Giá nhà đắt đỏ, dân khó mua: Chuyên gia hiến kế tăng cho thuê nhà ở xã hội

Nhận xét về giá nhà ở hiện nay, ông Lê Viết Hải - Chủ tịch Tập đoàn CEO - thông tin: Tại Hà Nội và TP.HCM, hiện "chuẩn" giá nhà bình dân đã nâng lên 20-30%, ở mức 2 tỷ - 2,4 tỷ đồng/căn. Mức giá này khiến rất nhiều người không thể mua.

Trước thực trạng giá nhà tăng cao, gấp nhiều lần thu nhập của người dân, các chuyên gia cho rằng, một trong những giải pháp để người dân có nhà ở giá rẻ là phát triển hình thức cho thuê nhà ở xã hội (NƠXH).

Ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nêu quan điểm, nên phát triển theo hướng xây rồi cho thuê NƠXH thay vì mua bán do sẽ khó đảm bảo nhu cầu bởi sự chênh lệch thu nhập đang khá lớn. 

Ông Hà dẫn chứng, ở nhiều nước phát triển, trong đó nổi bật nước Đức, nhà ở cho thuê là loại hình chính của đất nước này. Họ tăng tỷ trọng nhà ở cho thuê bằng cách thông qua các quỹ tín thác bất động sản -REIT. Khi đầu tư vào kênh này, tài sản của người dân vẫn còn, lợi nhuận có thể thấp hơn một chút nhưng an toàn, bền vững.

Chính vì vậy, ông Hà đề xuất, việc phát triển nhà ở xã hội nên theo hướng nhiều nhà cho thuê, tăng tỷ trọng lên 30-40% sẽ giải quyết được vấn đề nhà ở. 

"Nhà nước nên khuyến khích doanh nghiệp, người dân đầu tư nhà ở cho thuê. Trong dân còn nhiều tiền, nhưng lại chỉ đang biết gửi ngân hàng, trong khi nhà ở cho thuê cũng là kênh tiềm năng và giải quyết được bài toán nhà ở", ông Hà nói.

Đồng quan điểm, TS. Vũ Đình Ánh cũng nêu vấn đề: Phát triển NƠXH của chúng ta đang tồn tại vấn đề là chưa thiết kế trên tư duy cho thuê. Như ở Đức chỉ hỗ trợ thuê nhà, không hỗ trợ người mua nhà. 

"Tôi cho rằng cần quy định đối với NƠXH là 100% cho thuê, trong khi chúng ta chỉ cho phép 20% cho thuê", ông Ánh nêu quan điểm.

Bên cạnh đó, theo ông Ánh, với nguồn tài chính của người thu nhập thấp, nếu mua nhà xã hội vượt quá khả năng.

"Tôi tính trung bình, người thu nhập thấp mua nhà ở xã hội vay 500 triệu đồng với gói vay ưu đãi, một tháng trả cả gốc cả lãi lên đến 11 triệu đồng. Sống không đủ thì lấy đâu ra trả lãi tiền nhà", ông Ánh dẫn chứng.

Chính vì vậy, theo ông nếu không nghiên cứu kỹ, chúng ta dễ gặp hệ lụy, bán không đến được đúng đối tượng, đối tượng không có khả năng mua, nếu để họ mua thì cuộc sống sẽ khó khăn hơn vì phần lớn thu nhập để trả các khoản vay.

"Rủi ro nữa là bán nhà sai đối tượng. Tôi không ngạc nhiên với việc người đi ô tô mua nhà, họ mới có tiền mua NƠXH", ông Ánh nói.

Cần nâng 'nhà vừa túi tiền' thành dưới 3,5 tỷ đồng để hỗ trợ

LS TS. Đoàn Văn Bình - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, trên thị trường hiện có quan điểm nhà ở vừa túi tiền sẽ có mức giá cho căn hộ hoàn thiện cơ bản là dưới 1.000 USD/m2, nghĩa là căn hộ 2 phòng ngủ 65m2 có giá khoảng 65.000 USD tương đương 1,6 tỷ đồng, khoảng 25 triệu đồng/m2.

Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, có một thực tế là căn hộ chung cư với mức giá này gần như đã "tuyệt chủng" ở Hà Nội và TP.HCM. Hiện "chuẩn" giá nhà bình dân tại 2 thành phố này đã nâng lên 20-30%, ở mức 2 tỷ - 2,4 tỷ đồng/căn.

"Mới đây, tại Hội nghị với Thủ tướng, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM có đề xuất cho phép nhà có giá dưới 3,5 tỷ đồng được phép tiếp cận gói 120.000 tỷ đồng. Như vậy, khái niệm về nhà ở vừa túi tiền hiện nay có thay đổi rất lớn, không còn ở mức 1.000 USD mà có thể đã tăng lên gấp đôi", ông Bình cho hay.

Khi xác định được đúng mức giá phù hợp với thực tiễn sẽ giúp loại hình nhà ở này được đầu tư và hỗ trợ tốt, đáp ứng được nhu cầu nhà ở của người dân.

Cụ thể, theo ông Bình, cần có chính sách, cơ chế tặng điểm thưởng và tích lũy điểm thưởng cho các chủ đầu tư tạo lập nhà ở vừa túi tiền khi lựa chọn nhà đầu tư làm dự án nhà ở thương mại phân khúc cao hơn. Cùng với đó là tham khảo kinh nghiệm ban hành chính sách khống chế giá trần nhà ở vừa túi tiền bao gồm cả giá bán và giá thuê nhà.

Đồng thời, xây dựng các chính sách ưu đãi về thuế, phí đối với chủ đầu tư và người mua, thuê nhà ở vừa túi tiền; khuyến khích đầu tư nước ngoài vào nhà ở vừa túi tiền.

Ngoài ra, có thể nghiên cứu triển khai Quỹ tiết kiệm nhà ở (Central Provident Fund - CPF), quỹ tín thác bất động sản (Reits); tăng cường hợp tác công tư trong phát triển nhà ở vừa túi tiền.

Ông Bình thẳng thắn nêu quan điểm: Nếu để "bàn tay vô hình" của cơ chế thị trường điều chỉnh thì sẽ rất khó có được nhà ở vừa túi tiền cho người dân. Thời gian qua, giá nhà tăng liên tục chính là minh chứng. 

"Vì vậy, Nhà nước nên trực tiếp tham gia tạo lập nhà ở vừa túi tiền, nhà ở xã hội cho thuê để dẫn dắt, điều tiết thị trường trong một giai đoạn nhất định", ông Bình đề xuất.