(VTC News) – Chuyên gia Việt Nam nhận định về những đồn đoán liên quan khả năng nổ ra Thế chiến III sau khi Su-24 bị bắn hạ ở khu vực biên giới Syria.
Chiều 24/11, chiếc máy bay ném bom Su-24 của Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi ở vùng biên giới với Syria khi đang làm nhiệm vụ không kích IS. Đây là sự việc nghiêm trọng, khiến các bên liên quan phải thận trọng trong từng phản ứng của mình.
Việc mất chiến cơ và số phận phi công còn chưa xác định hoàn toàn khiến giới quân sự Nga đã có những phản ứng ngay lập tức với Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, những động thái tiếp theo của cả hai bên vẫn là những ẩn số.
Liên quan vấn đề này, VTC News phỏng vấn ông Nguyễn Đăng Phát, Tổng biên tập Tạp chí Bạch Dương, chuyên gia lâu năm về nước Nga. Ông Phát cho rằng: “Giới quân sự Nga khẳng định cuộc chiến chống khủng bố ở Syria vẫn được đẩy mạnh, đặc biệt là ở khu vực phía Bắc, nơi IS khai thác và vận chuyển dầu lậu bán cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Chiến thuật của Nga sẽ không thay đổi, sẽ dùng hỏa lực tấn công với cường độ mạnh nhằm vào vị trí của IS vì đang có những thuận lợi nhất định".
- Sau khi Su-24 bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ, theo ông động thái của Matxcơva là gì để đáp trả hành động này?
Sau khi Su-24 bị bắn hạ, các lãnh đạo Nga và chuyên gia các giới đã có đánh giá rõ ràng về sự việc này. Tổng thống Putin gọi là ‘cú đâm sau lưng’ Nga và cảnh báo những hệ lụy nghiêm trọng trong quan hệ 2 nước.
Trong khi đó, Thủ tướng Medvedev nói quan hệ Nga – NATO bị xấu đi đến mức nguy hiểm. Ông cũng cho rằng, hành động của Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy nước này đang ủng hộ trực tiếp cho lực lượng khủng bố IS và một số quan chức nước này tài trợ trực tiếp cho lực lượng này để mua được dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ giá rẻ.
Thủ tướng Nga cũng cho rằng, việc bắn hạ Su-24 sẽ khiến mối quan hệ xây dựng trong nhiều năm qua giữa 2 nước bị tổn hại nghiêm trọng và không thể bù đắp được. Từ đó, nhiều dự án chung sẽ bị hủy bỏ và nhiều công ty Thổ Nhĩ Kỳ có thể bị mất chỗ đứng trên thị trường Nga.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov thì nhanh chóng hủy chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ và cuộc đàm phán song phương ngày 25/11 tại đây.
Có thể nói, hành động của Thổ Nhĩ Kỳ là sai lầm to lớn và không hữu nghị khiến quan hệ xấu đi và sẽ không được như trước nữa.
Giới quân sự, chính trị và chuyên gia Nga kêu gọi lãnh đạo có những hành động kiên quyết để Thổ Nhĩ Kỳ thấy được hậu quả sau hành động của mình. Bộ Quốc phòng Nga đã lập tức ngừng các tiếp xúc quân sự và hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ.
- Theo ông, động cơ nào khiến Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ chiến đấu cơ Nga, trong khi giới quân sự đều nhận định rằng năng lực quốc phòng của Nga là vượt trội so với Thổ Nhĩ Kỳ?
Giới quân sự và chính trị Nga cho rằng hành động của Thổ Nhĩ Kỳ vì cuộc chiến chống IS và hỗ trợ Chính phủ Assad ở Syria đang đạt kết quả tốt. Hiện nay, lực lượng Nga và quân đội Syria đã tiến sát đến vùng biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong thời gian tới, cùng với sự yểm trợ của Không quân Nga, quân đội Syria sẽ sớm kiểm soát đường biên giới trở lại. Bên cạnh đó, những ngày qua Nga bắt đầu không kích mạnh vào các kho chứa và xe chở dầu lậu của IS.
Những điều này sẽ chặn đứng đường vận chuyển dầu lậu của IS sang Thổ Nhĩ Kỳ, làm lực lượng này thiệt hại 1.5 triệu USD/ngày.
Ngoài ra, một số chuyên gia quân sự Nga cho rằng đằng sau hành động của Thổ Nhĩ Kỳ có hành động bật đèn xanh trong NATO.
Trong khi đó, Đại tướng Yuri Baluyevsky, cựu Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nga cho rằng, hành động này của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm âm mưu khiêu khích xung đột giữa Nga và NATO vì những thắng thế của Syria trong thời gian gần đây.
- Mỹ nói không liên quan còn NATO kêu gọi sự bình tĩnh giữa các bên, theo ông, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải làm gì trong thời gian tới khi các đồng minh dường như không tỏ ra ủng hộ mạnh mẽ?
Đương nhiên NATO sẽ ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ vì họ là một thành viên của liên minh. Phía Mỹ cũng chỉ nói chung chung về việc ủng hộ hành động bảo vệ chủ quyền.
Video mô phỏng chiến cơ Nga bị bắn hạ
Mặc dù ủng hộ thông tin Nga xâm phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ nhưng NATO vẫn nói trước mắt đây là vấn đề giữa 2 quốc gia chứ không phải vấn đề giữa Nga và NATO.
Một số quốc gia thì cho rằng nên điều tra kỹ trước khi đưa ra các quyết định sắp tới vì các bên đang đưa ra những lý lẽ trái ngược nhau.
Trong khi đó, động thái triệu tập cuộc họp hội đồng NATO của Thổ Nhĩ Kỳ bị Nga đánh giá rất xấu vì điều đó thể hiện thái độ ‘như thể mình bị hại’ của Thổ Nhĩ Kỳ mặc dù họ là người bắn hạ máy bay Nga.
Trong các nhận định gần đây của giới chuyên gia, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cần có những tiếp xúc trực tiếp để tránh đẩy tình hình trở nên quá căng thẳng.
- Nhiều thông tin nói Thổ Nhĩ Kỳ và nơi tiêu thụ dầu lậu của IS và sau vụ việc trên Tổng thống Putin nói Nga bị ‘đâm từ sau lưng’ bởi những kẻ đồng lõa với khủng bố, theo ông, trong thời gian tới diễn biến ở vùng biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ sẽ như thế nào?
Theo phân tích của tôi dựa trên nhận định của các chuyên gia quân sự, Nga sẽ tiếp tục thúc đẩy sự can dự của mình, tăng cường ủng hộ Chính phủ Syria để tấn công vào các hang ổ của IS, giải phóng thêm nhiều vùng lãnh thổ.
Giới quân sự Nga khẳng định cuộc chiến chống khủng bố ở Syria vẫn được đẩy mạnh, đặc biệt là ở khu vực phía Bắc giáp ranh với Thổ Nhĩ Kỳ, nơi IS khai thác và vận chuyển dầu lậu bán cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Quá trình này sẽ gặp nhiều khó khăn đối với quân đội Syria cũng như lực lượng Nga.
Khu vực biên giới rất khó khăn để tấn công vì thông tin thực địa hạn chế, đa số các tin tình báo thu được qua vệ tinh và máy bay do thám. Ngoài ra, không có những ranh giới rõ rệt ở khu vực này nên luôn tiềm tàng những tuyên bố, cáo buộc xâm phạm biên giới giữa các bên.
- Việc máy bay không kích khủng bố bị bắn hạ và trực thăng cứu hộ trúng tên lửa khiến binh sỹ Nga thiệt mạng sẽ ảnh hưởng gì đến cuộc chiến chống khủng bố nói chung?
Mỗi bên chống khủng bố sẽ có những chiến thuật riêng. Với Nga đó là sử dụng không quân, mới đây là máy bay ném bom chiến lược và tên lửa hành trình từ các chiến hạm.
Chiến thuật của Nga sẽ không thay đổi, sẽ dùng hỏa lực tấn công với cường độ mạnh nhằm vào vị trí của IS vì đang có những thuận lợi nhất định.
Tổng thống Pháp sẽ thăm Nga để thảo luận về các khả năng hợp tác trong tương lai. Mặc dù Mỹ khẳng định sẽ không có liên minh mới chống IS mà Nga chỉ có thể tham gia vào liên minh do Mỹ đứng đầu thành lập từ năm 2014.
Cuộc chiến chống khủng bố sẽ có những diễn biến như chúng ta đã thấy trong thời gian qua. Tuy nhiên, có thể quá trình thúc đẩy đàm phán đem lại hòa bình cho Syris sẽ được tăng tốc.
Bộ trưởng Ngoại giao Đức cho rằng sự việc này còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến vòng đám phán sắp tới về hòa bình cho Syria.
Ngoài ra, còn có những thiệt hại về mặt kinh tế vì Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là những bạn hàng lớn của nhau và 2 bên cần nhau trong phát triển kinh tế. Tuy nhiên, vẫn có những lĩnh vực chắc chắn sẽ bị ngưng lại vì lí do an ninh như du lịch hay quân sự sau khi máy bay Nga bị bắn hạ.
- Sự kiện chiến đấu cơ, trực thăng cứu hộ Nga bị bắn hạ liệu có dẫn đến những động thái đáp trả mạnh mẽ của Matxcơva, ví dụ như triển khai thêm chiến đấu cơ, bộ binh, tên lửa S-300, S-400 hay thậm chí thiết lập lá chắn tên lửa trên toàn lãnh thổ Syria?
Có thể nói, các hoạt động quân sự của Nga trong thời gian tới sẽ được tổ chức cẩn thận hơn, tăng cường các biện pháp an ninh. Ví dụ như các máy bay ném bom Nga khi đi làm nhiệm vụ sẽ được tiêm kích hộ tống.
Video trực thăng cứu hộ Nga bị bắn hạ
Ngoài ra, chiến hạm Moskva của Nga cùng với hệ thống phòng không tương tự S-300 sẽ được triển khai để đảm bảo an toàn cho các chuyến không kích IS trong thời gian tới và sẽ ngăn chặn mọi trường hợp gây nguy hiểm đến máy bay Nga.
Trong động thái mới nhất, chiều 25/11, Tổng thống Nga Putin nói họ đã triển khai hệ thống tên lửa phòng không S-400 đến tăng cường an ninh cho căn cứ không quân của Nga ở Syria.
Ông Putin cho biết đây không phải là biện pháp duy nhất mà còn nghiên cứu thêm những phương án khác nhằm tăng cường an toàn, an ninh cho các máy bay Nga đang tham gia không kích IS ở Syria.
Bên cạnh đó, một số chuyên gia Nga cho rằng quá trình tiếp tế cho các lực lượng ở Syria phải duy trì thường xuyên. Nếu trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ các đường tiếp tế thì tình hình sẽ trở nên nghiêm trọng và cần vấn đề ra Liên Hợp Quốc.
Tuy khó xảy ra nhưng đây vẫn là một nguy cơ cần tính đến và Nga sẽ phải tìm những đường cung cấp mới cho các lực lượng của mình ở Syria, thông qua các tuyến đường khác, cả trên bộ và trên biển.
Tuy nhiên, quá trình này sẽ trở nên chậm chạp, khó khăn và tốn kém hơn hiện nay.
- Tờ The Mirror của Anh nói việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay Nga sẽ khiến chúng ta đối mặt Thế chiến III. Ông có thể cho biết nhận định của mình về bình luận của The Mirror?
Thế chiến III là từ được nhiều chuyên gia và báo chí nhắc đến. Thủ tướng Pháp Manuel Valls, khi được hỏi về nguy cơ xảy ra Thế chiến III, ông đã phủ nhận giả thiết này.
Tuy nhiên, ông cho rằng, hình thái chiến tranh của các lực lượng khủng bố hiện nay đang có những biến chuyển mới. Chúng không chỉ tấn công các mục tiêu vô tội mà còn tìm cách mở rộng lãnh thổ và áp dụng luật lệ của mình ở những khu vực này.
Về Thế chiến III, đó chỉ là những thông tin được truyền thông một số nước đưa lên, nhưng dựa vào các phân tích chi tiết của các chuyến gia quân sự thì không có khả năng xảy ra cuộc chiến này vào thời điểm hiện nay.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tùng Đinh (thực hiện)
Chiều 24/11, chiếc máy bay ném bom Su-24 của Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi ở vùng biên giới với Syria khi đang làm nhiệm vụ không kích IS. Đây là sự việc nghiêm trọng, khiến các bên liên quan phải thận trọng trong từng phản ứng của mình.
 |
| Hình ảnh chiếc Su-24 Nga khi bị bắn cháy |
 |
| Sukhoi Su-24 Fencer của Nga |
Chiến thuật của Nga sẽ không thay đổi, sẽ dùng hỏa lực tấn công với cường độ mạnh nhằm vào vị trí của IS vì đang có những thuận lợi nhất định".
- Sau khi Su-24 bị Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ, theo ông động thái của Matxcơva là gì để đáp trả hành động này?
Sau khi Su-24 bị bắn hạ, các lãnh đạo Nga và chuyên gia các giới đã có đánh giá rõ ràng về sự việc này. Tổng thống Putin gọi là ‘cú đâm sau lưng’ Nga và cảnh báo những hệ lụy nghiêm trọng trong quan hệ 2 nước.
Trong khi đó, Thủ tướng Medvedev nói quan hệ Nga – NATO bị xấu đi đến mức nguy hiểm. Ông cũng cho rằng, hành động của Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy nước này đang ủng hộ trực tiếp cho lực lượng khủng bố IS và một số quan chức nước này tài trợ trực tiếp cho lực lượng này để mua được dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ giá rẻ.
 |
| Ông Nguyễn Đăng Phát, Tổng biên tập Tạp chí Bạch Dương - Ảnh: Tùng Đinh |
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov thì nhanh chóng hủy chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ và cuộc đàm phán song phương ngày 25/11 tại đây.
Có thể nói, hành động của Thổ Nhĩ Kỳ là sai lầm to lớn và không hữu nghị khiến quan hệ xấu đi và sẽ không được như trước nữa.
Giới quân sự, chính trị và chuyên gia Nga kêu gọi lãnh đạo có những hành động kiên quyết để Thổ Nhĩ Kỳ thấy được hậu quả sau hành động của mình. Bộ Quốc phòng Nga đã lập tức ngừng các tiếp xúc quân sự và hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ.
- Theo ông, động cơ nào khiến Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ chiến đấu cơ Nga, trong khi giới quân sự đều nhận định rằng năng lực quốc phòng của Nga là vượt trội so với Thổ Nhĩ Kỳ?
Giới quân sự và chính trị Nga cho rằng hành động của Thổ Nhĩ Kỳ vì cuộc chiến chống IS và hỗ trợ Chính phủ Assad ở Syria đang đạt kết quả tốt. Hiện nay, lực lượng Nga và quân đội Syria đã tiến sát đến vùng biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ.
 |
| Bộ tổng mưu Thổ Nhĩ Kỳ cho đăng tải bức ảnh với đường bay của máy bay ném bom Nga Su-24 và máy bay chiến đấu F-16. Đường màu đỏ biểu thị đường đi của Su-24, màu xám - F-16, và màu xanh dương - biên giới Syria và Thổ Nhĩ Kỳ |
Những điều này sẽ chặn đứng đường vận chuyển dầu lậu của IS sang Thổ Nhĩ Kỳ, làm lực lượng này thiệt hại 1.5 triệu USD/ngày.
Ngoài ra, một số chuyên gia quân sự Nga cho rằng đằng sau hành động của Thổ Nhĩ Kỳ có hành động bật đèn xanh trong NATO.
Trong khi đó, Đại tướng Yuri Baluyevsky, cựu Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nga cho rằng, hành động này của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm âm mưu khiêu khích xung đột giữa Nga và NATO vì những thắng thế của Syria trong thời gian gần đây.
- Mỹ nói không liên quan còn NATO kêu gọi sự bình tĩnh giữa các bên, theo ông, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải làm gì trong thời gian tới khi các đồng minh dường như không tỏ ra ủng hộ mạnh mẽ?
Đương nhiên NATO sẽ ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ vì họ là một thành viên của liên minh. Phía Mỹ cũng chỉ nói chung chung về việc ủng hộ hành động bảo vệ chủ quyền.
Video mô phỏng chiến cơ Nga bị bắn hạ
Mặc dù ủng hộ thông tin Nga xâm phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ nhưng NATO vẫn nói trước mắt đây là vấn đề giữa 2 quốc gia chứ không phải vấn đề giữa Nga và NATO.
Một số quốc gia thì cho rằng nên điều tra kỹ trước khi đưa ra các quyết định sắp tới vì các bên đang đưa ra những lý lẽ trái ngược nhau.
Trong khi đó, động thái triệu tập cuộc họp hội đồng NATO của Thổ Nhĩ Kỳ bị Nga đánh giá rất xấu vì điều đó thể hiện thái độ ‘như thể mình bị hại’ của Thổ Nhĩ Kỳ mặc dù họ là người bắn hạ máy bay Nga.
Trong các nhận định gần đây của giới chuyên gia, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cần có những tiếp xúc trực tiếp để tránh đẩy tình hình trở nên quá căng thẳng.
- Nhiều thông tin nói Thổ Nhĩ Kỳ và nơi tiêu thụ dầu lậu của IS và sau vụ việc trên Tổng thống Putin nói Nga bị ‘đâm từ sau lưng’ bởi những kẻ đồng lõa với khủng bố, theo ông, trong thời gian tới diễn biến ở vùng biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ sẽ như thế nào?
Theo phân tích của tôi dựa trên nhận định của các chuyên gia quân sự, Nga sẽ tiếp tục thúc đẩy sự can dự của mình, tăng cường ủng hộ Chính phủ Syria để tấn công vào các hang ổ của IS, giải phóng thêm nhiều vùng lãnh thổ.
 |
| Bộ quốc phòng Nga cho đăng tải hình ảnh bản đồ, trên đó thể hiện sự cố của máy bay Su-24 |
Quá trình này sẽ gặp nhiều khó khăn đối với quân đội Syria cũng như lực lượng Nga.
Khu vực biên giới rất khó khăn để tấn công vì thông tin thực địa hạn chế, đa số các tin tình báo thu được qua vệ tinh và máy bay do thám. Ngoài ra, không có những ranh giới rõ rệt ở khu vực này nên luôn tiềm tàng những tuyên bố, cáo buộc xâm phạm biên giới giữa các bên.
- Việc máy bay không kích khủng bố bị bắn hạ và trực thăng cứu hộ trúng tên lửa khiến binh sỹ Nga thiệt mạng sẽ ảnh hưởng gì đến cuộc chiến chống khủng bố nói chung?
Mỗi bên chống khủng bố sẽ có những chiến thuật riêng. Với Nga đó là sử dụng không quân, mới đây là máy bay ném bom chiến lược và tên lửa hành trình từ các chiến hạm.
Chiến thuật của Nga sẽ không thay đổi, sẽ dùng hỏa lực tấn công với cường độ mạnh nhằm vào vị trí của IS vì đang có những thuận lợi nhất định.
Tổng thống Pháp sẽ thăm Nga để thảo luận về các khả năng hợp tác trong tương lai. Mặc dù Mỹ khẳng định sẽ không có liên minh mới chống IS mà Nga chỉ có thể tham gia vào liên minh do Mỹ đứng đầu thành lập từ năm 2014.
| |||||||||||
Bộ trưởng Ngoại giao Đức cho rằng sự việc này còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến vòng đám phán sắp tới về hòa bình cho Syria.
Ngoài ra, còn có những thiệt hại về mặt kinh tế vì Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là những bạn hàng lớn của nhau và 2 bên cần nhau trong phát triển kinh tế. Tuy nhiên, vẫn có những lĩnh vực chắc chắn sẽ bị ngưng lại vì lí do an ninh như du lịch hay quân sự sau khi máy bay Nga bị bắn hạ.
- Sự kiện chiến đấu cơ, trực thăng cứu hộ Nga bị bắn hạ liệu có dẫn đến những động thái đáp trả mạnh mẽ của Matxcơva, ví dụ như triển khai thêm chiến đấu cơ, bộ binh, tên lửa S-300, S-400 hay thậm chí thiết lập lá chắn tên lửa trên toàn lãnh thổ Syria?
Có thể nói, các hoạt động quân sự của Nga trong thời gian tới sẽ được tổ chức cẩn thận hơn, tăng cường các biện pháp an ninh. Ví dụ như các máy bay ném bom Nga khi đi làm nhiệm vụ sẽ được tiêm kích hộ tống.
Video trực thăng cứu hộ Nga bị bắn hạ
Ngoài ra, chiến hạm Moskva của Nga cùng với hệ thống phòng không tương tự S-300 sẽ được triển khai để đảm bảo an toàn cho các chuyến không kích IS trong thời gian tới và sẽ ngăn chặn mọi trường hợp gây nguy hiểm đến máy bay Nga.
Trong động thái mới nhất, chiều 25/11, Tổng thống Nga Putin nói họ đã triển khai hệ thống tên lửa phòng không S-400 đến tăng cường an ninh cho căn cứ không quân của Nga ở Syria.
Ông Putin cho biết đây không phải là biện pháp duy nhất mà còn nghiên cứu thêm những phương án khác nhằm tăng cường an toàn, an ninh cho các máy bay Nga đang tham gia không kích IS ở Syria.
| |||||||||||
Tuy khó xảy ra nhưng đây vẫn là một nguy cơ cần tính đến và Nga sẽ phải tìm những đường cung cấp mới cho các lực lượng của mình ở Syria, thông qua các tuyến đường khác, cả trên bộ và trên biển.
Tuy nhiên, quá trình này sẽ trở nên chậm chạp, khó khăn và tốn kém hơn hiện nay.
- Tờ The Mirror của Anh nói việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay Nga sẽ khiến chúng ta đối mặt Thế chiến III. Ông có thể cho biết nhận định của mình về bình luận của The Mirror?
Thế chiến III là từ được nhiều chuyên gia và báo chí nhắc đến. Thủ tướng Pháp Manuel Valls, khi được hỏi về nguy cơ xảy ra Thế chiến III, ông đã phủ nhận giả thiết này.
Tuy nhiên, ông cho rằng, hình thái chiến tranh của các lực lượng khủng bố hiện nay đang có những biến chuyển mới. Chúng không chỉ tấn công các mục tiêu vô tội mà còn tìm cách mở rộng lãnh thổ và áp dụng luật lệ của mình ở những khu vực này.
Về Thế chiến III, đó chỉ là những thông tin được truyền thông một số nước đưa lên, nhưng dựa vào các phân tích chi tiết của các chuyến gia quân sự thì không có khả năng xảy ra cuộc chiến này vào thời điểm hiện nay.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tùng Đinh (thực hiện)
Bình luận