Ngoại giao Việt Nam kiên định, vững vàng, linh hoạt, mang đậm bản sắc dân tộc

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc ngày 14/12, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, hơn 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, trên cơ sở vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, kế thừa và phát huy truyền thống, bản sắc đối ngoại, ngoại giao và văn hóa dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa thế giới và tư tưởng tiến bộ của thời đại, chúng ta đã xây dựng nên một trường phái đối ngoại và ngoại giao rất đặc sắc và độc đáo của Thời đại Hồ Chí Minh, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”, “gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển”, thấm đượm tâm hồn, cốt cách và khí phách của dân tộc Việt Nam.

Theo Tổng Bí thư, bản sắc “cây tre Việt Nam” đó là: mềm mại, khôn khéo, nhưng rất kiên cường, quyết liệt; linh hoạt, sáng tạo nhưng rất bản lĩnh, kiên định, can trường trước mọi thử thách, khó khăn vì độc lập dân tộc, vì tự do, hạnh phúc của nhân dân. Đoàn kết, nhân ái, nhưng kiên quyết, kiên trì bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc. Biết nhu, biết cương; biết thời, biết thế; biết mình, biết người; biết tiến, biết thoái, “tuỳ cơ ứng biến”, “lạt mềm buộc chặt”.

Ngoại giao Việt Nam mang đậm bản sắc dân tộc

Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Trần Việt Thái cho rằng, bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thực sự là bài phát biểu lịch sử, mang nhiều thông điệp sâu sắc.

Theo Đại sứ, bản sắc “ngoại giao cây tre” mà Tổng Bí thư nhấn mạnh trong bài phát biểu mang nội hàm, thông điệp rất sâu sắc để truyền đạt tới các nhà ngoại giao bằng lời văn rất dễ hiểu. Ngoại giao phải có gốc. Gốc tre bền chặt quyện vào nhau, với hàm nghĩa sâu sắc rằng, ngành ngoại giao với 76 năm hình thành và phát triển không chỉ kế thừa truyền thống của các thế hệ cha anh đi trước đã bồi đắp nên.

“Tổng Bí thư có nói một câu mà các nhà ngoại giao như chúng tôi rất xúc động đó là: ‘Đằng sau lưng các nhà ngoại giao có toàn đảng, toàn dân và toàn quân, toàn hệ thống chính trị’. Gốc tre quyện vào nhau là hàm ý đoàn kết, hàm ý các bộ ngành, các đơn vị ở bên ngoài phải gắn bó và hợp tác tốt với nhau. Ngoại giao nào cũng vậy. Mang chuông đi đánh nước người, chuông có kêu to hay không là phải nhờ vào thực lực ở bên trong”, Đại sứ Trần Việt Thái Chia sẻ bên lề Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31.

Hình ảnh thân cây tre (trong câu thơ “Thân gầy guộc, lá mong manh. Mà sao nên lũy, nên thành tre ơi”) có 3 thông điệp quan trọng: uyển chuyển, linh hoạt nhưng phải khiêm tốn để hàm chỉ các nhà ngoại giao vừa phải mạnh mẽ nhưng phải khiêm tốn, biết cái gì là chính. Đằng sau đó phải có sự uyển chuyển linh hoạt tùy vào từng thời điểm, từng hoàn cảnh. Trong mỗi thời kỳ, mỗi hoàn cảnh có nhiệm vụ riêng, đặt quốc gia dân tộc lên trên hết.

Đại sứ chia sẻ thêm: “Trong thời bình, cán bộ ngoại giao là những người tiên phong, phục vụ trực tiếp lợi ích quốc gia. Ngoại giao hiện nay không phải là ngăn ngừa chiến tranh, ngăn ngừa xung đột mà là bảo vệ Tổ quốc từ xa, từ sớm, phải phát hiện sớm vấn đề để cảnh báo cho đất nước nguy cơ, dự báo cơ hội để tranh thủ. Như Tổng Bí thư đã nói: ‘Chỉ sợ không biết, còn đã biết thì không sợ’. Ngoại giao ngày càng phải toàn diện, đa dạng và hiện đại… phục vụ tốt nhất hoà bình ổn định của đất nước”.

Vừa kiên định, giữ vững lập trường, vừa mềm mỏng, linh hoạt

Chia sẻ quan điểm về bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga Đặng Minh Khôi cho biết, trong bài phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đánh giá ngoại giao Việt Nam là ngoại giao Hồ Chí Minh và quán triệt truyền thống của ông cha ta từ hàng nghìn năm nay. Hình ảnh cây tre mà Tổng Bí thư nói tới là hình ảnh rất sinh động cho truyền thống dân tộc, bản sắc nền ngoại giao Việt Nam.

“Theo tôi, phát biểu của Tổng Bí thư là cho rằng ngoại giao của chúng ta phải thể hiện được bản sắc, văn hóa, cốt cách của con người Việt Nam, của dân tộc Việt Nam, văn hóa Việt Nam trong bất cứ hoàn cảnh nào, tình huống nào cũng luôn kiên cường, vững chắc như cây tre, nhưng cũng mềm mỏng, linh hoạt, dĩ bất biến, ứng vạn biến và luôn mang tinh thần, khí thế tiến công. Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào chúng ta cũng luôn kiên định đường lối của chúng ta”, Đại sứ Việt Nam tại Liên Bang Nga Đặng Minh Khôi nhấn mạnh.

Nền ngoại giao Việt Nam có truyền thống từ rất lâu đời. Tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 28, Tổng Bí thư cũng đã nhắc đến biểu tượng cây tre và lần này Tổng Bí thư đã phát triển rõ ràng hơn hình tượng cây tre gắn chặt với ngoại giao Việt Nam, ý nghĩa quan trọng nhất là kiên cường nhưng cũng mềm dẻo, linh hoạt.

Điều này được thể hiện trong các cuộc đàm phán cả trước đây cũng như hiện nay của Việt Nam, cho thấy bản lĩnh của ngoại giao Việt Nam trong bối cảnh tình hình thế giới thay đổi nhanh chóng, các nước xung quanh cũng có nhiều thay đổi. Chúng ta phải thích ứng với hoàn cảnh đầy biến động nhưng vẫn luôn vững tin, tự tin để giải quyết mọi khó khăn.

“Tôi đã tham gia một số cuộc đàm phán. Có thể thấy rõ nhất là về đàm phán về biên giới trên bộ với Trung Quốc. Các cuộc đàm phán thời kỳ đầu hết sức khó khăn, phức tạp, có những lúc rất căng thẳng. Nhưng trong tình hình đó chúng ta thể hiện thái độ hòa hiếu, hữu nghị để giữ đàm phán tiến triển, không vì những hoàn cảnh trong đàm phán hay vì sự căng thẳng mà để đàm phán đổ vỡ. Kết quả là năm 1999, chúng ta đã ký Hiệp ước biên giới với Trung Quốc, tiến hành phân giới cắm mốc, hoàn thành vào năm 2009. Từ đó đến nay, biên giới trên bộ hơn 1.400km tiếp giáp với Trung Quốc là tuyến biên giới hòa bình hữu nghị. 7 tỉnh biên giới phía Bắc phát triển rất tốt. Đó là kết quả của quá trình đàm phán vừa kiên trì, giữ vững nguyên tắc lập trường, vừa mềm mỏng linh hoạt để đạt kết quả cuối cùng”, Đại sứ Đặng Minh Khôi chia sẻ.