Hàng năm, thuốc lá gây nên cái chết cho gần 6 triệu người trên thế giới và hàng trăm nghìn cái chết cho những người hút thuốc lá thụ động.
Số người chết vì thuốc lá nhiều hơn HIV
BS Đặng Quốc Khánh, Trưởng phòng Nghiệp vụ y dược và trang thiết bị y tế (Cục Y tế GTVT) cho biết, một số nghiên cứu chỉ ra nicotin trong thuốc lá có thể cải thiện sự tập trung và chú ý.
Tuy nhiên, khói thuốc lá chứa 7.000 chất độc hóa học, trong đó có hàng trăm chất cực độc và ít nhất 70 chất có thể gây ung thư… Đó là axton (chất tẩy trong thuốc sơn móng tay), amoniac (chất tẩy rửa sàn nhà và bồn vệ sinh), DDT/Dieldrin (thuốc trừ sâu), phoóc-môn và CO (khí thải ô tô), toluene (dung môi công nghiệp), methanol formaldehyde (chất để ướp xác chết)…
Những chất này khi đi vào cơ thể sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thần kinh, mạch máu và nội tiết gây ra những bệnh tim mạch, giảm trí nhớ và các bệnh ung thư.
Tại Việt Nam, có khoảng 15 triệu người hút thuốc lá hàng ngày. (Ảnh: K.Linh)
“Suy giảm trí nhớ ngắn hạn có nghĩa là bạn sẽ hay quên những công việc phải làm trong tương lai gần. Ví dụ, quên lịch hẹn, quên uống thuốc, quên tắt vòi nước, đánh răng hoặc trả lời email… Giảm khả năng điều hành nghĩa là bạn không thể lập kế hoạch làm việc tốt.
Còn sự tập trung nghĩa là bạn luôn bị các yếu tố bên ngoài làm phiền nhiễu. Trong trường hợp cả ba khả năng trên bị suy giảm, thuốc lá sẽ khiến cuộc sống của bạn trở nên tồi tệ đi rất nhiều, BS. Khánh khẳng định.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), giải quyết vấn đề thuốc lá là nhiệm vụ hàng đầu để tăng cường tuổi thọ trung bình cho mọi người dân trên thế giới. Thống kê tại Mỹ và Anh cho thấy hút thuốc gây ra nhiều cái chết hơn cả virus HIV, ma túy, nghiện rượu, TNGT và các vụ án mạng cộng lại.
Tại Việt Nam, có khoảng 15 triệu người hút thuốc lá hàng ngày, con số đáng báo động này đang có xu hướng ngày càng tăng nhanh và có nguy cơ trẻ hóa ngày một cao. Ở nước ta, mỗi giờ có 5 ca tử vong và mỗi năm có khoảng 40.000 người chết vì các bệnh liên quan tới tác hại của thuốc lá, gấp 4 lần số người chết vì TNGT hàng năm.
Bỏ thuốc lá sẽ giúp cải thiện não bộ
BS. Khánh cho biết, nghiên cứu trên những người bỏ thuốc lá cho thấy họ có sự cải thiện trong hoạt động não bộ. Chẳng hạn như vỏ não, lớp ngoài cùng đóng vai trò xử lí thông tin và ghi nhớ, được gia tăng độ dày khi một ai đó bỏ thuốc. Khi chúng ta càng lớn tuổi, vỏ não càng mỏng lại, nhưng nếu hút thuốc, bạn có thể làm cho nó giảm độ dày nhanh hơn rất nhiều.
Khói thuốc lá chứa nhiều chất kích thích dạng khí hoặc dạng hạt nhỏ. Các chất kích thích này gây nên các thay đổi cấu trúc của niêm mạc phế quản dẫn đến tăng sinh các tuyến phế quản, các tế bào tiết nhầy và làm mất các tế bào có lông chuyển.
Các thay đổi này làm tăng tiết nhày và giảm hiệu quả thanh lọc của thảm nhày - lông chuyển. Phần lớn các thay đổi này có thể hồi phục được khi ngừng hút thuốc.
Theo BS. Khánh, cai thuốc lá có thể giảm phần nào tác động tới vỏ não. Trong quá khứ, đã từng có nhiều liệu pháp cai thuốc bằng việc sử dụng nicotin thay thế, chẳng hạn như nhai kẹo cao su, sử dụng miếng dán, thuốc xịt mũi chứa nicotine. Những biện pháp này thường mất khoảng 8 - 12 tuần để cho kết quả đầu tiên.
“Dù vậy, người hút thuốc vẫn không thể đạt tới độ dày vỏ não bằng những người bình thường. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tác hại của thuốc lá trên cơ thể con người có thể kéo dài hàng thập kỷ và không thể đảo ngược. Bởi vậy, tốt nhất bạn không nên động tới những điếu thuốc”, BS. Khánh khuyến cáo.
Video: Thử nghiệm thành công mô hình cái nghiện thuốc lá tại trạm y tế xã
Theo Ban chỉ đạo Phòng chống tác hại thuốc lá Bộ GTVT, người hút nên bỏ thuốc lá thay vì giảm số lượng thuốc. Bởi trong thuốc lá có chất nicotine đây là chất gây nghiện, người hút sẽ rất khó bỏ khi giảm lượng thuốc. Đồng thời chỉ rõ hiệu quả khi cai thuốc lá dứt điểm.
Cụ thể, trong 20 phút sau khi hút điếu thuốc lá cuối cùng, nhịp tim người hút đã giảm xuống và hoạt động bình thường trở lại. Huyết áp bắt đầu giảm và hệ tuần hoàn có thể bắt đầu cải thiện.
It nhất 1 ngày sau khi bỏ thuốc, huyết áp của người bỏ thuốc bắt đầu giảm, làm giảm nguy cơ bệnh tim do huyết áp cao. Trong thời gian ngắn này, mức oxy của người bỏ thuốc sẽ tăng, làm cho hoạt động thể chất và tập thể dục trở nên dễ dàng hơn, thúc đẩy những thói quen lành mạnh cho tim.
Sau 1 tháng, chức năng phổi bắt đầu cải thiện. Khi phổi lành lặn trở lại và khả năng phổi cải thiện, người hút thuốc trước đây có thể nhận thấy ít bị ho và thở dốc. Họ sẽ tăng sức bền thể thao và tăng khả năng cho các hoạt động tim mạch như chạy và nhảy.
Bình luận