Đột nhập làng rắn
Làng rắn Phụng Thượng thuộc huyện Phúc Thọ (Hà Nội), giáp Sơn Tây. Nghề nuôi rắn ở làng mới có khoảng 25 năm nay. Tuổi nghề của làng chưa thấm tháp gì so với vài chục năm ở Lệ Mật (Gia Lâm) hay Vĩnh Sơn (Vĩnh Phúc). Tuy nhiên, ngôi làng này lại đặc biệt hơn, vì người dân nuôi cả rắn hổ chúa, loài rắn khổng lồ trong sách đỏ.
Pháp luật cấm buôn bán, sở hữu loài rắn này, nên người Phụng Thượng phải nuôi một cách bí mật, buôn bán bí mật. Nếu giới thiệu là phóng viên thì chỉ nhận được những cái lắc đầu hoặc câu trả lời “không biết”.
Trong vai một tay buôn rắn, tìm nguồn hàng cho các nhà hàng đặc sản ở Hà Nội, tôi có cuộc thâm nhập khá thú vị vào làng rắn.
Những người nông dân chân chất cứ thao thao kể về thành tích nuôi rắn của làng. Cũng đúng thôi, vì nó đem lại sự giàu có cho những người nông dân chân chất của ngôi làng này.
Chị hàng nước ở đầu đường khoát tay: “Những ngôi nhà cao tầng, những con đường trải nhựa kia, những ngõ xóm bê tông kia đều từ con rắn mà ra cả đó. Chú mua bao nhiêu chả có, nhưng muốn mua hàng tấn thì phải gặp dân buôn rắn nhờ họ thu thập cho. Gom rắn chúa của cả xã này thì khó đấy vì giờ người ta cảnh giác lắm, không thân quen họ không bán đâu, vì bị bắt thì có mà sạt nghiệp, tù mọt gông”.
Vòng vèo khắp mấy ngôi làng Đông, Tây, tôi thấy nổi lên cái tên Nguyễn Văn Kh. Anh Kh. được dân làng coi là đại gia, nuôi nhiều rắn nhất.
Gặp người lạ, anh tỏ ra không mặn mà lắm, cứ cắm cúi làm việc. Trò chuyện một hồi, tin tôi có nhà hàng đặc sản rắn và đi tìm nguồn rắn thật sự, anh mới cởi mở hơn. Tôi yêu cầu được xem chất lượng rắn trước khi tính đến chuyện mua bán.
Rắn được nuôi nhốt trong nhà.
Anh dẫn tôi vòng ra phía sau nhà. Sau nhà anh là khu vườn khá rộng với hàng trăm chiếc bể có diện tích mỗi bể khoảng 1 mét vuông và đào sâu xuống lòng đất chừng 1,5m. Mỗi chuồng được đậy bởi một tấm bê tông, có lỗ thông hơi nhỏ.
Khu nuôi rắn của anh gồm 3 dãy, lợp mái hẳn hoi. Theo lời anh, hầu hết rắn trong chuồng là hổ phì, chỉ có một ít rắn hổ chúa. Hiện tại trong nhà anh vẫn còn tích trữ hơn tấn rắn. Thời điểm này người dân đang vỗ béo cho rắn. Tháng 7 đến tháng 9 dương lịch thì xuất rắn rầm rộ.
Tôi tỏ ý ngại ngần chuyện vận chuyển, vì sợ vướng vào pháp luật, thì anh Kh. trấn an: “Chú yên tâm đi. Bọn anh làm nghề đã gần hai chục năm, quá nhiều kinh nghiệm rồi. Bọn anh đánh cả xe tải sang Trung Quốc được, chứ loanh quanh ở miền Bắc này thì ngại gì. Chú lấy nhiều thì bọn anh làm luật, còn lấy một vài con thì sẽ có quân vận chuyển bằng xe máy đến tận nhà. Chưa quen thân thì chú đặt cọc một nửa, còn quen nhau rồi, thì cần bao nhiêu, cứ gọi, anh sẽ chuyển đến tận nơi mới phải trả tiền”.
Rời nhà anh Kh. với một hợp đồng miệng tôi đến nhà anh C. ở đầu xã, nằm bên đường cái. Anh C. vừa là chủ của hơn trăm chuồng rắn vừa là tay buôn rắn cừ khôi của xã.
Anh C. khoe: “Chẳng mấy khi tớ ở nhà. Hôm nay ở trong Nam, ngày mai đã ở bên Lào, Campuchia rồi Trung Quốc. Rắn chúa đắt nên dân trong nước xài ít lắm. 95% xuất sang Trung Quốc chú ạ. Người Trung Quốc mê ăn rắn lắm, nhất là rắn chúa. Họ bảo xơi rắn bổ “rắn”, tớ cũng không biết thực hư thế nào”.
Anh C. chuyên thu mua rắn ở xã và ở những vùng khác để xuất sang Trung Quốc. Ra giêng lại bôn ba vào Nam hoặc lên Vĩnh Sơn (Vĩnh Phúc) và Tứ Xã (làng chuyên nuôi rắn giống thuộc huyện Tam Nông, Phú Thọ) tìm rắn giống bán lại cho làng.
Mỗi con rắn được nhốt riêng trong một hầm.
Ngôi nhà 5 tầng khang trang mọc lên giữa vùng quê này cũng là nhờ con rắn. Tôi ngỏ ý làm hợp đồng hẳn hoi để có một lượng rắn lớn, anh lắc đầu nguây nguẩy: “Không cần hợp đồng hợp điếc gì cả. Chú thích cả tấn cũng có. Cứ hẹn ngày giờ, địa điểm chính xác tớ sẽ mang đến đầy đủ không thiếu một cân. Chú chỉ việc đặt một phần ba. Khi nào nhận rắn thì trả nốt”.
Anh C. dẫn tôi đi tham quan trại rắn của anh. Kỹ thuật xây chuồng cũng chẳng khác gì những hộ gia đình khác. Phía góc vườn có mấy chuồng nhỏ chứa rắn nước, chuột, ếch nhái, cóc… Anh giải thích rắn nước là thức ăn của rắn chúa, còn cóc nhái, chuột dành cho hổ phì. Anh khoe số rắn này sắp được xuất đi Trung Quốc.
Nói rồi, anh C. khiêng tấm bê tông, thản nhiên thò tay xuống đáy chuồng, nhấc lên một khối tròn đen sì to như lốp xe máy. Con rắn khổng lồ ngóc đầu lên phì phò. Tôi cảm thấy hơi lạnh chạy dọc sống lưng, rùng cả mình. Anh bảo, anh đã nuôi con rắn này 7 năm. Nó nặng chừng 17kg. Đã có đại gia trả 100 triệu để ngâm rượu nhưng anh không bán, mà giữ lại làm kỷ niệm. Khi nào rắn già, anh sẽ cho nó vào bình.
Khoe con rắn khổng lồ, to nhất làng xong, anh dẫn tôi vào nhà, chỉ tôi la liệt bình rượu ngâm rắn, đủ các loại tam xà, ngũ xà, cửu xà. Nhưng anh C. quý nhất bình “đại xà”, ngâm duy nhất chú rắn chúa nặng 18kg. Theo anh, đây là con rắn to nhất từ trước đến nay của Phụng Thượng.
Người mất mạng, kẻ tự chặt tay, rạch thịt vì… đại xà
Nhiều gia đình ở Phụng Thượng (Phúc Thọ, Hà Nội) kiếm bạc tỉ, trở nên giàu có nhờ con rắn hổ chúa thì đã rõ, nhưng cũng không ít chuyện buồn liên quan đến ngôi làng này.
Nghe những người dân Phụng Thượng nói chuyện về nghề nuôi rắn và chứng kiến công việc thường ngày của họ mới thấy đây là một nghề quá nguy hiểm. Người dân nơi đây đang sống chung với tử thần. Chỉ cần một chút sơ ý, con vật mà họ “nâng như nâng trứng” sẽ cướp đi tính mạng của họ bất cứ lúc nào.
Rắn hổ chúa là động vật hoang dã, chưa thích nghi với môi trường nuôi nhân tạo, nên khi mới đem về nó không tự ăn mà phải vạch miệng nó ra để đút. Lúc trái gió trở trời, rắn mệt, không chịu ăn, cũng phải đút cho nó. Đây là công việc nặng nề và nguy hiểm bởi một sơ suất nhỏ là toi mạng ngay. Ranh giới giữa sự sống và cái chết của nghề nuôi hổ chúa mỏng manh như sợi tóc.
Tôi hỏi chị bán hàng nước đầu đường, đã có bao nhiêu người bị rắn cắn chết, chị lắc đầu nguây nguẩy: “Không thể nhớ hết được, phải vài chục mạng người rồi. Ít nhất có khoảng 20 đàn bà góa chồng vì rắn chúa”. Ông B. thì rầu rầu: “Ngày trước, chưa có thuốc giải độc, mỗi năm lũ rắn cướp đi 3 – 4 sinh mạng. Giờ không chết nhiều như thế, nhưng thi thoảng vẫn có người bỏ mạng vì rắn”. Ông B. kể, ông Dương Văn Quý, 50 tuổi, khi đang bắt con rắn chúa lên cân thử thì bị nó đớp vào tay. Mặc dù trong nhà có thuốc uống và thuốc đắp kịp thời rồi đưa ngay về Bệnh viện Bạch Mai, song ông đã chết sau 10 ngày bất tỉnh.
Nhiều người ở Phụng Thượng mất mạng vì rắn độc.
Bà Hoàng Thị Gia, 52 tuổi, ở thôn Đông, cũng mất mạng một cách vô cùng đáng tiếc. Hôm ấy, bà thò tay vào tủ lấy quần áo liền bị một con hổ chúa cắn vào tay. Tưởng chuột bà thò tay vào đuổi và bị cắn tiếp.
Độ một giờ sau, khi vết cắn sưng tấy, cũng là lúc anh Dũng, cháu ruột bà phát hiện chuồng nuôi rắn thiếu một con. Mọi việc chữa chạy đã quá muộn, nọc độc của rắn đã chạy khắp cơ thể khiến chân tay bà run rẩy, đờm kéo đặc cổ làm tắc đường thở. Bà tử vong khi mọi người chưa kịp đưa đi viện.
Trước cái chết của bà Gia vài tháng, là cái chết thương tâm của anh Thùy, người thôn Tây. Anh Thùy là ông chủ của một trại nuôi rắn có tiếng trong xã. Anh bị rắn hổ chúa cắn khi cho nó ăn.
Rồi tiếp đó là cái chết của anh Nguyễn Văn Chuyên, người cùng thôn, là cháu rể anh Thùy. Trong lúc mua rắn giống loại hổ chúa về nuôi, anh sơ ý bị một con chỉ bằng nắm liềm căn vào cổ tay. Ngay lúc đó gia đình đã sơ cứu và đưa xuống Bệnh viện Bạch Mai, nhưng vì loài rắn này có nọc độc quá mạnh nên các bác sĩ đành bó tay. Anh Chuyên tử vong khi mới 22 tuổi, để lại người vợ trẻ và đứa con chưa đầy 1 tuổi.
Đau lòng nhất là chuyện của chị Đặng Thị Ph. Vợ chồng chị khó đẻ, nên lấy nhau mấy năm, chạy chữa khắp nơi mới sinh được một cháu gái.
Đợt đó, trời nóng, sợ rắn chết, nên chồng chị nhốt vào lồng và đưa vào trong nhà hơn chục lồng rắn. Thế nhưng, con rắn chúa nặng 7kg phá lồng chui ra, mổ chết cô con gái của chị.
Những trường hợp may mắn thoát chết song để lại di chứng như bị tháo khớp ngón tay, khuỷu tay, khớp chân… thì nhà nào cũng có.
Xác rắn được dùng làm thuốc.
Ông Thao ở thôn Nam, một chủ hộ nuôi rắn có thâm niên trong nghề, cũng dăm ba lần bị rắn cắn. Những vết cắn khiến thối thịt nên phải khoét bỏ, rồi khâu, đắp, vá để lại những vết sẹo sần sùi, gớm ghiếc trên tay.
Anh Kỳ, con trai ông cũng vài lần bị rắn cắn, trên bắp tay còn để lại chi chít sẹo dài do dùng dao khứa nhằm thoát máu độc. Có lần, cho rắn ăn, bị một con hổ mang chúa cắn vào đầu ngón tay, Kỳ lấy dao rồi kê ngón tay lên viên gạch, nghiến răng chặt đứt phăng ngón tay, thoát chết. Kỳ thả mẩu ngón tay vào chai rượu giữ làm kỷ niệm, nhắc mình phải luôn cẩn trọng.
Chuyện người bị rắn cắn vào ngón tay, lập tức dùng dao chặt đứt ngón tay có rất nhiều ở Phụng Thượng. Một số người ngâm ngón tay vào rượu làm kỷ niệm, một số thì đem chôn.
Nhưng rùng rợn và dũng cảm nhất phải kể đến vụ anh Trần Văn Minh tự xẻ thịt (theo đúng nghĩa đen) của mình vì bị rắn cắn.
Nuôi rắn hổ chúa là nghề cực kỳ nguy hiểm.
Khi đang chọn rắn giống, anh bị một con đớp vào bắp tay. Biết rằng nọc độc đã ngấm vào cơ thể, anh liền gọi mọi người giúp sức. Không ai dám cầm dao rọc thịt anh, anh đã tự rọc.
Anh cầm dao sắc cứa dọc bắp tay, phanh thịt ra, để máu lẫn nọc độc chảy ra xối xả. Mọi người cấp tập đưa anh đi bệnh viện và sẵn sàng hiến máu cho anh.
Vụ đó, anh Minh nằm Khoa Chống độc Bệnh viện Bạch Mai 3 tháng, tiêu tốn 50 triệu đồng.
Ngoài nỗi lo giữ mạng sống, thì người Phụng Thượng còn canh cánh nỗi lo lớn hơn, đó là áp lực từ các cơ quan bảo vệ loài bò sát quý hiếm này. Nhiều gia đình mất trắng do bị kiểm lâm thu giữ khi họ vận chuyển rắn đi tiêu thụ. Mặc dù người dân Phụng Thượng nuôi rắn sờ sờ ra đấy, mỗi năm xuất chuồng hàng chục tấn, nhưng mọi việc đều làm theo kiểu lén lút. Vụ nào vận chuyển trót lọt thì thu hồi được vốn, có lãi, còn bị bắt thì coi như sạt nghiệp, thậm chí còn vướng vào vòng lao lý.
Tôi gặp gỡ một lãnh đạo xã, hỏi chuyện nuôi rắn chúa, ông lắc đầu không muốn tiếp. Ông bộc bạch rằng, nhà báo gặp ông là đẩy ông vào thế bí. Bởi vì, nếu nói trong xã không có ai nuôi rắn thì là nói dối, còn nói có, thì cả làng, cả xã sẽ chửi ông vì tội không biết bảo vệ dân.
Ông kể rằng, đã từng có chuyện kiểm lâm về làng kiểm tra, bị cả làng kéo ra quây lại, đuổi đi. Họ sẵn sàng chống trả quyết liệt để bảo vệ con rắn, miếng cơm manh áo của họ. Họ đã đem mạng sống ra đánh cược với loài rắn cực độc, thì không có lý do gì để họ không liều mạng bảo vệ nó.
Video: Rợn người cảnh bắt trăn khổng lồ bằng tay không
Bình luận