Nghiên cứu khoa học là đam mê
PGS.TS Lê Mai Hương sinh năm 1958, quê ở Thôn Bích La, xã Triệu Thành, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, hiện đang công tác tại Viện Hoá học các hợp chất thiên nhiên từ năm 1996 đến nay.
PGS.TS Lê Mai Hương, một trong những nhà nghiên cứu có uy tín về lĩnh vực Hóa học thiên nhiên
Chia sẻ với VTC News, bà cho biết, trước khi chuyển về Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam (KH&CNVN), bà là cán bộ giảng dạy Bộ môn Dị ứng – Miễn dịch, Đại học Y Hà Nôi. “Tuy nhiên, tôi không phải là bác sĩ, mà chỉ là một cán bộ nghiên cứu. Sau đó, có một chương trình khoa học của Mỹ cần cán bộ, mà tôi cũng muốn tiếp tục theo đuổi niềm đam mê nghiên cứu khoa học nên đã tham gia chương trình này. Và rồi tôi chọn Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên đễ giữ niềm đam mê đó, phục vụ đời sống, sức khỏe con người.”
Bà đã trải qua các vị trí: Phó Viện trưởng Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng khoa học, Trưởng phòng nghiên cứu, Phụ trách đào tạo và Hợp tác quốc tế của Viện, Ủy viên Hội đồng biên tập tạp chí Agriculture của Hàn Quốc, Ủy viên hội đồng ban tổ chức Trung tâm bảo tồn tài nguyên châu Á (ANRRC) và Ủy viên hội đồng quỹ Nafosted. Hiện đang là ủy viên Hội đồng ngành CNSH của Viện Hàn lâm KH& CN.
Được biết, trong thời gian giữ chức vụ Phó Viện trưởng, bà là một trong những người tiên phong trong việc xây dựng và phát triển hướng nghiên cứu mới: hướng Thử nghiệm hoạt tính sinh học. Tại Viện Hoá học các hợp chất thiên nhiên, nhờ áp dụng mô hình nghiên cứu tiên tiến Hóa học - Thử nghiệm hoạt tính sinh học và tin học trong công tác điều tra, khảo sát đã giúp rút ngắn thời gian nghiên cứu và sàng lọc nhanh các chất có hoạt tính sinh học.
Có thể nói PGS.TS Lê Mai Hương đã đóng góp lớn trong các hoạt động nghiên cứu, phát triển của Viện Hoá học các hợp chất thiên nhiên nói riêng và ngành Hợp chất thiên nhiên ở Việt Nam nói chung.
Nhà khoa học của những cây nấm dược liệu
Không chỉ được biết đến như là một nhà khoa học nữ rất tâm huyết với nghề, mà PGS.TS Lê Mai Hương còn được biết đến là nhà khoa học của những loại nấm dược liệu.
Bà cho hay: “Bắt đầu từ năm 2000, tôi đã gắn bó với các loại nấm dược liệu. Tới nay, tôi đã có một loạt đề tài khoa học của nhà nước về nghiên cứu hợp chất thiên nhiên từ chúng.
Video: Nâng cao năng suất chất lượng nhờ ứng dụng khoa học công nghệ
Ban đầu tôi nghiên cứu về các loại nấm này là xuất phát từ ý thích cá nhân, công trình nghiên cứu đầu tiên là về nấm đầu khỉ - một loại nấm có hoạt tính và giá trị dược học rất quý, lại dễ chế biến.
Tôi lựa chọn nấm đầu khỉ mà không phải nấm linh chi là vì đã có quá nhiều các đề tài khoa học và các cơ sở nuôi trồng nấm linh chi. Trong khi , nấm đầu khỉ cũng có tác dụng rất tốt trong việc điều trị trí nhớ và bồi bổ sức khỏe cho người cao tuổi.
Mặt khác, cũng xuất phát từ thực tế rằng người nông dân trồng nấm rất vất vả nhưng giá bán lại rẻ mà sức tiêu thụ thì kém. Đây cũng là lý do chính khiến cho tôi nung nấu ý nghĩ chế biến và làm tăng giá trị kinh tế, giá trị sử dụng của nấm dược liệu sau thu hoạch.”
Gặp gỡ với PGS.TS Lê Mai Hương tại văn phòng làm việc của bà ở Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, thời gian này, bà vẫn rất bận rộn với các hoạt động hướng dẫn, nghiên cứu khoa học. Trên bàn làm việc của bà chật cứng các loại giấy tờ, các tập báo cáo, các sản phẩm đã chuyển giao công nghệ và thương mại hóa thành công trên thị trường,…
PGS.TS Lê Mai Hương chia sẻ, phương châm làm nghiên cứu khoa học của bà là phải có thành quả thực tế, phục vụ cuộc sống. “Tôi luôn có ý nghĩ: đã tiến hành nghiên cứu thì phải ra sản phẩm, mà những nấm dược liệu cho các hoạt tính sinh học quý giá như vậy đã luôn thu hút tôi nghiên cứu từ lâu. Khi đã có sản phẩm, thì cần làm tăng cường giá trị sử dụng của các sản phẩm đó và truyền bá rộng rãi cho mọi người cùng sử dụng.”
Đặt niềm tin vào nghiên cứu khoa học Việt Nam
Xuất phát từ phương châm đó, PGS.TS. Lê Mai Hương đã ứng dụng các công trình nghiên cứu của mình về nấm dược liệu để sản xuất và thương mại hóa thành công 4 dòng sản phẩm chính: SKGOLD Đông Trùng Hạ Thảo – loại nấm quý hiếm của thiên nhiên hiện đã được nuôi trồng thành công trong phòng thí nghiệm và được sản xuất dưới dạng thuốc viên tại phòng thí nghiệm của bà, viên Nấm Nghệ (Bioglucumin) với sự kết hợp của nấm đầu khỉ, nấm linh chi và tinh chất Curcumin để nâng cao hệ miễn dịch và tăng cường tiêu hoá, sản phẩm Betaglucan - Curcumin Nano Hóa (Nanoglucumin) là sản phẩm Bioglucumin được Nano hoá để dành cho việc hỗ trợ điều trị ung thư, các sản phẩm chuyên biệt về gan (BioglucuminG - Viên Lợi Gan)… với có tác dụng làm giảm mỡ máu, giảm men gan và chống tác dụng của rượu bia. 4 dòng sản phẩm này đã cùng nhau tạo được tiếng vang cho các sản phẩm nghiên cứu khoa học được thương mại hóa của Viện Hàn lâm KH&CNVN.
PGS.TS Lê Mai Hương hiện đang là Chủ tịch hội đồng khoa học của Viện Hóa học các Hợp chất thiên nhiên thuộc Viện Hàn lâm KH&CN VN.
Tâm sự về điều này, PGS.TS Lê Mai Hương cho hay: “Tôi có niềm tin rằng các sản phẩm khoa học do Việt Nam mình nghiên cứu không hề thua kém các sản phẩm đến từ nước ngoài. Vậy tại sao mình lại phải đi mua những sản phẩm nước ngoài trong khi nguồn tài nguyên thiên nhiên của mình dồi dào, phong phú, rẻ mà lại tốt hơn? Việc nghiên cứu nâng cao giá trị của các sản phẩm sau thu hoạch là góp phần kích thích cho sản xuất trong nước, nâng cao thu nhập cho người lao động.
Một sản phẩm ngoại nhập quả thực rất tốn kém chi phí, nhưng lại làm cho người tiêu dùng tin vào chất lượng của chúng. Từ đây, chúng tôi đã hoạt động theo một tiêu chí khác, đó là làm sao có các sản phẩm, thành quả nghiên cứu khoa học dần đạt chất lượng ngoại nhưng có giá nội, phù hợp với thu nhập của đa số người tiêu dùng trong nước.
Đến nay, ngày càng có nhiều người sử dụng các sản phẩm này và có phản hồi rất tích cực, điều đặc biệt là khi đặt bên cạnh so sánh với các sản phẩm của nước ngoài, người dùng thấy chất lượng tương đương nhau mà giá cả lại hợp lý. Đây cũng là động lực cho các nghiên cứu của các nhà khoa học nói chung và của riêng bản thân tôi và nhóm nghiên cứu sản xuất chúng tôi. Với tiêu chí như vậy, tôi tin rằng các sản phẩm đã được thương mại hóa của Viện và của Việt Nam sẽ ngày càng phát triển.”
Đến nay, PGS.TS. Lê Mai Hương đã có gần 70 công trình khoa học đăng trên các tạp chí quốc gia có uy tín đạt chuẩn ISSN, hơn 25 bài trên tạp chí quốc tế chuyên ngành thuộc SCI và SCIE (phytochemistry, Tetrahedron letter, Chem.Pharm.Bull., Natural products communication, Archives of Pharmacal Research, Chemistry Letter, Nano material…) và nhiều báo cáo khoa học tại các hội nghị, hội thảo trong nước và quốc tế, chủ biên và đồng tác giả của 04 sách chuyên khảo. Trong sự nghiệp nghiên cứu của mình, đến nay bà đã chủ nhiệm và đồng chủ nhiệm của nhiều đề tài, dự án, nhiệm vụ các cấp. Là tác giả và đồng tác giả của 07 bằng phát minh sáng chế và nhiều độc quyền nhãn mác sản phẩm.
Bên cạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, thông qua các đề tài, dự án và đặc biệt là mối quan hệ hợp tác quốc tế theo Nghị định thư với CHLB Đức, CH Hungary, CH Nga, Hàn quốc… PGS còn tham gia đào tạo cán bộ khoa học trẻ tiếp cận những kiến thức khoa học hiện đại. PGS luôn phối hợp chặt chẽ với cấp Ủy để làm tốt công tác quy hoạch và đào tạo cán bộ. Bà đã và đang hướng dẫn và đồng hướng dẫn 11 nghiên cứu sinh trong nước và nước ngoài.
Với những thành tích đạt được trong công tác nghiên cứu khoa học và xã hội, PGS.TS. Lê Mai Hương cùng các đồng nghiệp đã vinh dự được nhận Giải thưởng cấp Nhà nước: “Khai thác sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên thiên nhiên sinh vật biển Việt Nam nhằm tạo ra các sản phẩm có giá trị phục vụ cuộc sống” 2012; Giải ba Giải thưởng sáng tạo KHCN - VIFOTECH 2004; Bằng khen công trình KC09-15 của Bộ K&HCN năm 2006 cho công trình:" Công nghệ táchchiết, phân lập các chất có hoạt tính sinh học cao từ Hải sâm, Hải miên tạo ra sản phẩm thuốc chữabệnh". Ba năm liên tiếp đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở của Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên (các năm 2010, 2011, 2012); Năm 2014 đạt danh hiệu CSTĐ của viện Hàn lâm KH&CN Việt nam. Bằng khen của Công đoàn Viên chức VN; Bằng khen của hội LHPN cho sản phẩm tham gia “Ngày phụ nữ sáng tạo” năm 2012 cho sản phẩm thực phẩm chức năng Heriglucan,năm 2014 cho sản phẩm NanoGlucumin. Cúp vàng cho sản phẩm Bioglucumin tại hội chợ quốc tế Techmart 2015; Cup vàng 2017 cho sản phẩm SKGOLD Đông trùng hạ thảo do hiệp hội TPCN trao...
(Nguồn: Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên – Viện Hàn lâm KH&CN VN)
Bình luận