Vì sao tăng học phí nhưng các trường đại học vẫn khó khăn?

Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, mặc dù học phí thực hiện theo cơ chế giá quy định tại Luật Giá, Luật Giáo dục và theo Nghị quyết số 19-NQ/TW nhưng khung và mức thu học phí còn quá thấp, chưa đủ bù đắp chi phí đào tạo.

Bên cạnh đó, việc tăng lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng (tăng 30%) từ ngày 1/7 vừa qua khiến quỹ tiền lương của các đơn vị hằng năm tăng cao, gây khó khăn trong cân đối nguồn thu để duy trì hoạt động thường xuyên, nâng cao chất lượng đào tạo.

Bộ GD&ĐT nêu thêm, việc đầu tư ngân sách nhà nước cho giáo dục đại học đang theo xu hướng giảm trong những năm gần đây. Nhiều trường đại học công lập không có đủ nguồn tài chính cần thiết để bù đắp chi phí đào tạo (tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý, chi phí khấu hao tài sản cố định) và tái đầu tư để nâng cao chất lượng đào tạo.

Mặt khác, lộ trình tăng học phí này đã được lùi một năm so với Nghị định 81 năm 2021 của Chính phủ. Trước đó, học phí đại học được giữ ổn định trong 3 năm để chia sẻ khó khăn với phụ huynh, học sinh do ảnh hưởng COVID-19.

Trong khi đó, mức thu học phí vẫn chưa thể thực hiện lộ trình tính đủ chi phí đào tạo bởi tăng học phí sẽ ảnh hưởng đến an sinh xã hội, nên các trường vẫn đưa ra mức học phí chưa tính đủ chi phí, điều này cũng ảnh hưởng đến nguồn thu của đơn vị.

Các nhà trường vẫn phải thực hiện mức thu học phí theo quy định của nhà nước, mức thu thấp, gây khó khăn cho các đơn vị.

Chia sẻ với báo chí, GS.TS Chử Đức Trình, Hiệu trưởng trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho hay, dù học phí đã tăng theo lộ trình nhưng cùng với việc tăng lương cơ sở trở thành áp lực rất lớn lên vai các trường đại học.

"Việc chi trả lương cần đặt lên cao hơn, nhất là các ngành công nghệ, kỹ thuật. Lương giảng viên các ngành này phải tương đối so với mức các doanh nghiệp thì mới có thể giữ chân họ", ông Trình nói.

Riêng trường Đại học Công nghệ, trong 7 tháng từ nay đến cuối năm, nhà trường cần chi thêm khoảng 12 tỷ đồng để tăng lương cho cán bộ giảng viên theo quy định của nhà nước. Cùng với đó, nhà trường vẫn phải tiếp tục đầu tư cho cơ sở vật chất, các phòng thí nghiệm, thực hành nhằm nâng cao chất lượng đào tạo.

Để giải quyết bài toán này, trường Đại học Công nghệ lựa chọn đầu tư theo kiểu "liệu cơm gắp mắm", tìm giải pháp quản trị hiệu quả, tiết kiệm chi phí hoạt động.

Ông cũng cho biết thêm, nhà trường không thể tăng học phí quá mức vì như vậy sẽ trái quy định và gây áp lực lên gia đình người học, trong khi đó lương cán bộ giảng viên phải tăng theo lộ trình.