‘Ngoại giao Limousine’: Câu trả lời của Chủ tịch Tập Cận Bình trong chiến tranh thương mại Mỹ - Trung?

Theo SCMP, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong những chuyến công du gần đây đến các quốc gia Đông Nam Á và Thái Bình Dương đều sử dụng chiếc limousine chống đạn Hongqi, hay “Cờ đỏ” được sản xuất tại Trung Quốc. Động thái được xem là nỗ lực quảng bá thương hiệu Trung Quốc trên trường quốc tế, phù hợp với chỉ thị ưu tiên xe Trung Quốc so với xe nước ngoài của ông Tập đối với các cán bộ đảng nước này.

Trong bối cảnh đề cao thương mại tự do và cố gắng có được sự ủng hộ của quốc tế khi xung đột thương mại với Mỹ, lựa chọn một “chiếc xe nhà làm” của ông Tập được đánh giá là thể hiện thông điệp rõ ràng, một phản ứng thách thức đối với những hành động và lời chỉ trích mà Trung Quốc nhận được từ vị tổng thống đi xe Cadillac, Donald Trump.

Ông Su Hao, giáo sư tại trường Đại học Đối ngoại Trung Quốc, cho rằng chọn xe Hongqi trong các chuyến thăm cấp nhà nước gần đây thể hiện nỗ lực của Chủ tịch Tập nhằm kêu gọi sự chú ý của quốc tế đối với nhãn xe Trung Quốc. “Điều đó cho thấy ô tô Trung Quốc cũng phù hợp đối với các sự kiện hàng đầu quốc gia. Đối với người Mỹ, họ sử dụng xe riêng vì không tin tưởng hệ thống an ninh địa phương nhưng tôi không nghĩ xe Hongqi được sử dụng với mục đích tương tự” – ông nói.

Hongqi – cái tên có nghĩa là “cờ đỏ”, một biểu tượng truyền thống của Đảng Cộng sản Trung Quốc – là một dòng xe cao cấp bắt đầu được sản xuất năm 1958 bởi tập đoàn China First Auto Works (FAW). Là dòng xe chở khách lâu đời nhất Trung Quốc, từ lâu Hongqi đã là phương tiện chính thức được sử dụng cho các quan chức chính phủ và các chức sắc đến thăm Trung Quốc.

Ông Mao Trạch Đông và ông Richard Nixon đều từng sử dụng loại xe này trong những chuyến thăm lịch sử của cựu Tổng thống Mỹ đến Trung Quốc những năm 1970. Nhưng bắt đầu từ những năm 1990, dòng xe kém được ưa chuộng hơn do các lãnh đạo Trung Quốc chuyển sang dùng xe nhập, theo SCMP.

Khi Tổng thống Donald Trump tạo thành thói quen đem theo chiếc Cadillac “Quái thú” bất cứ nơi nào ông đến, Chủ tịch Tập Cận Bình dường như cũng sử dụng thương hiệu Trung Quốc trong các chuyến đi của mình như một câu trả lời.

Như vậy, hai chiếc Hongqi cao cấp được thiết kế riêng đã lên đường đến Papua New Guinea trong chuyến đi của ông Tập tại hội nghị cấp cao APEC. Từ sân bay, dàn xe đến khách sạn Stanley cao cấp ở thủ đô Port Moresby bằng đường cao tốc được cảnh sát phong tỏa – công trình còn lưu dấu ấn của các nhà đầu tư Trung Quốc, và đi qua một đại lộ có quốc kỳ của hai nước.

Sau hội nghị thượng đỉnh, dàn xe lại được mang đến Brunei và sau đó là Philippines khi Chủ tịch Trung Quốc đến thăm các nước Đông Nam Á này lần đầu tiên.

Việc lãnh đạo Trung Quốc chuyển sang sử dụng xe thương hiệu Trung Quốc cho thấy giao thức ngoại giao đã ảnh hưởng đến sự lựa chọn phương tiện. Theo ông Lu Peixin, từng là trưởng bộ phận giao thức tại Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nước này thường muốn các nước chủ nhà cung cấp xe chống đạn trong các chuyến thăm của chức sắc Trung Quốc. Khi một nước chủ nhà nhỏ không có phương tiện chuyên dụng, Trung Quốc chỉ yêu cầu loại phương tiện có sẵn tốt nhất và an toàn nhất được đưa ra sử dụng.

Trong chuyến thăm đến Mỹ năm 2012, 2013 và 2015, Chủ tịch Tập Cận Bình đều sử dụng xe của nước chủ nhà – Cadillac – dòng xe cao cấp của General Motors. Khi đến Pháp năm 2014, ông Tập đi trên một chiếc Citroen C6, chiếc sedan cao cấp từ nhà sản xuất Pháp.

Trong chuyến thăm Anh năm 2015, ông Tập còn sử dụng xe ngựa Gold State Coach của nữ hoàng Elizabeth. Cỗ xe này đã được gia đình hoàng gia sử dụng từ năm 1821.

Nhưng vào năm 2014, sau hội nghị thượng đỉnh G20 tại Australia, ông Tập đã bắt đầu mang hai chiếc Hongqi L5 đến New Zealand cho chuyến thăm cấp nhà nước – lần đầu tiên không sử dụng xe của nước chủ nhà.

Trong một bài phát biểu năm 2012 với các cán bộ đảng Cộng sản Trung Quốc, ông Tập nói các lãnh đạo Trung Quốc chỉ nên dùng xe Trung Quốc. “Ngồi trong một chiếc xe ngoại không phù hợp. Rất nhiều lãnh đạo nước ngoài dùng limousine của nước họ, trừ khi không có.” – ông nói.

Sau bài phát biểu của ông Tập, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị bắt đầu sử dụng Hongqi H7 là phương tiện chính thức năm 2013 và cung cấp xe Hongqi cho các chuyến thăm của lãnh đạo nước ngoài.