Tranh cãi 'hôm nay là 30/10 hay 1/11 Âm lịch': Chuyên gia lý giải

Trên trang cá nhân, một tài khoản facebook được cho là nhà nghiên cứu phong thủy viết: "Hôm nay là ngày 30/10 Âm lịch chứ không phải ngày 1/11 Âm lịch, nhiều báo, ứng dụng và lịch in tờ đã nhầm. Để sửa sai, khi dùng lịch Âm tháng 11 chỉ cần lấy lịch sau lùi đi 1 ngày".

Người này nói thêm, theo lịch Việt Nam cổ tháng 10 Âm năm Canh Tý là tháng đủ có 30 ngày nhưng theo lịch Việt Nam mới tháng 10 Âm năm Canh Tý là tháng thiếu (29 ngày) cho nên mới có sự lạ như vậy.

Chia sẻ trên thu hút sự chú ý của nhiều người. Trong đó nhiều người hoang mang không biết đâu mới là thông tin đúng. "Vậy hôm nay là ngày 30 hay mùng 1 hả mọi người? Hoang mang quá mỗi người nói một kiểu không biết tin ai. Chả lẽ lại để ngày mai mới cúng các cụ hay sao?", một tài khoản đặt câu hỏi.

Về vấn đề trên, ông Trần Tiến Bình, chuyên gia nghiên cứu về lịch, từng làm ở Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam khẳng định: "Hôm nay theo đúng lịch Việt Nam là ngày mùng 1/11 Âm lịch. Tuy nhiên nếu theo lịch Trung Quốc (lịch Vạn niên) thì hôm nay là ngày 30/10 Âm lịch".

Ông Bình giải thích, về cách tính ngày mùng 1 theo lịch Dương là ngày ba hành tinh Trái Đất, Mặt Trăng, Mặt Trời thẳng hàng. 

Ngày Dương lịch thỏa mãn điều kiện 3 hành tinh đó thẳng hàng sẽ tính ngày mùng 1 Âm lịch. Trong ngày 14/12 thời điểm 3 hành tinh thẳng hàng rơi vào khoảng hơn 23h Việt Nam, do đó theo lịch Việt Nam hôm nay là ngày mùng 1 Âm lịch.

Sở dĩ có sự nhầm lẫn nêu trên là do múi giờ (dương) của Việt Nam và Trung Quốc lệch nhau. Trong khi múi giờ của Việt Nam là GMT+7 thì múi giờ của Trung Quốc là GMT+8.

Vì thế khoảng thời gian 23h hơn (ngày 14/12/2020) tại Việt Nam thì Trung Quốc bước sang ngày mới (15/12/2020). Như vậy ngày 15/12/2020 Dương lịch Trung Quốc mới là ngày 1/11 Âm lịch còn ngày 14/12/2020 là ngày 30/10 Âm lịch.

Theo ông Bình, lịch Việt Nam và lịch Trung Quốc đôi khi sẽ có những sự chênh lệch một số ngày, nguyên nhân do lệch múi giờ. Ông lưu ý trong khoảng thời gian từ ngày 14/12/2020 đến ngày 22/12/2020 sẽ có sự chênh lệch giữa lịch Âm Việt Nam và lịch Trung Quốc.

Để thống nhất, chuyên gia này cho rằng nên sử dụng cách tính ngày Âm lịch theo lịch Việt Nam mới là đúng nhất.