Kinh ngạc những bức tranh 32.000 năm tuổi

Nằm giữa khu vực Ardeche miền Nam nước Pháp, dọc theo dòng sông Ardeche thơ mộng, những hang động ở Chauvet là một trong những di chỉ nổi tiếng nhất thế trên giới về nghệ thuật vẽ tranh trên đá thời tiền sử.

Được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1994 bởi một nhóm thám hiểm nghiệp dư do Jean-Marie Chauvet dẫn đầu, những bức bích họa ở Chauvet thực sự đã khiến cho cả thế giới phải ngạc nhiên và khâm phục.

Đây được ghi nhận là những tác phẩm tạo hình lâu đời nhất từng được biết đến của con người, với niên đại lên tới 32.000 năm, thậm chí là 35.000 năm. Chưa hề có bất cứ một địa điểm khảo cổ hang động nào khác lâu đời và có tầm quan trọng sánh ngang với chúng.

Những hang đá không lấy gì làm rộng rãi nơi đây được trang trí bởi dày đặc những bức tranh nhiều màu sắc và khá đa dạng về nghệ thuật tạo hình như sơn hoặc khắc đá. Hầu hết trong số đó miêu tả một cách rất sinh động những loài động vật thời tiền sử.

Người ta đã thống kê được có đến hơn 400 loài động vật xuất hiện trong các bức tranh. Những hình ảnh tuyệt đẹp và có giá trị nghệ thuật cao của các loài muông thú như là voi, sư tử, tê giác, bò rừng, ngựa, gấu… hiện hữu khắp nơi, là minh chứng rõ ràng cho tài năng của những nghệ sỹ thời tiền sử.

Một điều đáng ngạc nhiên là những tác phẩm nơi đây lại được lưu giữ gần như nguyên vẹn, sau một khoảng thời gian mà đến Trái đất cũng đã đổi thay. 

Hơn 30.000 năm là khoảng thời gian tương ứng với Thời kỳ đồ đá cũ, khi con người mới chỉ biết sử dụng những công cụ đầu tiên như rìu đá, chày đá thô sơ trong cuộc sống săn bắn – hái lượm của mình.

Lạ lùng hơn nữa là màu sắc rực rỡ của các bức tranh, những điều không thường thấy trong nghệ thuật vẽ tranh hang động thời tiền sử. Những nét vẽ và kỹ thuật tạo hình trong các bức tranh cũng hết sức… hiện đại mới kỳ!

Chính những điều không thể giải thích ấy đã đặt ra nhiều nghi vấn về tính xác thực của di chỉ khảo cổ hang Chauvet. Những bức tranh này thực sự là các tác phẩm tài hoa của con người từ thời tiền sử, hay đơn thuần chỉ là một trò bịp tinh vi?

Rất nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới đã tập trung về khu vực hang động Chauvet để tìm lời giải đáp. Họ đã sử dụng những phương pháp hiện đại nhất như là đo đồng vị carbon để xác định niên đại của những bức tranh này.

Kết quả của những cuộc nghiên cứu chuyên sâu đều cho thấy những hang động Chauvet thực sự là một khu bảo tồn vô giá của nghệ thuật tạo hình thời cổ đại, thậm chí còn tiết lộ nhiều cử chỉ “rất nghệ sỹ” của tổ tiên chúng ta.

Những nhà nghiên cứu cho rằng hình ảnh các loài vật được mô tả trong tranh chính là phản ảnh của những mối hiểm nguy mà con người phải đối mặt trong cuộc sống. Ở một khía cạnh khác, chúng cũng chính là biểu tượng cho sức mạnh và quyền lực của thiên nhiên, những thứ mà đối với con người thuở hồng hoang thực sự vẫn luôn là bí ẩn.

Mỗi tác phẩm nơi đây chính là một ghi chép sinh động về cuộc sống thời kỳ Đồ đá cũ, cung cấp cho chúng ta một lượng thông tin quý báu về các hoạt động của con người và muông thú diễn ra trong và cả ngoài những hang động này.

Chính vì những giá trị khảo cổ học đáng kinh ngạc do các bức tranh mang lại nên chỉ một thời gian ngắn sau khi được phát hiện, vào tháng 12/1994, chính quyền địa phương đã quyết định cấm xâm nhập vào khu vực hang Chauvet khi chưa được phép. 

Còn đây là bức tranh miêu tả con cú đang quay đầu hẳn ra sau. Ý nghĩa của nó dường như đề cập đến những sức mạnh siêu nhiên.

Việc ngăn cấm này vẫn tiếp diễn cho đến tận hôm nay, và đó cũng là nguyên nhân khiến cho, thêm một lần nữa, sự nghi ngờ về tính chân thực của di tích khảo cổ kỳ lạ này được nhiều người đem ra bàn tán.

Tuy nhiên theo những gì mà chính phủ Pháp công bố, bắt đầu từ năm 2014, khách tham quan có thể được chiêm ngưỡng một bản sao chính xác của các hang động Chauvet ở nơi cách địa điểm này chừng 2 km.

Đó là một dự án văn hóa lớn bao gồm nhiều hạng mục, trong đó đáng chú ý nhất là những căn phòng chứa “bản sao chính xác” các tác phẩm tạo hình trong hang Chauvet, dự kiến mỗi năm sẽ thu hút hàng trăm ngàn lượt khách tham quan.

Bí ẩn thì luôn đi cùng tranh cãi, đó âu cũng là lẽ tự nhiên. Thế nhưng vượt lên trên tất cả, hang động Chauvet và những bức tranh tuyệt vời trong đó vẫn đem lại cho người ta một ấn tượng mạnh mẽ khi chiêm ngưỡng.

Đứng giữa lòng hang tranh tối tranh sáng với bốn bề là những hình vẽ sinh động và bí ẩn như ảo ảnh, dường như người ta đang đi ngược về quá khứ xa xôi hàng chục ngàn năm trước. Một cuộc hành trình vào ký ức cùng với những ước mơ mà từ lâu đã bị lãng quên.