Trầm cảm sau sinh là căn bệnh đáng sợ xuất hiện khi phụ nữ vừa trải qua cơn sinh nở. Rất nhiều chị em gặp phải vấn đề tâm lý sau sinh không hiểu rõ vấn đề nên gặp khủng hoảng trầm trọng đến mức để lại hậu quả khôn lường. Để chị em hiểu rõ hơn các vấn đề của mình, bài viết này sẽ đề cập đến các biểu hiện trầm cảm sau sinh, nguyên nhân và cách xử lý vấn đề.
Biểu hiện của chứng trầm cảm sau sinh
- Tâm trạng cảm thấy buồn, thậm chí không biết lý do vì sao buồn, vô vọng, trống rỗng, hay thấy quá tải về mọi thứ xung quanh.
- Dễ khóc, khóc thường xuyên, khóc nhiều hơn bình thường, thậm chí không biết lý do vì sao lại khóc.
- Luôn cảm thấy lo sợ, sợ hãi.
- Buồn phiền, cáu kỉnh, bồn chồn.
- Rơi vào trạng thái mất ngủ, không thể yên tâm ngủ say, hoặc ngủ quá nhiều.
- Khó khăn khi tập trung, mất tập trung, khó đưa ra các quyết định.
- Giận dữ, mất kiểm soát.
- Không quan tâm đến bản thân, các sở thích biến mất.
- Xuất hiện những điểm đau không rõ nguyên nhân như nhức đầu, đau dạ dày, đau cơ, mệt mỏi.
- Ăn quá ít, hoặc quá nhiều.
- Ngại tiếp xúc với người khác, xa lánh người thân, bạn bè, thậm chí không muốn gần gũi với con.
- Hoảng sợ khi nghĩ mình không chăm sóc được cho con, khiến con gặp vấn đề.
- Xuất hiện các ý nghĩ làm hại bản thân và con nhỏ.
Nguyên nhân
Hiện nay, vẫn chưa thể kết luận nguyên nhân chính nào dẫn đến tình trạng trầm cảm sau sinh ở phụ nữ. Bởi đây là dấu hiệu tâm lý, ở mỗi người sẽ do nguyên nhân khác nhau và có người bị, có người không. Triệu chứng này là sự kết hợp nhiều yếu tố, từ tinh thần, thể chất, tâm lý gây nên. Có thể kể tên 5 nguyên nhân sau:
Sơ đổ chuyển biến trong nội tiết tố nữ.
Thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể: Trong những giờ đầu sau sinh, nồng độ estrogen và progesterone trong cơ thể giảm mạnh đột ngột, từ đó có thể kéo theo trạng thái trầm cảm. Điều này tương tự như việc căng thẳng và thay đổi tâm trạng do nồng độ hormone thay đổi nhẹ trước mỗi chu kỳ kinh nguyệt.
Có tiền sử bị trầm cảm: Những phụ nữ mắc chứng trầm cảm trước, trong hoặc sau khi mang thai, hay những người đang điều trị trầm cảm có nguy cơ mắc chứng trầm cảm sau sinh cao hơn so với người bình thường.
Yếu tố cảm xúc: Mang thai không theo kế hoạch hay ngoài ý muốn có thể làm ảnh hưởng đến cảm xúc của người mẹ trong thai kỳ. Ngay cả khi mang thai đúng theo kế hoạch, một số mẹ bầu vẫn cần một khoảng thời gian dài để thích nghi với việc sẽ có em bé. Ngoài ra, khi bé có vấn đề về sức khỏe hoặc phải điều trị dài ngày trong bệnh viện, người mẹ có thể trải qua những cảm xúc như buồn, giận, có lỗi. Đây là những cảm xúc làm ảnh hưởng đến tự tin và gây áp lực lên người mẹ.
Mệt mỏi: Rất nhiều phụ nữ cảm thấy vô cùng mệt mỏi sau khi sinh, họ phải mất hàng tuần để sức khỏe và năng lượng hồi phục trở lại. Ở những sản phụ sinh con theo phương pháp mổ lấy thai, thời gian hồi phục có thể còn dài hơn.
Yếu tố đời sống: Thất vọng về cách ứng xử của người xung quanh. Thiếu sự giúp đỡ của người thân. Trải qua sự kiện căng thẳng như có người thân vừa qua đời, người thân trong gia đình mắc bệnh, thay đổi nơi ở, cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh.
Đặc biệt, với các chị em đang có mâu thuẫn với gia đình chồng, với chồng thì sẽ gặp nhiều vấn đề hơn. Với những gia đình có các ông chồng vô tâm, ít chia sẻ cảm xúc cũng như công việc chăm sóc trẻ sơ sinh sẽ khiến các chị em ức chế nhiều hơn. Điều đó dẫn đến tình trạng trầm cảm của các chị em nặng nề và khó xử lý hơn.
(Ảnh minh họa)
Cách khắc phục và xử lý
Điều trị trầm cảm sau sinh hoàn toàn có thể có kết quả tốt nếu thực hiện điều trị sớm. Các phương pháp xử lý bao gồm:
Tham vấn tâm lý
Người mẹ trầm cảm sau sinh sẽ được nói chuyện riêng với chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc nhà tâm lý học. Các bác sĩ có thể sử dụng liệu pháp hành vi nhận thức tức là giúp người bệnh nhận ra và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực và hành vi của mình một cách dần dần; hoặc liệu pháp tương tác nghĩa là giúp mọi người xung quanh hiểu được và hỗ trợ người bệnh điều trị hiệu quả.
Điều trị bằng thuốc
Thuốc được sử dụng thông thường hoặc là thuốc an thần hoặc là thuốc chống trầm cảm. Thuốc chống trầm cảm có tác dụng ức chế lên não bộ, điều chỉnh tâm trạng.
Tuy nhiên, việc dùng thuốc chống trầm cảm cần được xem xét và theo đúng chỉ định của bác sĩ. Nếu dùng thuốc không hiệu quả hoặc người bệnh cảm thấy khó chịu nên đến bác sĩ thay đổi thuốc hoặc liều dùng. Nếu thuốc thích hợp với bạn thì đừng nên rút ngắn thời gian điều trị, bởi trầm cảm cần thời gian điều trị kéo dài để được phục hồi hoàn toàn. Nếu sau khi ngưng thuốc, các triệu chứng tái phát cần đến bác sĩ tư vấn thêm.
Hỗ trợ từ người thân
Bạn bè và gia đình cần động viên, hỗ trợ và chắc chắn người mẹ đang được điều trị trầm cảm. Hãy hiểu rằng, bệnh đang ở giai đoạn tạm thời và chia sẻ, đồng cảm với cảm xúc, sở thích của họ. Sự giúp đỡ từ gia đình đóng vai trò quan trọng, giúp người mẹ phục hồi nhanh chóng.
Vai trò của bản thân
Bên cạnh các phương pháp điều trị cũng như san sẻ cùng người thân, bản thân người mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình hồi phục. Người mẹ đang trải qua trầm cảm nên tin tưởng và kiên nhẫn vào khả năng cải thiện chứng trầm cảm của bản thân.
Hãy lắng nghe cơ thể mình, đừng quá lo lắng khi đau, mệt, bởi đau nhức là trạng thái các sản phụ sau sinh có thể trải qua và mệt mỏi là nguyên nhân khiến trầm cảm trở nên trầm trọng hơn. Đồng thời, phụ nữ sau sinh nên dành thời gian làm những việc mình yêu thích như nghe nhạc, xem phim, đọc truyện, thư giãn với bạn bè….
Những việc làm yêu thích sẽ giúp người mẹ xả bớt những suy nghĩ u ám, giúp việc cải thiện bệnh dễ dàng và hiệu quả hơn.
Bình luận