Câu chúc Giáng sinh 'Merry Christmas' có ý nghĩa gì?

Vào các dịp sinh nhật, năm mới và các dịp lễ lớn, các nước nói tiếng Anh thường hay dùng từ “happy” trong câu chúc, chẳng hạn như Happy new year, Happy birthday.... Tuy nhiên, với lễ Giáng sinh, câu chúc  “Merry Christmas” lại phổ biến hơn rất nhiều so với “Happy Christmas”. Vì sao lại như vậy?

Nguồn gốc từ "Christmas”

Chữ Christmas gồm có chữ Christ và Mas. Chữ Christ (Kito - đấng được xức dầu) là tước vị của Đức Giê-su. Chữ Mas là chữ viết tắt của Mass (thánh lễ). Christmas có nghĩa là ngày lễ của Đấng Christ, tức là ngày giáng sinh của Chúa Giêsu.

Chữ Christmas và Xmas đều có cùng một ý nghĩa như nhau. Vì chữ Hy lạp viết Christ là Christos, Xpiơtós hay Xristos. Người ta dùng phụ âm X để tượng trưng cho nguyên chữ Xristos hay Xpiơtós, rồi thêm chữ Mas kế cận để thành chữ Xmas. Như vậy Xmas cũng có nghĩa là ngày lễ của đấng Christ.

Thời kỳ Giáo hội Cơ đốc sơ khai (2 -3 thế kỷ đầu Công nguyên), lễ này được mừng chung với lễ Hiển linh. Từ năm 200, thánh Clementê Alexandria (150-215) đã nói đến một lễ hết sức đặc biệt được cử hành vào ngày 20 tháng 5. Còn Hội thánh La tinh thì mừng kính lễ ấy vào ngày 25 tháng 12.

Theo một nguồn tư liệu khác thì tín hữu Cơ đốc sơ khai không ăn mừng lễ sinh nhật vì không muốn làm theo thói quen của dân ngoại đạo thờ thần tượng. Do đó, họ không ăn mừng ngày Đức Jesus giáng sinh trong suốt ba thế kỷ đầu. Đến thế kỷ IV, những người Cơ đốc bắt đầu muốn ăn mừng Giáng sinh mỗi năm một lần, nhưng lại sợ bị chính quyền La Mã phát hiện và bắt bớ bởi đến lúc đó, Cơ đốc giáo vẫn chưa được công nhận là một tôn giáo hợp pháp.

Hằng năm, người La Mã ăn mừng Thần Mặt trời vào ngày 25 tháng 12. Những người Cơ đốc lợi dụng cơ hội này để tổ chức ăn mừng ngày Đức Giêsu giáng sinh, đem ánh sáng và sự sống đến cho nhân loại. Nhờ vậy, chính quyền La Mã không phát hiện ra.

Đến năm 312, Hoàng đế La Mã Constantine bỏ đa thần giáo và theo Cơ đốc giáo. Ông hủy bỏ ngày lễ ăn mừng Thần Mặt trời và thay vào đó là ngày ăn mừng sinh nhật Đức Jesus. Đến năm 354, Giáo hoàng Liberius công bố ngày 25 tháng 12 là ngày chính thức để cử hành lễ Giáng sinh.

Trong nhiều thề kỷ, các học giả Kito giáo chấp nhận Giáng sinh là ngày Chúa Giê-su ra đời. Tuy nhiên, đến đầu thế kỷ 18, họ đề xuất cách giải thích khác. Isaac Newton cho rằng ngày Giáng sinh được lựa chọn để tương ứng với tiết đông chí ở Bắc bán cầu, từng được đánh dấu là ngày 25 tháng 12. Năm 1743, Paul Ernst Jablonski người Đức lập luận Giáng sinh được xác định vào 25 tháng 12 để khớp với ngày Sol Invictus trong tôn giáo La Mã cổ. Ngoài ra, trước người Kito giáo, nhiều nền văn hóa và tôn giáo khác cũng ăn mừng ngày lễ cuối tháng 12.

Ý nghĩa cụm từ “Merry Christmas”

Mặc dù các hoạt động tổ chức Giáng sinh bắt đầu từ thế kỷ thứ tư nhưng chỉ đến năm 1699, cách nói “Merry Christmas” mới xuất hiện khi một sĩ quan hải quân sử dụng nó trong bức thư thân mật. Cụm từ này xuất hiện lần thứ hai vào năm 1843 trong tác phẩm của Charles Dickens - “Bài hát đón mừng Giáng sinh”.

Trong dịp lễ Giáng sinh, không chỉ tín hữu Thiên Chúa giáo mà phần lớn mọi người đều gửi đến nhau lời chúc “Merry Christmas”. Trong cụm từ này, “Merry” có nghĩa là niềm vui. Nghĩa của từ “Christmas” như giải thích ở trên, nhưng cũng có nghĩa là các con chiên của Chúa (cách dùng trong tiếng Anh cổ). Từ “Merry” gieo vào lòng người niềm hân hoan, cảm giác ấm áp hạnh phúc vì nó gắn liền với dịp lễ Giáng sinh. 

Một số người sử dụng từ “Happy” thay cho “Merry” để chúc nhau trong dịp Giáng sinh. Cụm từ “Happy Christmas” trở nên phổ biến trên toàn thế giới vào thế kỷ XIX khi nó được sử dụng bởi chính nữ hoàng Anh Elizabeth II. 

Đôi khi để rút gọn, nhiều người sử dụng từ Xmas thay cho Christmas. Tuy nhiên phải khẳng định rằng, không cụm từ hay cách nói nào phổ biến bằng cụm từ “Merry Christmas”.

Cùng với đó, sự ra đời của bài hát nổi tiếng “We wish you a Merry Christmas” giúp cho cụm từ này càng phổ biển và được sử dụng rộng rãi. 

Vào năm 1843, khi công nghệ in ấn bắt đầu phát triển, người ta in cụm từ "Merry Christmas" lên tấm thiệp in mừng Giáng sinh đầu tiên. Kể từ đó, "Merry Christmas" được dùng như một câu "cửa miệng" mỗi khi muốn dành tặng nhau những lời chúc Giáng sinh an lành.

Hiện chỉ người Anh và người Ireland vẫn dùng cách nói “Happy Christmas” bởi trong thế kỷ 19, từ "Merry" ở Anh được hiểu với nghĩa là "chếnh choáng, ngà ngà say". Và kể từ đó, người ta vẫn sử dụng câu chúc "Happy Christmas" thay vì "Merry Christmas" như phần còn lại của thế giới.