Nga có cần căn cứ quân sự ở châu Phi?

Tin tức từ Sochi (Nga), nơi diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Nga-châu Phi, gây chấn động giới quan sát quân sự. Tổng thống Cộng hòa Trung Phi (CAR) Faustin-Archange Touadera phát biểu trước báo giới tại đây rằng, đất nước ông “đang xem xét khả năng thiết lập một căn cứ quân sự Nga ở nước này”. Ông khẳng định vấn đề này “đang được Bộ Quốc phòng hai nước xem xét giải quyết”.

Ông Touadera cũng tuyên bố rằng, CAR mong muốn được nhận từ Nga những lô vũ khí mới để bổ sung cho những khí tài hiện đang có. Câu hỏi đặt ra là: Cộng hòa Trung Phi và Nga sẽ nhận được những lợi ích gì nếu căn cứ của Nga xuất hiện ở trung tâm châu Phi?

Sau sự sụp đổ của Liên Xô, các vị thế chính trị, kinh tế và quân sự của Matxcơva ở châu Phi đã bị suy yếu, hay thậm chí sụp đổ. Và giờ đây, đánh giá về những gì diễn ra tại Hội nghị thượng đỉnh ở Sochi có thể thấy rằng, Nga đang quay trở lại khu vực quan trọng này, nơi Mỹ và Trung Quốc vốn “cố thủ” từ lâu.

Người Mỹ thậm chí còn thành lập Bộ Tư lệnh đặc trách AFRICOM để chỉ huy 36 căn cứ quân sự tại 24 quốc gia châu Phi. Trên thực tế, đang có “cuộc tranh đấu” ngầm vì lục địa giàu tài nguyên này. Và Nga không có ý định đứng sang một bên.

“Nếu chúng ta muốn có được chỗ đứng vững chắc ở châu Phi, chúng ta sẽ làm điều đó tại những nơi mà chính phủ hợp pháp yêu cầu sự giúp đỡ của chúng ta. Tôi nghĩ rằng căn cứ Nga tại Cộng hòa Trung Phi là tương đối cần thiết để hòa giải các bên tham chiến – giống như những gì mà sự hiện diện của Nga tại Syria mang lại” - chuyên gia quân sự và là nhà phân tích chính trị nổi tiếng người Nga, Alexander Perendzhiev nhận định.

Trong khi đó, nhà nghiên cứu châu Phi Alexander Zdanevich lại cảnh báo: “Khi xây dựng quan hệ với Cộng hòa Trung Phi, Nga nên cẩn thận. Nếu triển khai căn cứ quân sự tới đó, khả năng cao là chúng ta sẽ phải giải quyết các vấn đề của chính CAR. Những gì tương tự chúng ta đã thấy ở Afghanistan. Đúng là về mặt địa lý, Cộng hòa Trung Phi là nơi rất có lợi cho Nga. Đây là một quốc gia có trữ lượng tài nguyên dồi dào, mà đặc biệt là uranium. Thêm vào đó, khu vực này còn là nơi rất nhiều tuyến đường thương mại bắc qua”.

“Nga rồi sẽ có được một điểm ảnh hưởng địa chính trị ở khu vực này. Về lâu dài sẽ là đặc quyền trong các dự án kinh tế. Bên cạnh đó, việc cung cấp vũ khí cho Cộng hòa Trung Phi là một lợi ích không thể bỏ qua đối với nền công nghiệp quốc phòng của chúng ta” - ông Zdanevich cho biết thêm.

Trước khi nhóm cố vấn quân sự Nga đến thăm Cộng hòa Trung Phi vào năm ngoái, Tư lệnh AFRICOM, Tướng Thomas Waldhauser phải thốt lên rằng: “Người Nga ở bên cạnh chúng ta. Họ đang cố gắng gây ảnh hưởng đến các sự kiện. Chúng tôi đang theo dõi sát sao những gì họ đang làm”.

Tuy nhiên, theo lời Thư ký báo chí Tổng thống Nga Dmitry Peskov, trong cuộc họp cá nhân giữa ông Vladimir Putin và Tổng thống Cộng hòa Trung Phi Touadera tại Sochi, chủ đề thiết lập căn cứ quân sự Nga vẫn chưa được đề cập đến.