Giáo sư Tôn Thất Tùng - cha đẻ phương pháp mổ gan khô khiến thế giới kinh ngạc

GS Tôn Thật Tùng (1912 – 1982) là bác sĩ nổi tiếng và có nhiều đóng góp cho ngành y học Việt Nam và thế giới. Ông sinh ngày 10/5/1912 tại Thanh Hoá và lớn lên ở Huế. Xuất thân từ một gia đình quý tộc nhà Nguyễn nhưng ông không theo nghiệp học làm quan. Năm 1931, ông ra Hà Nội theo học tại trường Trung học Bảo Hộ (tức là trường Bưởi – trường Chu Văn An ngày nay).

Năm 1935, ông học tại Trường Y Dược toàn cấp Đông Dương, một trường thành viên của Viện Đại học Đông Dương, với quan niệm nghề y là một nghề "tự do", không phân biệt giai cấp.

Trong 4 năm học sau đại học, giáo sư Tôn Thất Tùng thực hiện mổ hơn 200 lá gan và trở thành người đầu tiên thực hiện nghiên cứu tỉ mỉ về gan. Kiến thức sâu rộng về giải phẫu gan giúp ông nhận ra phương pháp phẫu thuật gan truyền thống - một phương pháp cần từ 3 - 6 giờ để hoàn tất - là rủi ro và rườm rà không cần thiết.

Từ năm 1947, cùng với GS Hồ Đắc Di, ông đã bắt tay xây dựng Trường Đại học Y khoa Hà Nội và gắn hơn nửa cuộc đời mình với công tác đào tạo. Hầu hết trong số các cán bộ y tế đã có thời gian học tập, thực tập tại trường và Bệnh viện Việt Đức đều nhớ tới ông với những buổi giao ban sống động, với những bài giảng nghiêm khắc, bổ ích.

Là Chủ nhiệm Bộ môn ngoại của Đại học Y, ông đã vun đắp đào tạo biết bao thế hệ học trò đã trưởng thành như GS Tôn Thất Bách, GS Đặng Hanh Đệ, GS Đỗ Đức Vân... Những quan điểm dạy học của ông như “học và hành thống nhất” cho đến bây giờ vẫn còn nguyên giá trị. Đặc biệt hơn, ông luôn quan tâm đến cả đời sống của sinh viên mà ông cho là “những người thiệt thòi nhất”, lo lắng đến cả bữa ăn trực đêm cho sinh viên.

Giáo sư Tôn Thất Tùng là bác sĩ phẫu thuật đã cách mạng hóa phương pháp phẫu thuật cắt gan cho các bác sĩ trên khắp thế giới. Ông sáng lập ra phương pháp phẫu thuật mới giúp giảm chảy máu bằng cách thắt chặt các tĩnh mạch gan trước ca mổ, rút ​​ngắn thời gian ca mổ xuống còn 4-8 phút.

Kỹ thuật đột phá của ông, thường được gọi là “Phương pháp Tôn Thất Tùng”, được các bác sĩ phẫu thuật trên toàn cầu sử dụng bởi có khả năng giảm mất máu và cứu sống vô số sinh mạng. 

Trong lời giới thiệu về Doodle ngày 10/5, Google Doodle chúc mừng sinh nhật Giáo sư Tôn Thất Tùng kèm lời cảm ơn ông đã phá bỏ những giới hạn của phẫu thuật để thay đổi vĩnh viễn y khoa.

Ngoài công trình về cách phân chia mạch máu trong gan gửi về Viện hàn lâm Pháp, được tặng Huy chương Bạc của Trường Đại học Tổng hợp Paris, giáo sư Tôn Thất Tùng còn để lại 123 công trình khoa học, đặc biệt là một trong những nhà khoa học đầu tiên xây dựng phương pháp mổ gan mang tên ông.

Một số danh hiệu và giải thưởng của ông: Anh hùng Lao động, Huân chương Hồ Chí Minh (1992), Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương Chiến sĩ hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến hạng Ba, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I (1996).

Từ năm 2000, Nhà nước Việt Nam đặt ra một giải thưởng về Y học mang tên ông: Giải thưởng Tôn Thất Tùng.