Nga thông tuyến đường bộ tới Crimea, Moskva đạt được mục tiêu lớn?

Bộ Quốc phòng Nga ngày 7/6 tuyên bố đã mở một hành lang trên bộ tới bán đảo Crimea, cho phép dân thường và hàng hóa đi qua lãnh thổ phía đông Ukraine hiện do Moskva kiểm soát.

Theo Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu, quân đội nước này đã hợp tác với Công ty đường sắt Nga, nhằm khôi phục 1.200 km đường ray xe lửa và mở đường cho phép kết nối giao thông giữa Nga, khu vực Donbass ở miền đông Ukraine và Crimea - bán đảo mà Nga sáp nhập năm 2014. Việc cung cấp nước cho bán đảo qua kênh đào Bắc Crimea cũng đã hoạt động trở lại.

Củng cố sự hiện diện lâu dài trong khu vực

Hành lang trên bộ này cho phép Nga bắt đầu chuyển hàng hóa đến Mariupol, Berdiansk và Kherson, các thành phố cảng phía Đông Nam Ukraine hiện do Nga kiểm soát. Ông Shoigu cho biết, các cảng Mariupol và Berdiansk đang hoạt động bình thường và sẵn sàng vận chuyển ngũ cốc, trong bối cảnh Nga bị phương Tây cáo buộc phong tỏa cảng của Ukraine gây nên khủng hoảng lương thực toàn cầu. 

Ông Shoigu cũng cam kết về “giao thông toàn diện” đến và đi từ Nga đến vùng lãnh thổ mà Moskva đang kiểm soát ở Kherson và tới Crimea sau khi hàng trăm km đường bộ được sửa chữa.

Theo Guardian, việc thiết lập hành lang trên bộ đến Crimea diễn ra trong bối cảnh Nga đang tìm cách kiểm soát sâu hơn đối với nhiều lĩnh vực ở miền Nam Ukraine, bao gồm cả việc sử dụng đồng rúp, thay đổi liên lạc di động sang các mạng của Nga và cấp hộ chiếu Nga.

Tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh đơn giản hóa thủ tục cấp hộ chiếu Nga cho cư dân các khu vực Zaporizhzhia và Kherson ở miền NamUkraine. Năm 2019, Nga từng thực hiện biện pháp tương tự đối với người dân của các nước cộng hòa nhân dân tự xưng Donetsk và Lugansk ở miền đông Ukraine. Trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine ngày 24/2, khoảng 800.000 người ở khu vực Donbass được cấp giấy tờ của Nga.

Mục tiêu đã hoàn thành?

Ông Mathieu Boulègue, chuyên gia về quân sự và chính sách của Nga tại tổ chức tổ chức nghiên cứu Chatham House, cho rằng tuyên bố của Nga về việc thiết lập hành lang trên bộ tới Crimea là nhằm vào dư luận xung quanh chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.

“Thiết lập hành lang trên bộ tới Crimea là một mục tiêu mà Nga đã từng nhấn mạnh, nhưng chúng ta không nên đặt quá nhiều chú ý vào cụm từ này. Đó là các khu vực mà Nga kiểm soát. Về mặt quân sự, việc Kremlin muốn kiểm soát khu vực phía Nam Ukraine là hoàn toàn hợp lý. Thiết lập hành lang trên bộ được xem là hoàn thành nhiệm vụ vì Nga không thể kiểm soát khu vực này về mặt chính trị”, ông Boulègue nói.

Chuyên gia Boulègue lập luận rằng sự kiểm soát của Nga đang được thực hiện thông qua việc việc thay đổi của chương trình giảng dạy ở các trường học, đưa vào sử dụng đồng rúp và các cấu trúc chính trị mới, cùng chiến lược cấp hộ chiếu bên cạnh các nỗ lực quân sự và an ninh. Việc thiết lập hành lang trên bộ tới Crimea được xem như “hoàn thành nhiệm vụ”.

“Đó là một tín hiệu quan trọng, với thực tế Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu là người đưa ra thông báo. Đối với dư luận, điều đó cho thấy mọi thứ đang diễn ra theo đúng kế hoạch”, ông Boulègue nói.

Thông báo của Bộ trưởng Shoigu đánh dấu việc Nga chính thức xác lập hành lang trên bộ tới Crimea, tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, điều này trở thành hiện thực kể từ thời điểm thành phố cảng Mariupol thất thủ.

Cách đây 2 tuần, Giáo sư Michael Clarke tại trường King’s College London nói với Sky News rằng việc Nga thiết lập được hành lang trên bộ tới Crimea là một thực tế.

“Khi các lực lượng Nga kiểm soát được Mariupol, Moskva đã có được hành lang trên bộ mà họ muốn. Hành lang này chạy từ Donbass qua Crimea và xa hơn một chút về phía Tây. Ukraine sẽ cần phải giành lại hành lang này nếu họ thực sự muốn đẩy lùi các lực lượng Nga trong cuộc chiến hiện nay”, ông Clarke đánh giá.

Tuy nhiên, việc Ukraine có thể giành lại được khu vực miền Nam hay không vẫn chưa rõ. Mặc dù đã phát động một cuộc phản công xung quanh Kherson, nhưng cho đến nay Kiev chỉ đạt được những bước tiến rất hạn chế.