Chuẩn bị chưa tốt, chi phí thu hồi đất Vành đai 4 vùng Thủ đô tăng nghìn tỷ đồng

Nội dung này được Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề cập cho ý kiến vào báo cáo của Chính phủ về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023 tại phiên họp thứ 33 Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chiều 15/5.

Liên quan đến công tác giải ngân vốn đầu tư công, ông Vũ Hồng Thanh đánh giá các công trình quan trọng quốc gia đã hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng, tiến độ triển khai tích cực nhưng vẫn còn nhiều công trình bị chậm.

"Qua giám sát cho thấy nhiều dự án thu hồi đất không đạt, làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công của công trình, không đạt tiến độ Quốc hội giao, không cẩn thận còn làm ảnh hưởng đến các giai đoạn tiếp theo", ông Thanh nhìn nhận.

Bên cạnh đó, ông Vũ Hồng Thanh cho biết, qua theo dõi, một số công trình như dự án cao tốc An Giang - Cần Thơ - Sóc Trăng chậm do thiếu vật liệu.

"Hay dự án Vành đai 4 vùng Thủ đô, công tác chuẩn bị chưa tốt khiến chi phí thu hồi đất, bồi thường tái định cư, qua kiểm toán cho thấy ở các địa phương Hưng Yên, Bắc Ninh tăng nhiều nghìn tỷ đồng. Nếu không khắc phục sẽ dẫn đến đội vốn như các dự án quốc gia quan trọng khác, ngân sách Nhà nước sẽ phải chi ra để xử lý", Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh dẫn chứng.

Vẫn theo ông Vũ Hồng Thanh, tại báo cáo thẩm tra kinh tế - xã hội, Ủy ban Kinh tế cũng rất quan tâm đến việc đầu cơ bất động sản. Người có tiền mà cứ mua bất động sản để đấy, nhưng người có nhu cầu không tiếp cận, không mua được, trong khi tiền cứ chảy vào đó không đưa vào lao động, sản xuất.

"Chúng tôi đề nghị phải có giải pháp xử lý, không thì nguồn lực xã hội, của đất nước bị chôn vào thị trường bất động sản", Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nói.

Trước đó, trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vẫn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế, lãng phí, là nguy cơ dẫn đến tham nhũng, tiêu cực.

Cụ thể, còn nhiều vi phạm trong quản lý, sử dụng tài nguyên đất đai, khoáng sản, tài nguyên rừng, tài nguyên nước.

Ông Lê Quang Mạnh nêu rõ tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai của các dự án do chậm đưa vào sử dụng, để hoang hóa, đất của các nông lâm trường; các dự án bị dừng thực hiện sau thanh tra, kiểm tra, kiểm toán chưa được giải quyết dứt điểm.

"Còn 404/908 dự án, công trình không đưa đất vào sử dụng, chậm đưa đất vào sử dụng với diện tích là 18.308/28.155 ha chưa được xử lý", Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách dẫn số liệu.

Liên quan đến tồn tại, lãng phí trong triển khai các dự án đầu tư bất động sản, ông Lê Quang Mạnh cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc về pháp lý triển khai dự án, trong đó có quy định về phương pháp định giá đất; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, cơ chế phối hợp trong công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, tái định cư, thu hồi đất.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp khó khăn trong việc huy động dẫn đến nhiều dự án phải giãn tiến độ, dừng triển khai; khó khăn về thanh khoản, dòng tiền, đặc biệt trong bối cảnh áp lực đáo hạn và trả nợ trái phiếu doanh nghiệp vào các tháng cuối năm 2023.

Cơ quan thẩm tra của Quốc hội cũng đánh giá việc xử lý các dự án, cụm dự án theo Nghị quyết số 74/2022 của Quốc hội chưa đạt yêu cầu.

Theo đó, mới có phương án xử lý đối với 17/51 dự án, cụm dự án sử dụng vốn đầu tư công và vốn Nhà nước khác không hiệu quả hoặc lãng phí; 11/13 dự án, chuỗi dự án trọng điểm trong lĩnh vực điện, than, dầu khí chậm tiến độ; 14/19 dự án chậm triển khai, có khó khăn vướng mắc để đất đai hoang hóa, lãng phí; 501/880 dự án, công trình không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm đưa đất vào sử dụng.