Nhật Bản quyết định loại Hàn Quốc khỏi ‘Danh sách Trắng’, Tổng thống Moon họp khẩn

Quyết định của Nhật Bản được đưa ra sau lệnh hạn chế áp đặt ngày 4/7, trong đó thắt chặt quy trình cho phép xuất khẩu các mặt hàng quan trọng phục vụ cho ngành sản xuất công nghệ phát triển ở Hàn Quốc.

Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Hiroshige Seko thông báo trong cuộc họp báo ngắn rằng các biện pháp mới sẽ có hiệu lực ngày 28/8 sau quá trình xử lý. Quyết định này sẽ loại Hàn Quốc ra khỏi Danh sách Trắng bao gồm 17 nước, trong đó có Argentina, Anh, New Zealand, Australia,… được ưu tiên mua các hàng hóa nhạy cảm có thể sử dụng cho mục đích quân sự, với quá trình thủ tục đơn giản hóa.

Hàn Quốc được thêm vào danh sách này năm 2004 và là nước đầu tiên bị gạch khỏi danh sách.

Sự ưu tiên của Hàn Quốc bị thu hồi, các nhà xuất khẩu Nhật Bản sẽ phải xin cấp quyền theo từng trường hợp, thay vì quá trình phê duyệt nhanh chóng, cho hoạt động xuất khẩu khoảng 1.120 vật phẩm phục vụ cả mục đích dân sự và quân sự cho Hàn Quốc. Điều này sẽ tạo ra sự đình trệ và gián đoạn đáng kể trong việc nhập khẩu từ Nhật Bản.

Dù chưa rõ các vật phẩm nào sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất, các nhà phân tích nghi ngại rằng các lĩnh vực có tiềm năng phát triển lớn như pin lithium-ion, sợi carbon và thiết bị cơ khí có thể là mục tiêu của chính sách mới này. Các chính sách cũng sẽ ảnh hưởng đến công ty Nhật vì họ có thể mất doanh thu từ Hàn Quốc.

Trước đó, trong nỗ lực phút cuối nhằm giảm căng thẳng, Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung-wha tổ chức cuộc đối thoại với người đồng cấp Nhật Bản Taro Kono ở Bangkok, Thái Lan ngày 1/8, bên lề diễn đàn khu vực, tuy nhiên họ đã thất bại trong việc hóa giải những khác biệt.

Sau cuộc đối thoại, bà Kang cảnh báo rằng Seoul sẽ xem xét lại việc tham gia thỏa thuận chia sẻ tình báo quân sự song phương với Nhật Bản nếu Tokyo tiếp tục kế hoạch loại Hàn Quốc khỏi danh sách.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in triệu tập cuộc họp Nội các khẩn cấp sau khi Nhật Bản thông báo sẽ loại nước này khỏi Danh sách Trắng. Ông Moon dự kiến thảo luận các biện pháp đối phó trong buổi họp này và có bài phát biểu trực  tiếp.

Hàn Quốc cho biết ngày 2/8 rằng họ sẽ phản ứng mạnh mẽ với quyết định của Nhật Bản. Phát ngôn viên Nhà Xanh Ko Min-jung bày tỏ sự hối tiếc sâu sắc về động thái của Nhật Bản.

Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Hiroshige Hoko khẳng định với báo giới Tokyo không có ý định gây ảnh hưởng tới quan hệ cùng Seoul. Trong khi đó, chính phủ của Tổng thống Moon Jae-in cảnh báo quyết sách của Nhật Bản sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế Hàn Quốc.

Thống đốc Ngân hàng Hàn Quốc Lee Ju-yeol lên kế hoạch một cuộc họp vào lúc 2 giờ chiều, giờ địa phương, để thảo luận về tác động của quyết định từ phía Nhật Bản. Hai gã khổng lồ công nghệ Hàn Quốc, Samsung Electronics Co. và SK Hynix Inc., đang phải vật lộn với các hạn chế xuất khẩu trước đó. Cổ phiếu của Samsung giảm tới 2% tại Seoul trong phiên giao dịch sáng nay, 2/8, trong khi Hynix giảm tới 3%.

Năm tập đoàn công nghiệp công nghệ lớn nhất của Mỹ đã viết một lá thư chung gửi các bộ trưởng thương mại của Nhật Bản và Hàn Quốc để làm dịu căng thẳng đe dọa sản xuất toàn cầu, nói rằng có quá nhiều nguy cơ. Nhưng Tokyo nói "người hàng xóm" lỏng lẻo trong việc quản lý các vật liệu nhạy cảm và động thái của họ là vấn đề an ninh quốc gia. Seoul phủ nhận tuyên bố quản lý không phù hợp.

Với quyết định này, bản sửa đổi quy định có liên quan sẽ được công khai và có hiệu lực sau 21 ngày, dự kiến sẽ ảnh hưởng đến khoảng 900 sản phẩm trở lên bao gồm vật liệu xây dựng, hóa chất và linh kiện công nghệ.