Bộ Y tế: Không thí điểm các sản phẩm có hại cho sức khỏe

Tại Hội thảo cung cấp thông tin báo chí về các giải pháp phòng ngừa bệnh không lây nhiễm tổ chức mới đây, Ths.Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế, Phó trưởng ban Kiểm soát Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế cho biết, hiện nhiều nước trên thế giới đã cấm thuốc lá điện tử và nung nóng.

Cụ thể, 32 quốc gia cấm thuốc lá điện tử, 79 quốc gia quy định quản lý thuốc lá điện tử rất chặt chẽ và 16 quốc gia cấm thuốc lá nung nóng. 5/10 quốc gia trong khu vực ASEAN đã cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Về quan điểm, định hướng đề xuất chính sách của Bộ Y tế, bà Trang cho hay, nhất quán quan điểm bảo vệ sức khỏe người dân trên các lợi ích kinh tế, dựa trên căn cứ khoa học, điều kiện thực tiễn của Việt Nam là "Không thí điểm các sản phẩm có hại cho sức khỏe".

Từ năm 2020-2022 Bộ Y tế nhiều lần gửi công văn đề nghị Thủ tướng cấm hoàn toàn đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, kiến nghị Bộ Công Thương không đề xuất thí điểm kinh doanh thuốc lá mới.

Bộ Y tế đề nghị cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới vì các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đều là các sản phẩm có hại cho sức khỏe; tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá đặc biệt là trẻ em, thanh thiếu niên, phụ nữ và trẻ em gái; gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của thanh thiếu niên nên nhà nước cần phải bảo vệ giới trẻ;

Các sản phẩm thuốc lá mới có nguy cơ cao, tiềm ẩn và phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện.

Theo bà Trang, việc ngăn chặn việc bắt đầu sử dụng thuốc lá nung nóng phù hợp với xu hướng của các nước trong khu vực và trên thế giới và khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.

Việc cho phép thí điểm thuốc lá nung nóng sẽ dẫn đến khó có thể kiểm soát được các sản phẩm tương tự. Việc cho phép thêm thuốc lá mới là đi ngược lại các nguyên tắc giảm cung, giảm cầu của Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, Chiến lược quốc gia về Phòng, chống tác hại của thuốc lá và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

“Không cần thiết và không nên ban hành chính sách thí điểm đối với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Đây là sản phẩm có hại chứ không có lợi ích cho xã hội và người dân trong việc thí điểm”, bà Trang nhấn mạnh.

Việc thí điểm một sản phẩm gây nghiện và có hại sức khỏe sẽ gây ra nhiều hệ lụy, sau đó lại phải mất thêm nhiều nguồn lực để giải quyết hậu quả của việc thí điểm sẽ tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá do mở rộng nguồn cung cấp, tăng thêm các lựa chọn sản phẩm.

Việt Nam sẽ phải nỗ lực hơn, tốn kém nhân lực và tài chính hơn nữa trong việc giảm tỷ lệ hút thuốc lá, giải quyết những gánh nặng bệnh tật và tử vong do thuốc lá cũng như các hệ lụy về xã hội, môi trường, kinh tế, ảnh hưởng đến phát triển bền vững đất nước.

Cục Quản lý Dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) khẳng định nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử có hương vị trái cây, bạc hà... là các sản phẩm nhắm đến người tiêu dùng là trẻ em.

Bài học kinh nghiệm từ các nước đã cho phép lưu hành các sản phẩm thuốc lá mới đã gây ra những hệ lụy rất lớn đặc biệt đối với giới trẻ, từ sức khỏe, lối sống, hành vi và tệ nạn xã hội.

Xu hướng hiện nay là các nước đã cho phép sau một thời gian lại phải cấm trở lại do những hệ lụy của việc cho phép mang lại, ví dụ như ở Hoa Kỳ đã phải cấm sản phẩm thuốc lá điện tử có hương vị.

FDA khẳng định sẽ theo dõi chặt chẽ tỉ lệ sử dụng tất cả các sản phẩm thuốc lá điện tử và thực hiện các quy định bổ sung khác để giải quyết tình trạng gia tăng sử dụng của giới trẻ.

Do đó, đại diện Bộ Y tế đề xuất cần tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá mới và ngăn chặn việc bắt đầu sử dụng thuốc lá mới tại Việt Nam, chú trọng đến trẻ em, với sự phối hợp liên ngành.

Tăng cường và nỗ lực hơn trong phòng chống buôn lậu thuốc lá mới, kinh doanh quảng cáo bất hợp pháp trên môi trường mạng.

Cần cấm hoàn toàn dưới mọi hình thức mua bán, sản xuất, nhập khẩu đối với các sản phẩm mới này (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha). Đề xuất Quốc hội ban hành Luật, Nghị quyết về chính sách cấm thuốc lá mới.