Mật ong pha chung sắn dây có gây chết người?

Giải đáp đồn đoán này, Báo điện tử VTC News đã có buổi trò chuyện với TS. TS. Bác sĩ Trần Thị Thu Vân, Phó khoa Nội tiết Bệnh viện Tuệ Tĩnh, Giảng viên Bộ môn Nội Y học cổ truyền, Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam.

Cả hai thuộc loại thuốc quý, bổ và mát

- Thưa bác sỹ, theo đông y, công dụng sắn dây và mật ong thế nào?

Sắn dây là rễ củ đã phơi khô của cây Sắn dây (Pueraria thomsoni Benth.), họ Đậu (Fabaceae). Tính vị ngọt, hơi cay, mát.

Công năng: Giải cơ thoái nhiệt, sinh tân chỉ khát, thấu chẩn, thăng tỳ dương để chỉ tả. Chủ trị: Sốt, cứng gáy, khát, tiêu khát, sởi chưa mọc, lỵ, ỉa chảy do ngoại tà.

Mật ong là mật của con Ong mật gốc châu Á (Apis cerana Fabricus) hay con ong mật gốc châu Âu (Apis mellifera L.), họ Ong mật.Tính vị ngọt, bình.

Công năng: Bổ trung, nhuận táo, chỉ thống, giải độc.

Chủ trị: Tỳ vị hư nhược, đau thượng vị, ho khan do phế táo, táo bón, điều hòa các vị thuốc.Còn dùng trong giải độc Ô đầu.Dùng ngoài ra điều trị mụn nhọt không thu miệng, bỏng nước bỏng lửa với liều lượng thích hợp.

- Xin bác sỹ cho biết, sắn dây và mật ong có kị nhau không?

Trên cơ sở dược tính và công năng của sắn dây và mật ong, hợp dụng chưa có sự tương kỵ.

Tỉnh táo trước lời đồn vô căn cứ

- Nhiều người dân cho rằng, khi kết hợp sắn dây với mật ong có thể gây tử vong, bác sỹ nhận định thế nào về điều này?

Sắn dây và mật ong đều là vị thuốc và cũng là thực phẩm.Cát căn và mật ong đều là vị thuốc không nằm trong 18 vị thuốc tương phản và 19 vị thuốc tương úy. Tức là những cấm kỵ trong phối ngũ của thuốc y học cổ truyền. Nên nếu cùng dùng với nhau không sản sinh độc tính dẫn đến tử vong.

Từ xưa đến nay trên phương diện này, chưa có tài liệu nào chứng minh sự kết hợp này có thể gây tử vong.

- Xin bác sỹ cho lời khuyên về cách sử dụng, liều dùng? Những ai không nên dùng sắn dây, mật ong?

Cách sử dụng sắn dây: Bột sắn dây được dùng pha nước uống cho mát, giảm nhiệt hoặc dùng trong việc chế biến thuốc viên vì nó có tính chất giúp cho viên dính, đồng thời lại dễ tẽ ra để thuốc chóng tác dụng. Liều dùng sắn dây là 09-15g khi phối hợp trong các bài thuốc.

Sắn dây là một thực phẩm tính lương (mát), nên những người thể chất hàn, thấp nặng ăn vào làm tăng thêm thể chất nội hàn khí tụ dễ gây ra người không thoải mái.

Cách sử dụng mật ong: Sử dụng mật ong làm thuốc bổ chữa bệnh loét dạ dày, an thần, chữa nhức đầu và một số bệnh ho khan viêm họng với liều 20-50g, uống riêng hoặc phối hợp với vị thuốc khác. Dùng ngoài chế thành thuốc mỡ hay nguyên chất đắp lên các mụn nhọt vết loét, vết thường, hoặc làm tác dược chế thuốc viên hay các loại thuốc khác.

Mật ong là một trong số những thực phẩm chứa chỉ số đường huyết thực phẩm cao nên không được khuyên dùng đối với bệnh nhân đái tháo đường. Đối với những trường hợp sôi bụng, ỉa chảy hay đầy bụng cũng không nên dùng mật ong.

- Xin bác sỹ chia sẻ về cách nhận biết sắn dây thật và mật ong thật trên thị trường hiện nay?

Sắn dây thật phần rễ củ đã cạo lớp vỏ bên ngoài hình trụ hoặc hình bán trụ dày 12-15cm, đường kính 4-8cm. Sắn dây có kho là những lát cắt dọc hoặc vát dày có kích thước khác nhau. Mặt ngoài màu trắng hơi vàng đôi khi còn sót lại các đường rãnh dọc một ít lớp bần màu nâu. Chất cứng nặng và nhiều bột. Mặt cắt ngang có nhiều sợi thành những vòng đồng tâm màu nâu nhạt, mặt cắt dọc có nhiều vân dọc do các sợi tạo nên. Mùi thơm nhẹ, vị hơi ngọt, mát.

Soi bột sắn dây màu trắng hơi vàng, soi kính hiển vi thấy nhiều hạt tinh bột, hạt đơn hình chỏm cầu, hình gần tròn hoặc hình nhiều cạnh. Đường kính 3-37μm, rốn hình chấm hoặc hình khe nứt hoặc hình sao, hạt kép gồm 2 hạt đến 10 hạt. Sợi thường tụ lại thành bó hình dày và hóa gỗ, xung quang là các tế bào chưa tinh thể calci oxalat hình lăng trụ tạo thành các sợi tinh thể. Các tế bào tinh thể chứa calci oxalat này có thành dày hóa gỗ. Ít khi nhìn thấy tế bào đá hình gần tròn hoặc hình nhiều cạnh, đường kính 38μm đến 70μm. Mạch khá rộng có đường viền lõm vào, vết lõm hình 6 cạnh, hình elip được xếp rất dày đặc.

Mật ong nguyên chất là chất lỏng đặc sánh, hơi trong và dính nhớt có màu trắng đến màu vàng nhạt hoặc vàng cam đến nâu hơi vàng. Khi để lâu hoặc để lạnh sẽ có những tinh thể dạng hạt dần dần tách ra. Mùi thơm, vị rất ngọt.

- Trên thị trường có rất nhiều loại thuốc giải nhiệt, trong tương lai, sắn dây và mật ong có còn chỗ đứng trong lòng người dân như hiện nay không, thưa bác sỹ?

Qua những thông tin về công năng chủ trị, những kiêng kỵ khi sử dụng của hai loại thực phẩm và cũng là vị thuốc đông y là cát căn và mật ong thì sắn dây và mật ong vẫn là những thực phẩm và vị thuốc tốt, an toàn khi dùng đúng chỉ định và liều lượng như người dân ta đã dùng từ bao đời nay và hiện được khoa học chứng minh.

Trân trọng cảm ơn bác sĩ về buổi chia sẻ này! Kính chúc bác sĩ dồi dào sức khỏe!