Sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực từ ngày 27/12, tình hình dọc biên giới Campuchia – Thái Lan được ghi nhận là tương đối ổn định. Hơn 1.300 người sơ tán đã trở về nhà, song vẫn còn hàng trăm nghìn người chưa thể hồi hương do lo ngại an ninh và cơ sở hạ tầng chưa được khôi phục hoàn toàn. Các dịch vụ công cộng, trường học và cơ sở y tế tại nhiều tỉnh biên giới vẫn đang mở lại từng phần.
Người dân tại nơi trú ẩn ở tỉnh Sa Kaeo, Thái Lan khi nhiều người bắt đầu thu dọn đồ đạc chuẩn bị trở về nhà. Một số người chọn ở lại cho đến khi chắc chắn an toàn. (Ảnh: Bangkok Post)
Tại Campuchia, nhiều trường học tại các tỉnh Battambang và Koh Kong mở cửa trở lại. Bộ Giáo dục Campuchia chỉ đạo các địa phương hỗ trợ giáo viên, học sinh và chuẩn bị phương án ứng phó khẩn cấp. Tuy nhiên, hàng trăm trường học tại các tỉnh chịu ảnh hưởng bởi giao tranh vẫn chưa thể hoạt động bình thường.
Ngày 30/12, Thái Lan dỡ bỏ lệnh giới nghiêm ban đêm tại bốn huyện biên giới của tỉnh Sa Kaeo. Hoạt động thương mại dần sôi động trở lại, song một số người sơ tán vẫn chưa dám về nhà do lo ngại vật liệu nổ chưa được rà phá.
Trong thời gian ngừng bắn, không ghi nhận thêm thương vong mới. Tổng cộng từ khi giao tranh bùng phát ngày 7/12, có 32 dân thường thiệt mạng và 95 người bị thương, theo Khmer Times.
Tuy nhiên, 18 binh sĩ Campuchia bị Thái Lan giam giữ từ ngày 29/7 chưa được trả tự do, dù thời hạn 72 giờ duy trì lệnh ngừng bắn đã kết thúc. Campuchia cho rằng việc trì hoãn này vi phạm Tuyên bố chung ngày 27/12 của Ủy ban Biên giới Chung đặc biệt lần thứ ba (GBC).
Theo Điểm 11 của Tuyên bố chung GBC ngày 27/12, hai bên thống nhất rằng 18 binh sĩ Campuchia sẽ được trao trả sau khi lệnh ngừng bắn được duy trì đầy đủ trong 72 giờ. Tuy nhiên khi thời hạn trao trả đến gần vào trưa hôm qua, phía Thái Lan thông báo việc bàn giao bị hoãn lại.
Ngoại trưởng Thái Lan Sihasak Phuangketkeow cho biết việc trả tự do cho các binh sĩ Campuchia gắn liền với khuôn khổ duy trì lệnh ngừng bắn 72 giờ và nhấn mạnh cả hai bên cần tuân thủ đầy đủ các cam kết đã đưa ra. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Thái Lan Nikorndej Balankura cho biết trong thời gian giám sát ngừng bắn, các cơ quan an ninh Thái Lan phát hiện máy bay không người lái được cho là từ phía Campuchia xâm nhập không phận Thái Lan, điều mà Bangkok coi là vi phạm Điều 6 của Tuyên bố chung.
Vì lý do này, Thái Lan cho biết đang xem xét lại thời điểm trao trả các binh sĩ Campuchia, đồng thời khẳng định Bộ Quốc phòng hai nước vẫn duy trì liên lạc trực tiếp theo Điều 14 của thỏa thuận. Phía Thái Lan cũng đề cập đến các vụ việc liên quan đến mìn gây thương vong cho binh sĩ Thái và cho biết đang tiến hành điều tra, thu thập bằng chứng, cũng như gửi công hàm phản đối chính thức tới Campuchia trong khuôn khổ Công ước Ottawa.
Campuchia bác bỏ hoàn toàn cáo buộc của Thái Lan về việc hơn 250 thiết bị bay không người lái xâm nhập không phận Thái Lan.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia, Trung tướng Maly Socheata, khẳng định Campuchia nghiêm túc thực hiện các thỏa thuận song phương, Tuyên bố chung GBC ngày 27/12 và các văn kiện liên quan nhằm duy trì hòa bình biên giới. Campuchia cho biết đã áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt để cấm mọi hoạt động sử dụng UAV, đặc biệt tại các tỉnh biên giới.
Ngoại trưởng Thái Lan Sihasak Phuangketkeow cho rằng tình hình hiện vẫn mong manh và cần tránh các hành động hay phát ngôn có thể gây hiểu lầm hoặc làm suy yếu lệnh ngừng bắn. Ông nhấn mạnh ưu tiên hiện nay là củng cố lòng tin của cả hai bên và duy trì ổn định dọc khu vực biên giới, theo Bangkok Post.
Bình luận