Thiếu tướng Phạm Ngọc Lan - phi công Việt Nam đầu tiên bắn rơi máy bay Mỹ từ trần

Thiếu tướng Phạm Ngọc Lan (SN 1934, quê Quảng Nam), Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân từ trần lúc 21h10 ngày 14/6. Hưởng thọ 85 tuổi.

Thiếu tướng Phạm Ngọc Lan là phi công Việt Nam đầu tiên bắn rơi máy bay Mỹ trong trận không chiến vào ngày 3/4/1965.

Tiểu sử của Thiếu tướng Phạm Ngọc Lan:

Năm 1952, ông nhập ngũ và là chiến sĩ văn thư Ban Chính trị Trung đoàn 84 Nơ Trang Long Liên khu 5.

Từ tháng 1/1953, ông lần lượt là chiến sĩ, tiểu đội phó, tiểu đội trưởng thuộc Đại đội 602, Tiểu đoàn 30, Trung đoàn 96, Đại đoàn 305.

Kể từ khi tham gia đánh trận đầu, trận đèo An Khê, trên đường 19, cho đến khi ngừng bắn năm 1954, ông đã tham gia chiến đấu trên 10 trận từ Pleiku đến Quy Nhơn và dọc tuyến đường số 1 từ Nha Trang đến Quảng Nam, bắt sống 6 tù binh, trong đó có một lính Pháp.

Sau khi về nước, Biên đội trực chiến đầu tiên được thành lập. Ông được phân công vai trò bay số 1 và là Biên đội trưởng. Trong vai trò này, ông cùng các phi công tập luyện các kỹ thuật bay trên bầu trời Bắc Việt Nam để chuẩn bị cho các cuộc giao chiến sau này. Tháng 1/1965, ông được bổ nhiệm giữ chức vụ Chủ nhiệm dẫn đường Trung đoàn Không quân 921, hàm Trung úy.

Ngày 3/4/1965, ông tham gia vào trận đánh đầu tiên của Không quân Nhân dân Việt Nam, tấn công các máy bay của Hải quân Mỹ đang tập kích vào khu vực cầu Hàm Rồng – một cây cầu huyết mạch, yết hầu trên tuyến chi viện Bắc Nam.

Trưa cùng ngày, chiếc F-8E thuộc biên chế Phi đoàn VF-211 Hải quân Hoa Kỳ, do Thiếu tá Spence Thomas điều khiển bị Phạm Ngọc Lan bắn trúng, hỏng nặng.

Với chiến công này, Phạm Ngọc Lan trở thành phi công Việt Nam đầu tiên bắn rơi máy bay Mỹ trong không chiến.

Tháng 4/1967, ông được thăng Đại úy và được cử làm Trung đoàn phó Trung đoàn Không quân 921.

Năm 1969, ông được cử làm Chủ nhiệm Kỹ thuật bay Bộ Tư lệnh Không quân Quân chủng Phòng không Không quân.

Tháng 7/1974, ông được cử làm Trưởng phòng Tác huấn Không quân Bộ Tham mưu Quân chủng Phòng không Không quân, hàm Thiếu tá.

Tháng 4/1975, ông được Bộ Tư lệnh Quân chủng cử vào chỉ đạo, tham gia tiếp quản Sân bay Đà Nẵng.

Sau năm 1975, ông lần lượt giữ các chức vụ như sau: Tham mưu phó Quân chủng Không quân; Sư đoàn trưởng Sư đoàn Không quân 370 mới thành lập; quyền Cục trưởng Cục Huấn luyện Nhà trường, Quân chủng Không quân; Cục trưởng Cục Huấn luyện Nhà trường Quân chủng Không quân; Phó Cục trưởng Cục Huấn luyện Chiến đấu Bộ Tổng Tham mưu.

Ông được thăng hàm Thiếu tướng tháng 6/1992.

Cũng trong ngày 14/6, 2 phi công Lê Xuân Trường và Đào Văn Long (Trung đoàn 920, Trường Sỹ quan Không quân thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân) hy sinh trong vụ rơi máy bay IAK-52 mang số hiệu 09 khi tổ chức bay huấn luyện.

Hai phi công và máy bay gặp nạn được phát hiện ở chân đập Suối Dầu (xã Suối Tân, huyện Cam Lâm, Khánh Hòa).