Ưu tiên chứng chỉ IELTS: Thiếu công bằng với học sinh nông thôn?

Tuần qua, hàng loạt trường đại học công bố phương án tuyển sinh đại học chính quy năm 2021. Bên cạnh các phương thức xét tuyển như dựa vào kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT, kết quả học tập (học bạ), kỳ thi đánh giá năng lực… nhiều trường mở rộng ưu tiên xét tuyển thậm chí là tuyển thẳng thí sinh có chứng chỉ đánh giá năng lực quốc tế như A-Level, SAT… hoặc có chứng chỉ tiếng Anh TOEFL, IELTS…

Bùng nổ ưu tiên xét tuyển

Theo ghi nhận, hiện khoảng 30 trường đại học thông báo ưu tiên và xét tuyển thẳng thí sinh có chứng chỉ IELTS từ 4.0 - 6.5. Đơn cử như trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, thí sinh có chứng chỉ IELTS Academic đạt từ 6.5 trở lên (hoặc tương đương) và có điểm trung bình chung học tập từng năm học lớp 10, 11, 12 đạt 8.0 trở lên sẽ được xét tuyển thẳng vào các ngành Ngôn ngữ Anh và Kinh tế quản lý.

Đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội) thực hiện xét tuyển thẳng thí sinh có chứng chỉ quốc tế SAT (từ 1100/1600), A-Level, ACT (từ 22/36) và IELTS (từ 6.0) và các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế tương đương.

Học viện Ngoại giao xét tuyển thẳng những thí sinh có điểm trung bình cộng kết quả học tập của 3/5 kỳ học lớp 10, 11 và học kỳ I năm học lớp 12 đạt từ 8 trở lên và có chứng chỉ IELTS academic (hoặc tương đương) đạt từ 7.0 trở lên.

PGS.TS Vũ Thị Hiền, trưởng phòng quản lý đào tạo (Đại học Ngoại thương) cho rằng, nhiều chương trình đào tạo của các đại học hiện sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ chính, thậm chí là ngôn ngữ giảng dạy. Ví dụ, Đại học Ngoại thương 17/32 chương trình đào tạo dạy bằng ngoại ngữ, trong đó có 14 chương trình dạy bằng tiếng Anh. Do vậy, việc xét tuyển thí sinh có năng lực ngoại ngữ để theo học được các chương trình đào tạo này là điều quan trọng.

“Các chứng chỉ tiếng Anh quốc tế như TOEFL, IELTS có độ tin cậy cao nên việc xét tuyển dựa vào các chứng chỉ này sẽ là xu hướng của các trường đại học”, PGS.TS Vũ Thị Hiền nhấn mạnh.

PGS.TS Trần Trung Kiên, trưởng phòng tuyển sinh (Đại học Bách Khoa Hà Nội) cũng cho rằng, việc sử dụng các chứng chỉ tiếng Anh quốc tế là xu hướng của tất cả các trường đại học trên thế giới chứ không riêng gì Việt Nam.

Đối với trường đại học Bách Khoa Hà Nội, nếu thí sinh sử dụng chứng chỉ IELTS để cộng điểm (hay quy đổi điểm) xét tuyển vào các chương trình tiên tiến, chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh sẽ là một lợi thế rất lớn không chỉ tăng cơ hội trúng tuyển mà việc học tập sau này sẽ rất thuận lợi.

Học sinh nông thôn thì sao?

Theo dõi công tác tuyển sinh đại học nhiều năm qua, thầy Vũ Khắc Ngọc cho rằng, việc không còn kỳ thi “2 trong 1” mà chỉ là kỳ thi tốt nghiệp THPT khiến các trường đại học thiếu những căn cứ “tin cậy” tuyển sinh phù hợp nhu cầu đào tạo của trường mình. Do vậy việc sử dụng chứng chỉ tiếng Anh quốc tế hay các chứng chỉ đánh giá năng lực quốc tế là giải pháp mà các trường sử dụng để bù đắp lỗ hổng này.

Việc mở rộng ưu tiên xét tuyển, tuyển thẳng thí sinh có các chứng chỉ tiếng Anh quốc tế như TOEFL, IELTS theo thầy giáo Vũ Khắc Ngọc có thể sẽ thúc đẩy phong trào học tiếng Anh. Tuy nhiên điều này vô hình chung tạo ra sự bất bình đẳng đối với học sinh vùng nông thôn hay vùng sâu vùng xa. Học sinh ở những khu vực này khó có điều kiện về tài chính và môi trường học tập thuận lợi để ôn thi chứng chỉ TOEFL hay IELTS.

Thầy Vũ Khắc Ngọc: "Rất nhiều phụ huynh cho con tham gia vào cuộc đua luyện thi TOEFL, IELTS từ rất sớm để có chứng chỉ được ưu tiên xét tuyển lớp 10, đại học. Dĩ nhiên điều này cũng có mặt tích cực nhưng bất cứ cái gì làm quá cũng sẽ trở nên méo mó.

Có những học sinh ở các tỉnh gần Hà Nội như Bắc Ninh, Hưng Yên… hàng tuần gia đình vẫn phải thuê taxi cho các em lên các trung tâm tiếng Anh ở Hà Nội ôn thi IELTS và để được học giáo viên bản ngữ. Nhưng không phải gia đình nào cũng có điều kiện như vậy. Các trường đại học tuyển sinh dựa trên các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế cần có sự tính toán chi tiết để không cản trở, hạn chế cơ hội của nhóm yếu thế hơn trong xã hội.” – thầy Vũ Khắc Ngọc chia sẻ.

Trong chương trình Diễn đàn VOV2 (phát sóng ngày 24/3), một thính giả gọi điện tới chương trình cũng tỏ ra lo lắng vì thực tế nhiều gia đình hiện nay không có đủ điều kiện để cho con tham gia cuộc đua luyện thi chứng chỉ TOEFL hay IELTS. Nếu tỉ lệ xét tuyển dựa trên các chứng chỉ tiếng Anh quốc tế tăng cũng có nghĩa cơ hội của những thí sinh không có những chứng chỉ này sẽ bị thu hẹp và đây cũng là một thiệt thòi rất lớn.

theo thầy Vũ Khắc Ngọc, nếu các trường đại học thực sự quan tâm đến năng lực ngoại ngữ, năng lực tiếng Anh của học sinh thì nên chăng Bộ GD&ĐT hoặc các trường đại học tổ chức các kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Anh chung cho học sinh. Như vậy học sinh sẽ có một thước đo ngoại ngữ bằng một kỳ thi chung mà không tốn kém như các chứng chỉ tiếng Anh quốc tế.