Chưa đưa ra được thời hạn TPP có hiệu lực

Trả lời câu hỏi của về việc các nước đã thống nhất thời điểm TPP đi vào hiệu lực sau cuộc họp sáng nay, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh không đưa ra thời điểm cụ thể.

Ông cho biết, "Điều này phụ thuộc vào sự hợp tác của các quốc gia trong TPP và sẽ được quyết định trước khi tổ chức hội nghị cấp cao APEC vào tháng 11/2017".

Tại buổi họp báo sau cuộc họp với bộ trưởng thương mại TPP sáng 21/5, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho hay cuộc họp cấp bộ trưởng phụ trách TPP của các quốc gia đã thống nhất đưa ra văn bản tuyên bố chung trong đó khẳng định các nội dung cơ bản liên quan đến sự đánh giá, nhìn nhận về TPP của 11 quốc gia tham gia TPP, thống nhất những hướng đi, yêu cầu đặt ra đối với việc hướng tới triển khai TPP.

"Từ nay đến hội nghị cấp cao APEC cuối 2017, các cơ chế làm việc của TPP sẽ tiếp tục được triển khai thực hiện. Dưới sự chỉ đạo của các bộ trưởng, các hội nghị kỹ thuật, hội nghị của các trưởng đoàn đám phán sẽ tiếp tục triển khai", ông Trần Tuấn Anh nói.

Theo ông, đây là tiến trình mà các nước ký kết TPP cùng lắng nghe chia sẻ các sáng kiến, đề xuất cụ thể cho hướng đi của hiệp định, trong đó bao gồm lộ trình cụ thể cho việc phê chuẩn cũng như đưa TPP vào hiệu lực. 

Hy vọng khởi động lại TPP đang được làm nóng lại, đặc biệt sau cuộc gặp giữa Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Thủ tướng New Zealand Bill English hôm 17/5 tại Tokyo. Cả New Zealand và Nhật Bản hiện nhắm tới việc thực thi TPP mà không cần đàm phán lại quá nhiều - với mong muốn để ngỏ cánh cửa cho Mỹ trở lại.

Bên cạnh Nhật Bản và New Zealand còn có Australia là ba nước quyết tâm nhất lúc này trong việc thúc đẩy tái khởi động TPP 11 (không có sự tham gia của Mỹ). Hai nước cũng ủng hộ TPP 11 là Singapore và Brunei. 

Các nước dự kiến được lợi nhất từ thị trường Mỹ như Malaysia, Việt Nam được coi là vẫn còn chần chừ với phương án mới (do mất quá nhiều khi không còn Mỹ). Riêng các nước Mỹ Latin như Peru và Chile thì đang quan tâm tới đàm phán hiệp định mới mà có thể có Trung Quốc tham gia.

Video: "Tuyên bố về TPP của ông Trump không đáng ngại"

Sáng nay, các bộ trưởng thương mại của các nước thuộc TPP đã có buổi làm việc kéo dài khoảng hai tiếng tại khách sạn JW Marriott, bên lề Hội nghị Bộ trưởng phụ trách Thương mại APEC lần thứ 23 (MRT 23). Cuộc họp được đánh giá là mang tính quyết định đối với việc tái khởi động một hiệp định TPP 11.

Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) được coi là thỏa thuận thương mại tự do lớn nhất thế giới. Hiệp định này được đàm phán từ tháng 3/2010 và ký kết đầu năm 2016, gồm 12 quốc gia: Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ, Việt Nam.

Với quy mô chiếm tới 40% GDP toàn cầu, TPP từng là trụ cột của chính sách "tái cân bằng", chuyển hướng sang châu Á trong 8 năm cầm quyền của tổng thống tiền nhiệm Barack Obama. Mỹ và 11 nước châu Á - Thái Bình Dương đã bỏ ra rất nhiều thời gian và nguồn lực chính trị để đàm phán hiệp định này.

Đầu năm 2017, sau khi Donald Trump nhậm chức tổng thống, Mỹ rút khỏi TPP, gây cú sốc lớn đối với các đồng minh và đối tác quan trọng của Mỹ tại khu vực.

Quyết định của Washington cũng khiến cho hiệp định này tạm thời "đóng băng". TPP 11 là tên gọi của hiệp định giữa 11 thành viên còn lại của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương sau khi Mỹ rút lui.