Ngày 14/3, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu tiếp tục có đơn gửi Thủ tướng và các bộ, ngành liên quan xem xét đề nghị hoàn trả phần lợi nhuận và chi phí kinh doanh định mức cho doanh nghiệp bán lẻ.
Doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu muốn được hoàn trả chi phí kinh doanh định mức.
Theo đó, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu cho rằng khoản chi phí kinh doanh xăng dầu định mức là chi phí lưu thông xăng dầu trong nước gồm: Chi phí bán buôn, chi phí bán lẻ ở nhiệt độ thực tế đã bao gồm chi phí dành cho thương nhân phân phối, thương nhân nhận quyền bán lẻ, tổng đại lý, đại lý xăng dầu để tính giá cơ sở theo mức tối đa. Trong giá cơ sở từ khi ban hành Thông tư 104 đều có liệt kê tính gồm: Chi phí kinh doanh định mức là 1050 đồng/lít và lợi nhuận định mức là 300 đồng/lít.
Tuy nhiên, Thông tư 104 lại không ghi rõ tỷ lệ phân chia ở khâu bán buôn và khâu bán lẻ nên doanh nghiệp đầu mối đã lợi dụng kẽ hở này một cách triệt để hưởng gần như phần chi phí này. Trong khi đó, doanh nghiệp bán lẻ không nằm trong chuỗi cửa hàng trực thuộc của doanh nghiệp đầu mối nên hầu hết đều không được hưởng đầy đủ phần lợi nhuận và chi phí đúng theo quy định.
Tình trạng này diễn ra hơn một năm qua khiến doanh nghiệp bán lẻ bị thua lỗ nặng nề, kiệt quệ về tài chính, có người phải bán cả ruộng vườn, đất đai, thậm chí cầm cố tài sản để bù lỗ nhằm phục vụ bình ổn thị trường theo mệnh lệnh hành chính của cơ quan chức năng, dù lỗ vẫn phải bán.
Doanh nghiệp bán lẻ thậm chí phải tự bỏ tiền để mua hàng của đối tác là doanh nghiệp đầu mối hoặc thương nhân phân phối xăng dầu để kinh doanh độc lập, hạch toán độc lập, thực hiện các nghĩa vụ về ngân sách nhà nước độc lập. Về bản chất, đây không phải là hoạt động đại lý.
Từ đó, các doanh nghiệp đề xuất liên bộ Tài Chính - Công Thương thành lập hội đồng để phân chia lại giá trị của 1.350 đồng chi phí định mức và lợi nhuận định mức. Từ đó làm cơ sở cho việc phân chia chi phí cơ bản này trong nghị định mới.
"Kiến nghị Liên Bộ Tài Chính - Công Thương thành lập Hội đồng để phân chia lại giá trị của 1.350 đồng/lít chi phí định mức và lợi nhuận định mức này xem doanh nghiệp bán lẻ nhận được bao nhiêu?", đơn kiến nghị cho biết.
Trước đó, trong phiên giải trình của Ủy ban Kinh tế Quốc hội về thị trường xăng dầu cuối tháng 2, nhiều doanh nghiệp bán lẻ cũng cho biết, hơn một năm qua họ phải bán hàng với chiết khấu 0 đồng. Họ ước tính số lỗ một năm qua khoảng 3.000-4.000 tỷ đồng, chủ yếu do cơ chế điều hành giá chưa phù hợp.
Đại diện Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường nhận xét bức tranh thị trường "rất bất ổn". Theo ông, Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu có hiệu lực từ 1/1/2022, nhưng đã bộc lộ bất cập khi chưa tính đúng, đủ chi phí cấu thành giá cơ sở và không đảm bảo hài hòa lợi ích 3 khâu: đầu mối, phân phối và bán lẻ. Việc này dẫn tới khâu bán lẻ, kênh trực tiếp thể hiện bức tranh toàn cảnh về thị trường xăng dầu, chịu cảnh thua lỗ triền miên hơn một năm qua.
Liên quan đến chi phí lợi nhuận định mức, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước, Bộ Công Thương, cho biết Bộ Tài chính rất nỗ lực cùng Bộ Công Thương nhưng diễn biến thị trường thời gian qua, chi phí biến động liên tục nên phải thông cảm cho Nhà nước không thể kịp theo những biến động quá nhanh. Nếu giữ cách thức như hiện nay phải chấp nhận ưu và nhược điểm.
“Trong thời gian qua, không chỉ doanh nghiệp bán lẻ, phân phối mà doanh nghiệp đầu mối cũng khó khăn. Tất cả các khâu khi kinh doanh thua lỗ, bán ra càng nhiều thì đều muốn hạn chế không riêng gì thương nhân đầu mối. Chúng ta phải xử lý căn cơ vấn đề này thế nào?", ông Đông đặt vấn đề.
Bình luận