Cách sơ cứu người bị co giật, đe dọa ‘nuốt lưỡi’ thế nào cho đúng?

Theo các chuyên gia, thực chất không có chuyện nuốt lưỡi như nhiều người đồn thổi, mà đó chỉ là hiện tượng tụt lưỡi hoặc tụt khối cơ lưỡi. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể con người lên cơn co giật cao, kéo dài, hôn mê do sốt, trẻ nhỏ, người già cao tuổi hoặc sau va chạm mạnh.

Ở trường hợp này, bệnh nhân thường ngừng hô hấp, mất tri giác, không nuốt được, sùi bọt mép, tím tái, tăng tiết đờm và mắt trợn. Nếu nằm ở tư thế sai (nằm ngửa) và không được cấp cứu kịp thời, đúng phương pháp, cuống lưỡi sẽ đè vào đường thở, bệnh nhân dễ gặp những biến chứng nguy hiểm, thậm chí là mất mạng.

Do vậy, việc tối quan trọng là làm sao để sơ cứu người lên cơn co giật kịp thời và đúng phương pháp.

Cách sơ cứu người bị co giật

Theo bác sĩ Nhi khoa Trương Hoàng Hưng, phòng khám MD Kis Pediatric, Texas, USA, việc đầu tiên bạn cần làm khi gặp người đang bị lên cơn co giật là bình tĩnh, để khoảng không gian lớn cho người co giật, giữ khoảng cách an toàn để tránh bệnh nhân co giật quá mạnh, làm tổn thương tới người xung quanh.

Tiếp theo, bạn cần thực hiện những biện pháp sau:

- Bảo đảm môi trường an toàn cho người co giật được “co giật” trong an toàn. Tránh xa vùng có nước, điện, thuỷ tinh, vật sắc nhọn, đồ dùng có thể ngã đổ gây chấn thương.

- Kê vật mềm dưới đầu người co giật để tránh chấn thương đầu trong lúc co giật.

- Nới lỏng quần áo quanh cổ, nữ trang, cravat nếu cần để không bị quấn chặt cổ gây nghẹt thở.

- Ghi lại thời gian co giật nếu có thể.

- Khi bệnh nhân ngưng co giật, bạn xoay bệnh nhân nằm nghiêng để làm thông thoáng đường thở, đàm nhớt sẽ chảy ra bên ngoài miệng tránh việc hít sặc nước bọt của chính mình. (Trẻ con sặc sữa cũng nằm nghiêng là vì lý do này).

- Sau khi người co giật tỉnh lại, bạn đừng bỏ người ta một mình mà phải theo dõi xem họ hồi phục tri giác chưa, có yếu cơ hay liệt không, đồng thời không cho ăn uống gì cho tới khi chắc chắn hồi phục. Bạn cần giải thích cho người bị co giật chuyện gì vừa xảy ra.

- Song song với việc sơ cứu người bị nạn, bạn cần gọi cấp cứu để hỗ trợ. Đặc biệt là trong những trường hợp như bệnh nhân lên cơn co giật đầu tiên; co giật hơn 5 phút; co giật hơn 1 lần liên tục; người co giật không tỉnh lại sau khi co giật chấm dứt và nạn nhân bị chấn thương khi co giật.

Sai lầm cần tránh khi xử lý người bị co giật

Bác sĩ Trương Hoàng Hưng cho biết, nhiều người do không rõ về kiến thức nên dễ bị sai lầm trong việc sơ cứu người co giật. Cụ thể là việc cho tay vào miệng cố ngăn không cho bệnh nhân cắn hoặc nuốt lưỡi.

Theo bác sĩ Hưng, thực chất khi co giật sẽ không có ai thè lưỡi ra mà thường thụt lưỡi vào. Bởi vậy, nếu có “lỡ” cắn, thì chỉ cắn phải hai bên viền lưỡi, không gây ảnh hưởng nhiều.

“Ngoài ra, quan niệm cứ co giật là lưỡi tuột vào trong gây nghẹt thở cũng không đúng. Bởi vậy, mà việc tự ý cho tay hay vật vào miệng để ngăn cắn hay nuốt lưỡi là hoàn toàn sai lầm, thậm chí còn mang họa cho người bệnh”, bác sĩ Hưng nói.

Cũng theo bác sĩ Hưng, việc cố gắng chèn vật hay ngón tay vào giữa hàm răng người đang co giật là vô bổ vì không những không có tác dụng, mà sẽ gây chấn thương rách niêm mạc miệng, gãy răng, gây hít sặc vào phổi, chấn thương ngón tay, tăng nguy cơ nhiễm bệnh qua lại giữa người bị co giật và người cấp cứu, đặc biệt nguy hiểm.

Cùng chung quan điểm trên, Ths. BS Dương Văn Tâm – Bệnh viện Châm cứu Trung ương cũng khuyến cáo, việc quan trọng nhất cần tránh khi sơ cứu người bị co giật, hôn mê là không tự ý cho tay, vật hoặc đồ ăn vào miệng người bệnh. Bởi, hành động này sẽ gây nguy hiểm cho cả bệnh nhân và người sơ cứu.

“Việc đơn giản nhất, dễ thực hiện lại giữ được an toàn cho nạn nhân chính là đặt cho họ nằm nghiêng sang một bên, nới lỏng cúc hoặc khuy áo cho họ... Hành động này nhằm mục đích khiến họ dễ thở hơn, tránh bị lưỡi chắn ngang đường thở gây nguy hiểm tới tính mạng”, bác sĩ Tâm khuyến cáo.