Đầu tuần này, sau một loạt nỗ lực ngoại giao, Thái Lan và Campuchia tham gia vào các cuộc đàm phán ngừng bắn do Malaysia chủ trì, chấm dứt cuộc giao tranh ác liệt nhất giữa hai quốc gia Đông Nam Á trong hơn một thập kỷ.
Reuters đã phỏng vấn bốn người ở cả hai bên biên giới để tổng hợp lại những thông tin chi tiết nhất về cách thức họ đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn, bao gồm các điều kiện chưa từng được đưa ra trước đây của Thái Lan, và mức độ tham gia của Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters)
Theo Reuters, Bangkok ban đầu cũng đã nhận đề nghị hòa giải từ Malaysia và Trung Quốc nhưng không phản hồi. Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gọi điện cho Quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai hôm 26/7, hai ngày sau khi giao tranh nổ ra dọc theo đoạn biên giới dài 200 km, họ khẳng định lại với Tổng thống Mỹ rằng Thái Lan ủng hộ đàm phán song phương và không muốn có sự hòa giải của bên thứ ba.
"Chúng tôi nói với ông ấy (Trump) rằng chúng tôi muốn đàm phán song phương trước khi tuyên bố ngừng bắn", nguồn tin giấu tên của Reuters cho biết.
Đến hôm 27/7, một ngày sau cuộc gọi, ông Trump cho biết Thái Lan và Campuchia đồng ý gặp nhau để đạt được thỏa thuận ngừng bắn, nhưng Washington sẽ không tiếp tục đàm phán thuế quan với cả hai nước cho đến khi xung đột kết thúc.
Nguồn tin cho biết, lúc này, Bộ Ngoại giao Thái Lan và Campuchia bắt đầu đàm phán. Bangkok đã đặt ra các điều khoản: cuộc gặp phải được tổ chức giữa hai thủ tướng và tại một địa điểm trung lập. Họ đề xuất địa điểm tại Malaysia vì muốn đó là vấn đề khu vực.
Một nguồn tin khác cho biết: "Mỹ thực sự đã thúc đẩy cuộc gặp. Chúng tôi muốn một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột nên chúng tôi phải thể hiện thiện chí và chấp nhận".
Người phát ngôn của chính phủ Thái Lan chưa trả lời ngay các câu hỏi của Reuters.
Trong khi đó, theo Lim Menghour, một quan chức chính phủ Campuchia phụ trách chính sách đối ngoại, nước này đã chấp nhận đề nghị đàm phán ban đầu của Malaysia nhưng chính Thái Lan mới là bên không tiến hành đàm phán cho đến khi có sự can thiệp của ông Trump.
Chính phủ của Thủ tướng Hun Manet cũng giữ kênh liên lạc mở với Trung Quốc. Bắc Kinh đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia đàm phán hòa bình giữa hai nước láng giềng.
Cuối cùng, hôm 28/7, ông Phumtham và ông Hun Manet đã đến thủ đô hành chính Putrajaya của Malaysia. Tiếp đón họ là Thủ tướng Anwar Ibrahim, hiện là Chủ tịch Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
Kết thúc cuộc hội đàm, nhà lãnh đạo Malaysia đọc tuyên bố chung cho biết Thái Lan và Campuchia sẽ ngừng bắn từ nửa đêm và tiếp tục đối thoại.
Những cuộc đàm phán nhanh chóng này gợi nhớ đến những nỗ lực xoa dịu các cuộc đụng độ biên giới nghiêm trọng giữa Thái Lan và Campuchia vào năm 2011, vốn kéo dài vài tháng. Khi đó, tham gia nỗ lực hòa giải có Indonesia, Chủ tịch ASEAN lúc bấy giờ.
Tuy nhiên, các cuộc đàm phán năm 2011 không có sự tham gia trực tiếp của Mỹ và Trung Quốc.
Các nguồn tin từ Thái Lan không cho biết liệu các cuộc đàm phán về thuế quan với Mỹ có bị ảnh hưởng bởi các cuộc đụng độ biên giới hay không. Quan chức Campuchia Lim Menghour trong khi đó nói sau "các cuộc đàm phán tích cực, Tổng thống Donald Trump cũng cho thấy những diễn biến tích cực" liên quan đến thuế quan.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick hôm 30/7 công bố Washington đã đạt được các thỏa thuận thương mại với Campuchia và Thái Lan.
Bình luận