Bệnh sởi và những biến chứng đáng sợ

(VTC News) - Sau một thời gian yên tĩnh thì gần đây bệnh sởi đã xuất hiện trở lại với nhiều biến chứng cực kỳ nguy hiểm.

(VTC News) - Sau một thời gian yên tĩnh thì gần đây bệnh sởi đã xuất hiện trở lại với nhiều biến chứng cực kỳ nguy hiểm.

Mặc dù đã có vắc-xin phòng bệnh an toàn và hiệu quả nhưng đến nay, sởi vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ em trên toàn cầu. 

1. Hiểu biết về bệnh sởi:

Sởi là một bệnh truyền nhiễm cao gây nên do siêu vi. Bệnh lây truyền từ người sang người thông qua các hạt nhỏ bắn ra khi ho, hắt hơi hoặc do dùng chung thức ăn, nước uống với người bệnh. 

Bệnh sởi có tốc độ lây lan nhanh. Ảnh minh hoạ

Bênh sởi thường gặp nhất vào mùa xuân, khi nhiệt độ và độ ẩm không khí cao, vi khuẩn dễ sinh sôi và phát triển.  Bệnh này có tốc độ lan rất nhanh, khoảng 90% số trẻ tiếp xúc với trẻ mắc sởi sẽ bị lây bệnh.

Dấu hiệu đầu tiên của bệnh sởi thường là sốt cao, sốt bắt đầu từ 10 - 12 ngày sau khi tiếp xúc với virus và kéo dài từ 4 - 7 ngày. Chảy nước mũi, ho, mắt đỏ và chảy nước mắt, các đốm trắng nhỏ bên trong má có thể xuất hiện trong giai đoạn đầu. Sau một vài ngày thì ban sởi (ban đỏ/nâu dạng chấm) bùng phát, thường ở mặt và cổ. 

Trong khoảng 3 ngày, ban sởi lan rộng xuống thân mình và cuối cùng xuống tới tay, chân. Ban sởi kéo dài 5 - 6 ngày, sau đó mất dần. Trung bình, ban sởi xuất hiện sau khi tiếp xúc với virus được 14 ngày (trong phạm vi 7 - 18 ngày).

2. Những biến chứng cực nguy hiểm

Điều đáng sợ nhất của sởi không phải là ban mà là các biến chứng. Có khoảng 30% trẻ em bị sởi xuất hiện một hoặc nhiều biến chứng. Các biến chứng thường gặp là viêm phổi, nhiễm trùng tai, tiêu chảy, viêm loét giác mạc.

Biến chứng của bệnh sởi cực kì nguy hiểm. Ảnh minh hoạ

Giai đoạn sớm, là do virut sởi: Xuất hiện ở giai đoạn khởi phát, giai đoạn đầu của mọc ban thường mất theo ban, hay có Croup giả, gây cơn khó thở do co thắt thanh quản.

Giai đoạn muộn: Do bội nhiễm (hay gặp do tụ cầu, liên cầu, phế cầu…), xuất hiện sau mọc ban. Diễn biến thường nặng: Sốt cao vọt lên, ho ông ổng, khàn tiếng, khó thở, tím tái.

Viêm phế quản: Thường do bội nhiễm, xuất hiện vào cuối thời kì mọc ban. Biểu hiện sốt lại, ho nhiều, nghe phổi có ran phế quản, bạch cầu tăng, neutro tăng, Xquang có hình ảnh viêm phế quản.

Viêm phổi: Là nguyên nhân thường gặp nhất gây tử vong ở trẻ nhỏ mắc sởi. Hiện tại, đã có nhiều trẻ viêm phổi nặng phải thở máy, một số xuất hiện biểu hiện nặng là hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS) và tử vong. 

Viêm tai giữa: Khoảng 1/10 bệnh nhi sởi sẽ bị nhiễm trùng tai (viêm tai giữa) và có thể gây điếc vĩnh viễn nếu không điều trị đúng và kịp thời.

Tiêu chảy cũng thường gặp ở những trẻ bị sởi. Tiêu chảy sau sởi nặng nề hơn và có nhiều biến chứng hơn tiêu chảy cấp do siêu vi thông thường. 

Viêm loét giác mạc có thể gặp ở trẻ suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A và có thể gây mù vĩnh viễn. Ở trẻ em châu Phi, sởi là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa. Năm 2008, ước tính trên thế giới có 164.000 trẻ em chết do sởi. Những biến chứng nói trên thường gặp nhất ở trẻ em nhỏ hơn 5 tuổi và những người lớn hơn 20 tuổi.

Viêm não: Một biến chứng ít gặp hơn nhưng không kém phần nguy hiểm là viêm não do sởi. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh của Mỹ, cứ khoảng 1.000 trẻ bị sởi thì có một trẻ bị viêm não.

Viêm não có thể gây co giật, hôn mê, tử vong hoặc ảnh hưởng nặng nề đến tinh thần và thể chất của trẻ sống sót. Phụ nữ mang thai nếu bị sởi thì có thể bị sẩy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc sinh con nhẹ cân.

Viêm xơ hoá bán não cấp: Một biến chứng khác mặc dù hiếm nhưng cũng cực kỳ nghiêm trọng là chứng viêm não xơ hóa bán cấp. Bệnh này chỉ xuất hiện sau khi trẻ bị sởi từ 7-10 năm. 

Hoại tử niêm mạc: Xuất hiện muộn, do bội nhiễm xoắn khuẩn Vincent là một loại vi khuẩn hoại thư gây loét niêm mạc miệng, lan sâu rộng vào xương hàm gây hoại tử niêm mạc, viêm xương, rụng răng, hơi thở hôi thối.

Viêm ruột: Do bội nhiễm các loại vi khuẩn như shigella, E. coli…

Ảnh hưởng đến hệ thần kinh: Những trẻ mắc sởi lúc tuổi càng nhỏ thì nguy cơ này càng tăng. Biểu hiện đầu tiên là thay đổi nhân cách, sau đó rối loạn vận động, co giật, sa sút trí tuệ. Trẻ thường tử vong sau 1-2 năm phát hiện bệnh.

Với phụ nữ mang thai: Mắc sởi có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Cụ thể: Nếu 3 tháng đầu mắc sởi nguy cơ dị dạng thai nhi hoặc sảy thai rất cao. Trong 3 tháng giữa nguy cơ dị dạng thai ít hơn, nhưng vẫn có thể gây thai lưu, sảy thai. 3 tháng cuối hầu như không gây dị dạng thai nhưng có thể gây đẻ non, chết lưu.

3. Điều trị và phòng ngừa

Tiêm phòng là cách giúp trẻ giảm nguy cơ mắc bệnh sởi. Ảnh minh hoạ

Không có phương pháp điều trị kháng vi rút đặc hiệu cho vi rút sởi. Các biện pháp điều trị khác chủ yếu nhằm hỗ trợ và làm cho người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.

Sởi là một bệnh rất dễ lây lan và có biến chứng nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa một cách hữu hiệu. 

Nên cách ly trẻ có biểu hiện sởi càng sớm càng tốt ngay khi có triệu chứng. Tuy nhiên, một đứa trẻ mắc sởi có thể có khả năng lây nhiễm cho nhiều trẻ khác trước khi xuất hiện triệu chứng. 

Phụ huynh nên đưa con đi tiêm chủng vào lúc trẻ được 9 tháng tuổi và mũi nhắc lại lúc trẻ được 18 tháng tuổi.

Cần phải đưa bé tới cơ sở y tế để được khám, điều trị và theo dõi kịp thời nhằm hạn chế phần nào những biến chứng đáng sợ của sởi.

HT (Tổng hợp)