(VTC News) - Hành vi hành hung, bắt giam phóng viên của nhóm nhân viên Nhà hàng Queen Bee có dấu hiệu phạm nhiều tội danh, xâm phạm nghiêm trọng quyền tự do báo chí.
PV báo điện tử VTC News đã phỏng vấn luật sư Nguyễn Thế Truyền - Công ty Luật Hợp danh Thiên Thanh liên quan đến sự việc phóng viên của báo bị nhân viên Nhà hàng Queen Bee hành hung, giam giữ trái pháp luật.
- Thưa luật sư, việc phóng viên Nguyễn Quang Hải đứng ngoài đường chụp ảnh, ghi nhận tình trạng đỗ xe lấn chiếm vỉa hè, lòng đường (trên phố Láng Hạ, đoạn trước cửa Nhà hàng Queen Bee) có vi phạm pháp luật hay không? Nhân viên nhà hàng Queen Bee có được phép cản trở anh Nguyễn Quang Hải tác nghiệp trong trường hợp này?
Thứ nhất, tôi có thể khẳng định hành vi đứng ngoài đường chụp ảnh, ghi nhận tình trạng đỗ xe lấn chiếm vỉa hè, lòng đường của phóng viên Nguyễn Quang Hải không vi phạm pháp luật.
Bởi lẽ, ngay tại Điều 25 Hiến Pháp 2013 đã khẳng định: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”, trong trường hợp phát hiện ra dấu hiệu vi phạm pháp luật thì mọi công dân có quyền được ghi lại hình ảnh, thông tin để cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền.
Thứ hai, nhân viên nhà hàng Queen Bee không được phép cản trở anh Nguyễn Quang Hải tác nghiệp trong trường hợp này.
Điều 2 Luật báo chí năm 1989 đã nêu rất rõ việc bảo đảm quyền tự do do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí.
Cụ thể, điều luật này ghi rõ: “Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí và để báo chí phát huy đúng vai trò của mình; Báo chí, nhà báo hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và được Nhà nước bảo hộ; không một tổ chức, cá nhân nào được hạn chế, cản trở báo chí, nhà báo hoạt động. Không ai được lạm dụng quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tập thể và công dân…”
- Ông đánh giá thế nào về tính chất nghiêm trọng của vụ việc, về hành vi côn đồ của nhóm nhân viên Nhà hàng Queen Bee đối với phóng viên Nguyễn Quang Hải?
Vấn đề phóng viên, nhà báo bị cản trở khi tác nghiệp không còn mới đối với chúng ta. Nó đang làm hạn chế việc truyền tải thông tin của các nhà báo, phóng viên tới độc giả.
Hành vi hành hung, giam giữ phóng viên Nguyễn Quang Hải của nhân viên nhà hàng Queen Bee là hành vi trái pháp luật, không chỉ xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự của anh Hải mà còn xâm phạm đến quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận của công dân đã được pháp luật nói chung và Luật báo chí nói riêng ghi nhận.
- Với những tình tiết của vụ việc, đã đủ sở để cơ quan Công an khởi tố vụ án, khởi tố bị can những người đã hành hung, giam giữ phóng viên Nguyễn Quang Hải hay chưa?
Vấn đề có đủ cơ sở để cơ quan công an khởi tố vụ án, khởi tố bị can hay chưa phải chờ vào công tác điều tra, xác minh ban đầu của cơ quan công an.
Tuy nhiên, theo quan điểm của tôi nếu đúng như thông tin cung cấp, nhóm nhân viên nhà hàng Queen Bee có hành vi hành hung, đánh đập và giam giữ phóng viên Nguyễn Quang Hải trong nhiều giờ đồng hồ thì đã có các dấu hiệu của tội Cố ý gây thương tích theo quy định tại Điều 104 Bộ luật hình sự năm 1999 và tội Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật theo quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự năm 1999.
- Trong trường hợp này, những đối tượng đã hành hung giữa nơi công cộng, giam giữ phóng viên; tước đoạt điện thoại, xóa dữ liệu trong điện thoại và máy ảnh... của phóng viên Quang Hải có dấu hiệu phạm vào những tội danh nào? Với những tội danh này, các đối tượng có thể bị xử lý ra sao?
Như tôi đã trao đổi ở trên, hành vi của nhóm nhân viên nhà hàng Queen Bee có dấu hiệu của tội Cố ý gây thương tích tích theo Điều 104 và tội Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật theo quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự năm 1999.
Theo Điều 104 Bộ luật Hình sự, tùy vào mức độ phạm tội, người có hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng tới chung thân.
Theo Điều 123 Bộ luật Hình sự, người nào có hành vi bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 10 năm. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Trong trường hợp hành vi của các đối tượng nêu trên chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì những người này có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 7 Nghị định 159/2013/NĐ-CP của Chính Phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí xuất bản.
- Theo luật sư, trách nhiệm của lãnh đạo Nhà hàng Queen Bee trong trường hợp này như thế nào?
Đối với chủ nhà hàng Queen Bee, trong trường hợp đủ chứng cứ chứng minh việc nhóm nhân viên nhà hàng tấn công hành hung phóng viên là do sự chỉ đạo của chủ nhà hàng thì lúc này sẽ đặt ra vấn đề phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với chủ nhà hàng.
Cụ thể, chủ nhà hàng cũng sẽ bị coi là đồng phạm với vai trò là người “chủ mưu” trong trường hợp các đối tượng nêu trên bị xử lý hình sự hoặc xử phạt vi phạm hành chính.
- Theo ông, pháp luật hiện nay đã đủ nghiêm khắc để xử lý những kẻ cố tình cản trở, hành hung nhà báo, phóng viên hay chưa?
Một trong những điểm mới của Bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực từ ngày 1/7/2016 tới đây đó là bổ sung tội xâm phạm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, quyền biểu tình của công dân.
Cụ thể Điều 167 Bộ luật hình sự 2015 quy định:
"1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở công dân thực hiện quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, quyền biểu tình của công dân, đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ từ 01 năm đến 05 năm."
Tính đến thời điểm hiện tại điều luật trên chưa có hiệu lực nên trong trường hợp nhóm nhân viên nhà hàng hành hung phóng viên đang tác nghiệp trong vụ việc nêu trên sẽ không đặt ra trường hợp sẽ bị khởi tố, truy tố theo quy định tại Điều 167 Bộ luật hình sự năm 2015.
Tuy nhiên, đây là một bước tiến trong quá trình lập pháp khi đã kịp thời điều chỉnh đưa hành vi cản trở công dân thực hiện quyền tự do ngôn luận phải chịu chế tài hình sự khi đủ yếu tố cấu thành tội phạm này.
Theo quan điểm của tôi thì hành vi cản trở, hành hung phóng viên đang tác nghiệp là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng cần được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.
- Xin cảm ơn ông!
Đà Long (thực hiện)
Thứ nhất, tôi có thể khẳng định hành vi đứng ngoài đường chụp ảnh, ghi nhận tình trạng đỗ xe lấn chiếm vỉa hè, lòng đường của phóng viên Nguyễn Quang Hải không vi phạm pháp luật.
Bởi lẽ, ngay tại Điều 25 Hiến Pháp 2013 đã khẳng định: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”, trong trường hợp phát hiện ra dấu hiệu vi phạm pháp luật thì mọi công dân có quyền được ghi lại hình ảnh, thông tin để cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền.
Thứ hai, nhân viên nhà hàng Queen Bee không được phép cản trở anh Nguyễn Quang Hải tác nghiệp trong trường hợp này.
 |
| 3 người đàn ông canh giữ không cho phóng viên Quang Hải rời khỏi quán cà phê. |
Điều 2 Luật báo chí năm 1989 đã nêu rất rõ việc bảo đảm quyền tự do do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí.
Cụ thể, điều luật này ghi rõ: “Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí và để báo chí phát huy đúng vai trò của mình; Báo chí, nhà báo hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và được Nhà nước bảo hộ; không một tổ chức, cá nhân nào được hạn chế, cản trở báo chí, nhà báo hoạt động. Không ai được lạm dụng quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tập thể và công dân…”
- Ông đánh giá thế nào về tính chất nghiêm trọng của vụ việc, về hành vi côn đồ của nhóm nhân viên Nhà hàng Queen Bee đối với phóng viên Nguyễn Quang Hải?
Vấn đề phóng viên, nhà báo bị cản trở khi tác nghiệp không còn mới đối với chúng ta. Nó đang làm hạn chế việc truyền tải thông tin của các nhà báo, phóng viên tới độc giả.
Hành vi hành hung, giam giữ phóng viên Nguyễn Quang Hải của nhân viên nhà hàng Queen Bee là hành vi trái pháp luật, không chỉ xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự của anh Hải mà còn xâm phạm đến quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận của công dân đã được pháp luật nói chung và Luật báo chí nói riêng ghi nhận.
- Với những tình tiết của vụ việc, đã đủ sở để cơ quan Công an khởi tố vụ án, khởi tố bị can những người đã hành hung, giam giữ phóng viên Nguyễn Quang Hải hay chưa?
Vấn đề có đủ cơ sở để cơ quan công an khởi tố vụ án, khởi tố bị can hay chưa phải chờ vào công tác điều tra, xác minh ban đầu của cơ quan công an.
Tuy nhiên, theo quan điểm của tôi nếu đúng như thông tin cung cấp, nhóm nhân viên nhà hàng Queen Bee có hành vi hành hung, đánh đập và giam giữ phóng viên Nguyễn Quang Hải trong nhiều giờ đồng hồ thì đã có các dấu hiệu của tội Cố ý gây thương tích theo quy định tại Điều 104 Bộ luật hình sự năm 1999 và tội Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật theo quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự năm 1999.
Như tôi đã trao đổi ở trên, hành vi của nhóm nhân viên nhà hàng Queen Bee có dấu hiệu của tội Cố ý gây thương tích tích theo Điều 104 và tội Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật theo quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự năm 1999.
Theo Điều 104 Bộ luật Hình sự, tùy vào mức độ phạm tội, người có hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng tới chung thân.
Theo Điều 123 Bộ luật Hình sự, người nào có hành vi bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 10 năm. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Trong trường hợp hành vi của các đối tượng nêu trên chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì những người này có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 7 Nghị định 159/2013/NĐ-CP của Chính Phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí xuất bản.
- Theo luật sư, trách nhiệm của lãnh đạo Nhà hàng Queen Bee trong trường hợp này như thế nào?
Đối với chủ nhà hàng Queen Bee, trong trường hợp đủ chứng cứ chứng minh việc nhóm nhân viên nhà hàng tấn công hành hung phóng viên là do sự chỉ đạo của chủ nhà hàng thì lúc này sẽ đặt ra vấn đề phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với chủ nhà hàng.
Cụ thể, chủ nhà hàng cũng sẽ bị coi là đồng phạm với vai trò là người “chủ mưu” trong trường hợp các đối tượng nêu trên bị xử lý hình sự hoặc xử phạt vi phạm hành chính.
- Theo ông, pháp luật hiện nay đã đủ nghiêm khắc để xử lý những kẻ cố tình cản trở, hành hung nhà báo, phóng viên hay chưa?
Một trong những điểm mới của Bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực từ ngày 1/7/2016 tới đây đó là bổ sung tội xâm phạm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, quyền biểu tình của công dân.
Cụ thể Điều 167 Bộ luật hình sự 2015 quy định:
"1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở công dân thực hiện quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, quyền biểu tình của công dân, đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ từ 01 năm đến 05 năm."
Tính đến thời điểm hiện tại điều luật trên chưa có hiệu lực nên trong trường hợp nhóm nhân viên nhà hàng hành hung phóng viên đang tác nghiệp trong vụ việc nêu trên sẽ không đặt ra trường hợp sẽ bị khởi tố, truy tố theo quy định tại Điều 167 Bộ luật hình sự năm 2015.
Tuy nhiên, đây là một bước tiến trong quá trình lập pháp khi đã kịp thời điều chỉnh đưa hành vi cản trở công dân thực hiện quyền tự do ngôn luận phải chịu chế tài hình sự khi đủ yếu tố cấu thành tội phạm này.
Theo quan điểm của tôi thì hành vi cản trở, hành hung phóng viên đang tác nghiệp là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng cần được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.
- Xin cảm ơn ông!
Đà Long (thực hiện)
Bình luận