Vì sao chứng khoán lao dốc, diễn biến khó lường?

Thống kê từ Chứng khoán VnDirect cho thấy, liên tiếp ba phiên gần đây, hàng loạt cổ phiếu rơi tự do khiến chỉ số VN-Index “bốc hơi” tới tổng cộng 73 điểm, mất mốc 1.200 điểm.

Tính từ đầu tháng 8 đến nay, chứng khoán đã hai lần chứng kiến phiên bán tháo dữ dội. Tại phiên giao dịch ngày 25/9, VN-Index mất 39,85 điểm. Trước đó, ngày 18/8, sàn này cũng bốc hơi 55,49 điểm. Ngoài ra, có nhiều phiên thị trường rơi vào thế giằng co, chỉ số giảm mạnh nhưng sau đó hồi phục về cuối phiên.

Nhận xét về phiên giao dịch mất gần 40 điểm ngày 26/9, nhiều chuyên gia cho rằng nguyên nhân là do tâm lý đua nhau bán tháo của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, khi chịu tác động từ thị trường chứng khoán thế giới.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) mới đây đã giữ nguyên lãi suất nhưng vẫn mở khả năng sẽ tăng lãi suất từ nay tới cuối năm. Kể từ tháng 3/2022, FED đã nâng lãi suất 11 lần nhằm hạ nhiệt lạm phát. Hiện tại, lãi suất tham chiếu tại Mỹ vào khoảng 5,25 - 5,5%, cao nhất kể từ năm 2001.

Ngay sau thông tin này, chứng khoán Mỹ đã lập tức bị bán tháo, từ đó ảnh hưởng tới tâm lý nhà đầu tư và thị trường chứng khoán Việt Nam. 

Trước đó, tỉ giá USD/VNĐ "nóng" lên cộng thêm chỉ số đồng USD neo cao ở mốc 105 điểm cũng là yếu tố không tích cực cho chứng khoán Việt Nam. Tuy vậy, tỉ giá đến nay đã ổn định sau động thái của Ngân hàng Nhà nước phát hành tín phiếu hút tiền về trên thị trường mở.

Cũng theo ông Hiếu, tình hình kinh tế Việt Nam tuy khởi sắc nhưng vẫn chịu tác động từ bối cảnh kinh tế quốc tế, khu vực tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp; hậu quả của dịch COVID-19 còn kéo dài; cạnh tranh chiến lược gia tăng; xung đột tại Ukraine còn phức tạp. Điều này có thể sẽ khiến chứng khoán Việt lên xuống bất thường.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia chứng khoán nêu nhận định: Thị trường bắt đầu có dấu hiệu cổ phiếu bị bán giải chấp (call margin) ở một vài nhóm sau hai phiên giảm mạnh cuối tuần trước. Dù số lượng cổ phiếu bị bán giải chấp không nhiều, không bị áp lực bán tháo quá lớn như những giai đoạn thị trường giảm mạnh trước đây nhưng tâm lý bán tháo vẫn lan sang các nhà đầu tư khác và nhóm cổ phiếu khác, tác động tiêu cực tới toàn thị trường.

Chứng khoán hôm nay 26/9 tiếp tục giảm?

Theo anh Nguyễn Vũ Linh, một nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm tại Hà Nội, thị trường chứng khoán đang rơi xuống sát mức thấp nhất kể từ tháng 8 đến nay. “Ở phiên hôm nay 26/9, chứng khoán có thể giảm thêm 20 điểm. Nếu thủng mốc 1.150 điểm, VN-Index có thể lùi về 1.120 điểm do dòng tiền không còn ủng hộ thị trường", anh Linh nói.

Chứng khoán SHS cũng đánh giá, thị trường chứng khoán sẽ chưa kết thúc quá trình điều chỉnh và hình thành rủi ro khi kết thúc xu hướng tăng giá tổng thể trong trung hạn. 

Nhận định khó khăn vẫn tiếp tục bủa vây thị trường chứng khoán, SHS cho hay, tình hình vĩ mô trong nước mặc dù ổn định nhưng chưa có nhiều chuyển biến tích cực. Tăng trưởng tín dụng yếu cho thấy nền kinh tế đang có khả năng hấp thụ vốn thấp, những khó khăn đối với thị trường bất động sản và đặc biệt là thị trường trái phiếu vẫn còn.

Trong khi đó, tình hình kinh tế toàn cầu hiện vẫn khó lường khi còn nhiều bất ổn và tăng trưởng thấp, đặc biệt là khu vực EU có nhiều nền kinh tế bước vào suy thoái như Đức, Hà Lan...Ngoài ra, việc giá năng lượng đang có xu hướng tăng mạnh trở lại khi mùa đông đến gần cũng tạo thêm nguy cơ lạm phát tiếp tục tăng.

Mặc dù vậy, trong bối cảnh kinh tế vĩ mô năm 2023, chứng khoán vẫn là kênh đầu tư nên được xem xét tập trung nhiều nhất. Các đợt điều chỉnh vừa qua cho thấy mức giá của các cổ phiếu đã về mức hấp dẫn, đặc biệt phù hợp để đầu tư dài hạn. Điều này đang trở thành sức hấp dẫn thu hút nhà đầu tư đến với thị trường này.

Công ty chứng khoán VietCap cũng đưa ra dự báo VN-Index sẽ tiếp tục quán tính giảm để kiểm định ngưỡng hỗ trợ quan trọng của xu hướng trung hạn, đường EMA200, tại vùng 1.120 - 1.145 điểm.

Nếu VN-Index có thể đóng cửa trên mốc 1.145 điểm, chỉ số sẽ xuất hiện nhịp hồi phục kỹ thuật. Tuy nhiên, VN-Index sẽ cần thêm những nỗ lực mua vào để có thể tạo vùng cân bằng.

Nhà đầu tư có nên "bắt đáy"?

Theo ông Nguyễn Huy Phương, chuyên gia phân tích của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), mặc dù những phiên tới thị trường có khả năng hồi phục nhưng còn tiềm ẩn rủi ro. Do đó, nhà đầu tư vẫn cần thận trọng, cân nhắc đưa tỉ trọng danh mục cổ phiếu ở mức an toàn.

Các chuyên gia của Công ty chứng khoán Vietcombank (VCBS) cũng khuyến nghị nhà đầu tư tạm thời quan sát thêm diễn biến thị trường và dừng giải ngân mới để chờ mức biến động của thị trường giảm xuống, hạn chế mua mới ở thời điểm hiện tại.

Đồng thời, có thể cân nhắc thu gọn lại danh mục với tỷ trọng cổ phiếu ở mức thấp khoảng 20% với ưu tiên nắm giữ là các mã chưa bứt phá mạnh từ nền giá gần nhất hoặc điều chỉnh giảm thấp hơn chỉ số chung trong phiên hôm nay.

Chung nhận định, Công ty chứng khoán AIS cho rằng, có thể sẽ có sự hồi phục nhẹ trong những phiên tới. Tuy nhiên, xu thế chung vẫn còn đang khá xấu. Với hoạt động đầu tư ngắn hạn, nhà đầu tư vẫn nên hạn chế mua mới ở thời điểm hiện tại. Tận dụng những nhịp hồi phục ngắn hạn để bán ra, cơ cấu lại danh mục đầu tư, tranh thủ nhịp hồi phục kỹ thuật để giảm tỷ trọng.

Mặc dù không khuyến khích nhà đầu tư vội vàng mua bắt đáy cổ phiếu nhưng các chuyên gia cũng khuyến cáo nhà đầu tư đang cầm cổ phiếu cần hết sức bình tĩnh, quan sát, không nhất thiết phải bán tháo hoặc bán hạ tỉ trọng, nhất là nắm giữ những cổ phiếu của doanh nghiệp tốt, có nền tảng, có tiềm năng tăng trưởng…

Những nhà đầu tư nào đang nắm giữ cổ phiếu nhưng không tốt có thể nhân cơ hội này đảo danh mục vì thị trường đi xuống, cổ phiếu giảm đều. Nhưng khi VN-Index hồi phục thì cổ phiếu tốt sẽ phục hồi mạnh hơn.