Tổng Thanh tra CP: Tham nhũng diễn biến phức tạp, tinh vi, khó phát hiện hơn

Sáng 26/10, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái báo cáo Quốc hội về công tác phòng chống tham nhũng năm 2020.

Tham nhũng diễn biến phức tạp, tinh vi

Theo ông Lê Minh Khái, nhìn chung, tham nhũng được kiềm chế, từng bước ngăn chặn và có chiều hướng thuyên giảm; góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao uy tín và vị thế của nước ta trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, tình hình tham nhũng vẫn diễn biến phức tạp, có biểu hiện tinh vi hơn và khó phát hiện; vụ, việc tham nhũng được phát hiện, xử lý chưa tương xứng với tình hình tham nhũng đang diễn ra hiện nay.

Tổng Thanh tra Chính phủ dự báo tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc để vụ lợi “tham nhũng vặt” ở một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức vẫn còn diễn ra ở một số bộ, ngành, địa phương.

Quản lý và sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản, tín dụng - ngân hàng, quản lý sử dụng tài chính, ngân sách, vốn và tài sản công tiếp tục là những lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, có thể gia tăng một số vụ việc với mức độ tinh vi hơn.

Ông Lê Minh Khái cho rằng việc kiểm tra nội bộ, tự phát hiện tham nhũng trong một số bộ, ngành, địa phương còn hạn chế. Một số đơn vị thuộc một số bộ, ngành, địa phương xảy ra tham nhũng nhưng người đứng đầu chưa được xem xét, xử lý trách nhiệm kịp thời. Công tác thanh tra, giải quyết tố cáo phát hiện nhiều sai phạm trong nhiều lĩnh vực như đất đai, xây dựng, quản lý tài chính, ngân sách... nhưng việc kết luận hành vi tham nhũng trong các sai phạm này còn gặp khó khăn.

Từ đó, để công tác phòng chống tham nhũng tốt hơn, Chính phủ tiếp tục xác định phòng chống tham nhũng là nhiệm vụ trọng tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thời gian tới.

Lợi dụng dịch bệnh để tham nhũng

Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020, Uỷ ban Tư pháp Quốc hội ghi nhận các kết quả đạt được, song vẫn còn những hạn chế nhất định.

Theo đó, việc thực hiện quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp và kiểm soát xung đột lợi ích chưa thực sự chuyển biến, vẫn còn nhiều trường hợp vi phạm, lợi dụng sơ hở của cơ chế, chính sách để nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp, một số trường hợp có biểu hiện “nhóm lợi ích”, “bảo kê”, bao che cho các hành vi vi phạm pháp luật.

Đặc biệt, đã xuất hiện tình trạng lợi dụng chủ trương xã hội hóa trong lĩnh vực y tế, lợi dụng tình hình dịch bệnh để tham nhũng như vụ án tại CDC Hà Nội hay tiêu cực trong việc chi trả gói hỗ trợ cho người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 xảy ra tại một số địa bàn cấp xã của các tỉnh Thanh Hóa, Ninh Thuận, Nghệ An, Hòa Bình...

Việc công khai, minh bạch và công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định về công khai, minh bạch trong tổ chức và hoạt động ở một số bộ, ngành, địa phương vẫn còn hạn chế, số vi phạm phát hiện được còn chưa thể hiện đúng thực tế qua phản ánh của dư luận cử tri.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đánh giá cải cách, sắp xếp, tổ chức lại bộ máy hành chính để phòng ngừa tham nhũng ở một số nơi còn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu. Cải cách thủ tục hành chính trong một số trường hợp còn chậm. Việc bổ nhiệm cán bộ giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý trong một số trường hợp còn chưa thật sự phù hợp. 

Báo cáo thẩm tra cũng lưu ý còn tình trạng tham nhũng trong các cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan tư pháp, cơ quan có chức năng chống tham nhũng. Điều này làm ảnh hưởng đến hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, làm giảm niềm tin của nhân dân đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật.

Theo cơ quan thẩm tra, đây là những vấn đề cần được Chính phủ, VKSND Tối cao, TAND Tối cao đánh giá đúng về thực trạng và có giải pháp khắc phục.