Cây mã đề nấu nước uống có tác dụng gì?

Cây mã đề là loại cây thuốc dân gian phổ biến, thường mọc dại ở các vùng làng quê Việt Nam và được nhiều người đun nước uống. Vậy, cây mã đề nấu nước uống có tác dụng gì?

Tổng quan về cây mã đề

Mã đề mọc hoang khắp nơi, là loại cỏ sống lâu năm, thân ngắn lá mọc thành cụm ở gốc, cuống dài, phiến lá hình thìa hay hình trứng, có gân dọc theo sống lá và đồng quy ở ngọn và gốc lá. Hoa mọc thành bông, cán dài, xuất phát từ kẽ lá.

Hoa đều, lưỡng tính, với 4 đài, xếp chéo, hơi đính nhau ở gốc, tràng màu nâu tồn tại, gồm 4 thùy nằm xen kẽ ở giữa các lá đài. Nhị 4 chỉ nhị mảnh, dài, 2 lá noãn chứa nhiều tiểu noãn. Quả chứa nhiều hạt màu nâu đen bóng. Để làm thuốc, nhiều người dùng hạt của cây mã đề, phơi hoặc sấy khô, tên thuốc là xa tiền tử.

Mã đề có vị ngọt, tính lạnh. Tác dụng chính của loại cây này là chữa đái dắt, ho lâu ngày, viêm phế quản, dịch tả, lỵ và một số chứng bệnh khác đôi khi lại gây nhức mắt, hoặc có triệu chứng đau mắt đỏ, nước mắt chảy nhiều, gây lợi tiểu, hoặc làm cho thanh phế hóa đàm…

Bộ phận dùng làm thuốc là hạt mã đề phơi hay sấy khô gọi là xa tiền tử; toàn cây bỏ rễ phơi hay sấy khô gọi là xa tiền thảo; lá cây để tươi hay phơi hoặc sấy khô.

Cây mã đề nấu nước uống có tác dụng gì?

Theo thông tin trên Báo Sức khỏe & Đời sống, lá mã đề có nhiều chất dinh dưỡng và hoạt chất sinh học có lợi đối với cơ thể. Mỗi 100g lá mã đề có 4g protein; 1g chất béo; 5,85mg carotene; 0,09mg vitamin B1; 0,25mg vitamin B2; 23mg vitamin C; 309mg canxi; 175mg phospho; 23,3mg sắt. Cháo gạo tẻ, mã đề có tác dụng thanh nhiệt, trừ đờm, lợi tiểu và làm sáng mắt. Canh lá mã đề có tác dụng chữa tiểu ra máu, niệu đạo đau buốt. 

Theo Đông y, cây mã đề tính hàn, vị ngọt, không độc, lợi về kinh can, thận và tiểu trường. Cả lá và hạt mã đề đều có tác dụng lợi tiểu, lợi mật. Toàn cây có tác dụng lợi tiểu, lợi mật, chống viêm, trừ đờm, giảm ho, cầm tiêu chảy, sáng mắt và bổ dưỡng cơ thể. Liều dùng: 10-16g/ngày dưới dạng thuốc sắc.

Tuy cây mã đề tốt cho sức khỏe nhưng các chuyên gia khuyên không sử dụng cây mã đề quá thường xuyên hay sử dụng với mục đích giải khát, do mã đề có tác dụng lợi tiểu rất tốt. Vì vậy, nên hạn chế sử dụng nước mã để vào buổi tối để tránh đi tiểu nhiều lần vào ban đêm.

Phụ nữ đang trong thời thời kỳ mang thai, nhất là trong 3 tháng đầu được các chuyên gia khuyên rằng không nên sử dụng nước mã đề, nguyên nhân là do chúng có thể dẫn đến sảy thai. Chuyên gia khuyên tuyệt đối không sử dụng nước mã đề với các đối tượng thận yếu hay suy thận mạn tính.

Để đảm bảo sức khỏe, theo chuyên gia, không tự ý dùng cây mã đề nấu nước uống khi chưa có sự tư vấn của bác sĩ hoặc thầy thuốc Đông y.