việc hiểu nghĩa nội dung giữa bản dịch tiếng Việt và bản tiếng Anh của các bên cũng có những điểm khác nhau nhất định.

Theo TTCP, dự án có quy mô lớn và phức tạp, lần đầu áp dụng công nghệ và tiêu chuẩn mới của nước ngoài vào Việt Nam nhưng hợp đồng xác định thời gian 25 tháng với tổng giá trị trên 10,6 triệu Euro là không khả thi, khó đáp ứng và chưa lường hết được tính phức tạp khi thực hiện dự án.

Đáng chú ý, một số nội dung điều chỉnh tăng giá trị hợp đồng nhưng không tăng nhiệm vụ mà chủ yếu do quá trình thực hiện các nhiệm vụ của Systra (Công ty tư vấn Systra, Pháp) bị chậm trễ kéo dài so với tiến độ của hợp đồng trọn gói ban đầu vì các nguyên nhân khách quan và chủ quan nên Tư vấn Systra phải huy động nhân sự và chi phí cho thời gian kéo dài, dẫn đến phát sinh tăng chi phí.

Quá trình thanh tra đã kết luận, việc điều chỉnh tăng giá hợp đồng tư vấn (hợp đồng trọn gói) bao gồm phần chi phí ngoài phạm vi nhiệm vụ, phần chi phí thuộc các trường hợp bất khả kháng theo quy định tại Hợp đồng số 01 ngày 22-11-2007 và phần chi phí trong phạm vi nhiệm vụ nhưng khi lập, thẩm định và phê duyệt dự toán điều chỉnh bổ sung chủ đầu tư và các cơ quan chức năng đã không xác định cụ thể các khoản chi phí này.

Mặt khác, quá trình thương thảo điều chỉnh hợp đồng tư vấn (hợp đồng trọn gói) chủ đầu tư không làm rõ trách nhiệm của Tư vấn Systra trong việc chậm trễ để xác định chi phí và giảm trừ khi lập dự toán bổ sung.

Đối với nội dung tố cáo việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu số 1 (đoạn tuyến trên cao) và việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu số 3 (hầm và các ga ngầm), cơ quan thanh tra cho biết có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Nội dung tố cáo việc thực hiện gói thầu về rà phá bom mìn, vật liệu nổ đoạn cầu cạn và khu vực depot của nhà thầu Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô có dấu hiệu vi phạm pháp luật là có sơ sở. Thực tế, đến thời điểm thanh tra, công tác nghiệm thu và thanh quyết toán vẫn chưa hoàn thành mà nguyên nhân chính là hồ sơ nghiệm thu khối lượng không đảm bảo, có dấu hiệu sai khối lượng thi công; hồ sơ hoàn công chưa đúng quy định, có hiện tượng không đúng với thực tế, không đúng với phương án kỹ thuật được phê duyệt.