 |
| Trong tết Nguyên Đán người Việt thường có những kiêng kị để tránh những điều xui xẻo. |
Tết là dịp để cho các thành viên trong gia đình về sum họp quây quần bên những người thân yêu. Tết cũng là dịp cho mỗi gia đình sắm sửa, dọn dẹp nhà cửa đón năm mới, đón những may mắn, tài lộc cho một năm gặp nhiều vạn sự như ý, cho qua đi những gì đen đủi của năm cũ.
Bên cạnh đó Tết còn là ngày đặc biệt linh thiêng và ý nghĩa nhất đối với mỗi người Việt. Chính vì vậy vào 3 ngày đầu năm trong Tết Nguyên đán người Việt thường có những tục kiêng kỵ để tránh những điều xui xẻo, không hay đến với gia đình, người thân của mình.
Theo tục lệ ngày xưa, vào những ngày đầu năm, người Việt kiêng không quét nhà, vì họ cho rằng làm như thế chính là đuổi ông Thần Tài ra khỏi nhà.
Ông Thần Tài là người mang đến may mắn về tiền bạc, tài chính cho gia đình, nếu ngày đầu năm đã đuổi ông đi thì cả năm gia đình sẽ gặp nhiều khó khăn, túng thiếu.
Không ai muốn trong cả một năm đi làm mà lại phải túng thiếu tiền bạc, vì thế đối với người Việt, ngày 30 Tết dù có bận rộn đến đâu đi chăng nữa họ cũng cố gắng dọn dẹp, sửa sang lại nhà cửa cho gọn gàng, sạch sẽ để đón Tết.
Ông Thần Tài là người mang đến may mắn về tiền bạc, tài chính cho gia đình, nếu ngày đầu năm đã đuổi ông đi thì cả năm gia đình sẽ gặp nhiều khó khăn, túng thiếu.
Không ai muốn trong cả một năm đi làm mà lại phải túng thiếu tiền bạc, vì thế đối với người Việt, ngày 30 Tết dù có bận rộn đến đâu đi chăng nữa họ cũng cố gắng dọn dẹp, sửa sang lại nhà cửa cho gọn gàng, sạch sẽ để đón Tết.
Theo một điển tích của Trung Quốc “Sưu thần ký”
Một người lái buôn tên là Âu Minh. Khi ông đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần thương ban cho một người hầu tên là Như Nguyệt. Từ ngày thương gia này đem Như Nguyệt về nuôi, trong nhà làm ăn phát đạt, chỉ vài năm là giàu to.
Một hôm Như Nguyệt phạm lỗi, Âu Minh không kiềm được cơn giận đã ra tay đánh cậu bé. Như Nguyệt hoảng sợ chui vào đống rác và biến mất, từ đó nhà Âu Minh làm ăn sa sút, buôn bán không được/ Dân làng cho đó là một vị thần mang lại sự giàu có mà nhà Âu không biết quý trọng. Kể từ đó mọi người kiêng không dám quét nhà đổ rác trong mấy ngày Tết.
Còn ở Việt Nam lại có chuyện “Sự tích cái chổi” để giải thích tập tục này
Ngày xưa ở trên trời có một người đàn bà nấu ăn rất khéo tay nên Ngọc Hoàng giao cho bà chuyên trông nom công việc nấu ăn ở thiên trù. Nhưng bà lại có tật hay ăn vụng và tham lam.
Bà ta yêu một lão chăn ngựa cho thiên đình. Đã nhiều phen bà lấy cắp rượu thịt trong thiên trù giấu đưa ra cho lão và cũng nhiều phen bà dắt lão lẻn vào kho rượu, mặc sức cho lão bí tỉ. Lệ nhà trời những người hầu hạ đều có thức ăn riêng, nhất thiết không được đụng chạm đến ngự thiện, dù là Ngọc Hoàng ăn thừa cũng vậy.
Bà ta yêu một lão chăn ngựa cho thiên đình. Đã nhiều phen bà lấy cắp rượu thịt trong thiên trù giấu đưa ra cho lão và cũng nhiều phen bà dắt lão lẻn vào kho rượu, mặc sức cho lão bí tỉ. Lệ nhà trời những người hầu hạ đều có thức ăn riêng, nhất thiết không được đụng chạm đến ngự thiện, dù là Ngọc Hoàng ăn thừa cũng vậy.
Một hôm, Ngọc Hoàng mở tiệc đãi quần thần. Giữa lúc cỗ đang bày lên mâm thì từ đàng xa, bà đã nghe tiếng lão chăn ngựa hát. Bà biết lão tìm mình. Bà lật đật ra đón và đưa giấu lão vào phía góc chạn.
Trong bóng tối, trên giá mâm đặt ở gần đó có biết bao là mỹ vị mùi hương thơm phức. Đang đói sẵn, lão giở lồng bàn sờ soạng bốc lấy bốc để…Khi những người lính hầu vô tình bưng mâm ngự thiện ra thì bát nào bát ấy đều như đã có người nếm trước. Ngọc Hoàng thượng đế vừa trông thấy không ngăn được cơn thịnh nộ.
Trong bóng tối, trên giá mâm đặt ở gần đó có biết bao là mỹ vị mùi hương thơm phức. Đang đói sẵn, lão giở lồng bàn sờ soạng bốc lấy bốc để…Khi những người lính hầu vô tình bưng mâm ngự thiện ra thì bát nào bát ấy đều như đã có người nếm trước. Ngọc Hoàng thượng đế vừa trông thấy không ngăn được cơn thịnh nộ.
Tiếng quát tháo của Ngọc Hoàng dữ dội làm cho mọi người sợ hãi. Người đàn bà nấu bếp cúi đầu nhận tội và bị đày xuống trần, bắt phải làm chổi để phải làm việc luôn tay không nghỉ và tìm thức ăn trong những rác rưởi của trần gian.
Lâu về sau, thấy phạm nhân bày tỏ nông nỗi là phải làm khổ sai ngày này qua tháng khác không lúc nào được nghỉ, Ngọc Hoàng thương tình ra lệnh cho nghỉ ba ngày trong một năm. Ba ngày đó là ba ngày Tết nguyên đán.
Bởi vậy đời sau trong dịp Tết nguyên đán, người ta có tục lệ kiêng không quét nhà để cho chổi được nghỉ. Nên ngày 30 Tết, dù bận rộn đến đâu mọi người cũng phải dọn dẹp nhà cửa, không vứt rác bừa bãi.
Ngoài ra cũng có tục không cho lửa hay cho nước trong những ngày đầu năm. Lửa đỏ tượng trưng cho sự đầy đủ của cải trong nhà, nếu cho đi thì có nghĩa là cho luôn cả phần lộc của gia đình.
Nước cũng được coi là biểu tượng cho sự thịnh vượng và nhiều tài lộc, đầu năm giữ cho nước bao giờ cũng có trong nhà, ngày trước còn có tục trước năm mới là phải gánh nước đổ đầy xô, thùng chứa để năm mới được may mắn, phát đạt. Do đó, cho nước ngày đầu năm cũng là điều kiêng kị.
An Nhiên (Tổng hợp)
Bình luận