Chuyên gia tội phạm học Bộ Công an: Đề xuất thành lập lực lượng 141 TP.HCM

Liên quan đến vụ việc 2 hiệp sĩ bị đâm chết, 3 người khác bị thương trong quá trình truy bắt cướp trên đường Cách Mạng Tháng 8 (phường 10, quận 3, TP.HCM), Trung tá, Nghiên cứu sinh Đào Trung Hiếu - Chuyên gia Tội phạm học - Bộ Công an đã bày tỏ lòng tiếc thương và có những chia sẻ xung quanh sự việc này.

Trung tá Hiếu cho rằng, hành vi của chúng không dừng lại ở tội trộm cắp tài sản, tội giết người đã cấu thành. Nếu việc chống trả quyết liệt của nhóm tội phạm nhằm mang tang vật đi, thì có sự chuyển hóa tội phạm từ hành vi trộm thành cướp tài sản.

Theo ông Hiếu, hiệp sĩ là những người dân thường, không lương bổng, không chế độ nhưng với trách nhiệm công dân cùng bản tính nghĩa hiệp, họ tình nguyện bước vào đội ngũ những người tham gia, hỗ trợ cơ quan chức năng bài trừ tội phạm.

"Tôi biết họ nhiều lần đối diện với hiểm nguy khi đánh bắt tội phạm đường phố, họ thừa hiểu tính nguy hiểm của công việc này. Tuy vậy, tình yêu với cuộc sống, trách nhiệm với bà con cô bác đã nâng bước chân họ trong hành trình đầy nguy hiểm này.

Phải thấy rõ điều ấy chúng ta mới có sự tri ân sâu sắc trước những con người quả cảm đó, xúc động thực sự trước gương hy sinh cao đẹp của họ vì bình an cho tất cả mọi người", ông Hiếu tâm tư.

Trung tá Đào Trung Hiếu cho rằng việc cổ vũ nhân rộng phong trào hiệp sĩ là cần thiết trước những diễn biến phức tạp của tình hình tội phạm hiện nay.

Trung tá Hiếu khẳng định: "Trách nhiệm bảo vệ sự bình yên cuộc sống không thể chỉ do một lực lượng đảm nhận, mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Trong đó, mỗi người dân là một chiến sĩ trong mặt trận bảo vệ an ninh trật tự. Tôi được biết ở nhiều địa phương, người dân tự giác thành lập các CLB phòng chống tôi phạm (PCTP).

Ở đâu phong trào cơ sở tốt, ở đó tội phạm được kiềm chế, đẩy lùi. Bởi tội phạm luôn bước ra từ cửa một ngôi nhà nào đó. Cấp cơ sở mạnh giúp cho việc ngăn chặn tội phạm từ trứng nước".

Để chứng minh cho khẳng định của mình, Trung tá Hiếu nêu ra quy định tại điều 111 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 nêu rõ, trường hợp phạm tội quả tang thì bất cứ người nào cũng có quyền bắt giữ. Đó là trường hợp đang phạm tội hoặc ngay sau khi phạm tội bị phát hiện hoặc bắt giữ.

"Thực tế là cơ quan chức năng không thể luôn có mặt kịp thời tại những nơi xảy ra tội phạm, với sự vào cuộc của toàn xã hội, trong đó có các tổ tự quản, các CLB phòng chống tội phạm… chúng ta có thể kịp thời ngăn chặn tội phạm khi xảy ra.

Người dân cần chủ động hơn nữa trong sự nghiệp này, vì sự an toàn cho tất cả mọi người, trong đó có chúng ta. Đó là trách nhiệm công dân, đồng thời là nhiệm vụ cao cả của mỗi người đối với cộng đồng", Trung tá Hiếu nói.

Video: Hiện trường băng cướp đâm chết 2 hiệp sĩ ở Sài Gòn

Đồng thời, Trung tá cho rằng việc trang bị các công cụ hỗ trợ như (áo giáp, găng bắt dao, dùi cui) cho các thành viên của CLB PCTP là điều cần thiết.

Theo ông, đây là tổ chức tự quản, tự thành lập của người dân, nhưng được cấp chính quyền cơ sở chấp thuận, có nơi do UBND phường, xã lập ra. Vì vậy, để bảo đảm an toàn cho các tổ chức này, cần có sự huấn luyện về pháp luật, nghiệp vụ, kỹ năng xử lý tình huống cho họ.

Bên cạnh đó cần có chế độ phụ cấp (điện thoại, xăng cộ) cho thành viên các tổ chức này để phục vụ công việc chung. Từ đây, có những quy chế chính thức về tổ chức và hoạt động của các tổ chức tự quản, các CLB PCTP, đẩy mạnh việc đào tạo kỹ năng xử lý tình huống,... để giảm thiểu thiệt hại khi tiếp cận đánh bắt tội phạm như sự việc vừa qua.

"Có một đặc điểm trong tâm lý tội phạm rất phổ biến, đó là chúng rất sợ bị trừng trị, bị đi tù. Chúng thừa biết hành vi của mình vi phạm pháp luật, chống lại xã hội, đi ngược lại các chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Chúng sẽ bị trừng trị nếu bị bắt, sẽ phải gánh chịu những hậu quả pháp lý không mong muốn.

Do đó, bản năng tự vệ sẽ thôi thúc chúng chống trả quyết liệt để triệt tiêu nguy cơ bị bắt. Trong vụ án, băng cướp SH tấn công nhóm hiệp sĩ, dù người truy đuổi là bất cứ ai cũng sẽ bị chúng chống trả, kể cả là lực lượng chức năng.

Bất cứ ai đẩy chúng vào nguy cơ bị bắt, chúng sẽ chống trả. Đây là phản ứng tâm lý của tội phạm mọi người cần biết khi bắt tội phạm", Trung tá Hiếu cho biết.

Đối với những tên cướp trong vụ án này, ông Hiếu cho rằng hành vi của chúng không dừng lại ở tội trộm cắp tài sản, tội giết người đã cấu thành. Nếu việc chống trả quyết liệt của nhóm tội phạm nhằm mang tang vật đi, thì có sự chuyển hóa tội phạm từ hành vi trộm thành cướp tài sản.

Ngoài ra, từ kinh nghiệm của bản thân từng công tác tại Phòng Cảnh sát hình sự, Trung tá Hiếu đề xuất TP.HCM nên có một lực lượng tương tự 141 như ở Hà Nội.

"Tôi thấy việc triển khai các tổ công tác liên ngành mật phục kết hợp công khai chốt chặn trên các tuyến giao thông có ý nghĩa trong việc phòng ngừa tội phạm.

Vì trong quá trình di chuyển, tội phạm có thể vi phạm giao thông hoặc biểu hiện nghi vấn, các trinh sát sẽ kiểm tra hành chính. Nếu phát hiện trong người có hung khí, lực lượng cảnh sát đã có thể bắt giữ, thu giữ hung khí, từ đó ngăn chặn sớm vụ trọng án xảy ra.

Video: Sức khỏe các hiệp sĩ bị cướp đâm bây giờ ra sao?

Rất nhiều băng nhóm giang hồ dẫn quân đi để thanh toán nhưng trên đường đi gặp lực lượng 141 nên đã bị chặn lại. Như vậy, chúng ta đã tháo sớm ngòi nổ về an ninh trật tự.

Tôi cho rằng, tình hình an ninh trật tự TP.HCM rất phức tạp, cần thiết duy trì các tổ công tác lưu động như 141 tại Hà Nội, phối hợp với các tổ dân phòng tự quản, CLB PCTP tạo thành thế trận đan xen giữa các lực lượng với nhau để phát hiện sớm và kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm", ông Hiếu chia sẻ.

Về các chính sách cho những hiệp sĩ hy sinh, ông Hiếu cho biết, năm 2017 Bộ Công an có lấy ý kiến lần thứ 2 về việc xây dựng quỹ PCTT.

Trong đó có quy định về việc thưởng nóng 5 triệu đồng với cá nhân và 20 triệu đồng đối với tập thể có thành tích phòng chống tội phạm. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có một quy định nào của pháp luật quy định rõ về chế độ đền bù, hỗ trợ người dân bị thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản khi tham gia đấu tranh phòng chống tội phạm.