Bé 1 tuổi liệt mặt do nằm quạt

BSCK II Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng Đơn vị Điều trị Ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, bệnh viện vừa tiếp nhận trường hợp bé 1 tuổi bị liệt mặt do nằm quạt. Theo mẹ bé, buổi tối thấy con nhiều mồ hôi nên mẹ cho quạt thổi trực tiếp vào vùng mặt, đầu gáy, sáng hôm sau bé bị cảm sổ mũi và phát hiện miệng méo sang trái.

Em bé này là ca điển hình liệt mặt do nhiễm phong hàn. Bác sĩ giải thích, lúc mắc bệnh cơ thể bé đang suy yếu, trong khi thời tiết TP.HCM thất thường, đêm khá lạnh, bị quạt thổi thẳng vào vùng trọng yếu (mặt đầu gáy) thời gian dài khiến dây thần kinh số 7 nhiễm lạnh. Đoạn dây thần kinh số 7 nằm trong ống xương đá, vốn dĩ bị lạnh vì không có cơ che phủ dây thần kinh. Khi gặp gió lạnh đột ngột từ bên ngoài xâm nhập vào, dây số 7 càng nhanh bị nhiễm lạnh thêm.

Sau 2 tuần điều trị với phương pháp xoa bóp bấm huyệt, châm cứu mỗi ngày một lần, bé đã hồi phục.

Bác sĩ Vũ cho biết liệt mặt do nhiều tác nhân gây nên. Y học cổ truyền cho rằng hiện tượng này là do phong hàn (lạnh quá). Vì vậy, đa số bệnh nhân bị liệt mặt vào viện đều liên quan đến yếu tố thời tiết lạnh như sau khi gặp mưa, mùa lạnh. Khám lâm sàng bệnh nhân có dấu hiệu rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù. Nguyên nhân khác là do chấn thương ở vùng đầu mặt gây tắc nghẽn mách máu. Mạch máu lưu thông bị bít tắc lại gây nên chứng nuy (yếu liệt), có thể kèm theo tê và đau (không thông thì đau).

Người lớn hay trẻ em chủ yếu điều trị bằng phương pháp trị liệu bằng xoa bóp bấm huyệt, châm cứu, yoga khí công và tập luyện cơ bằng chủ động trợ giúp, tiến tới tập chủ động có đề kháng phục hồi vận đông cơ mặt là đạt kết quả.

Trong châm cứu, các bác sĩ chuyên khoa y học cổ truyền chủ yếu sẽ sử dụng ôn châm vì đa số trường hợp liệt mặt là do lạnh. Ôn châm cũng đồng thời được chỉ định trong trường hợp huyết ứ (do sang chấn). Nếu thuộc thể phong nhiệt phạm lạc mạch, kỹ thuật sử dụng là châm tả. 

Bệnh nhân cũng được bác sĩ hướng dẫn các bài tập luyện cơ bằng các động tác nhắm hai mắt lại, mỉm cười, huýt sáo và thổi, ngậm chặt miệng, cười thấy răng và nhếch môi trên, nhăn trán và nhíu mày, hĩnh mũi, phát âm những âm dùng môi như b, p, u, i … giúp hoàn thiện nhóm cơ tối ưu nhất.

BS Vũ khuyến cáo, trong thời tiết giao mùa như hiện nay, phụ huynh cần chú ý cách sử dụng quạt, điều hòa, tránh để quạt thẳng vào mặt đầu bé, không bật điều hòa nhiệt độ quá thấp để tránh gây bệnh và tình trạng liệt mặt như trên