Cán bộ sợ sai, sợ trách nhiệm không dám làm là một kiểu 'tự diễn biến'

Gõ từ khóa “sợ sai, sợ trách nhiệm”, chỉ trong tích tắc, hàng triệu kết quả được tìm thấy cho thấy độ "nóng" của hiện tượng này trên các diễn đàn, thậm chí nhiều cán bộ, đảng viên còn có tư tưởng “thà đứng trước hội đồng kỷ luật còn hơn đứng trước hội đồng xét xử”, hay “bị phê bình vì làm chậm, chưa hoàn thành nhiệm vụ còn hơn bị kỷ luật, hoặc có thể bị truy cứu hình sự”.

Theo nhiều chuyên gia tâm lý, sợ sai, sợ trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ hiện nay do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân thể chế pháp luật ở nhiều lĩnh vực chưa thật rõ ràng.

Ông Nguyễn Hữu Thông – Phó trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận cho rằng, vì nhiều nguyên nhân đã làm nảy sinh tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm trong đội ngũ cán bộ, kể cả cán bộ lãnh đạo quản lý, đang cản trở sự phát triển của đất nước.

Để khắc phục tình trạng này cần nhanh chóng hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật, đặc biệt là thể chế hóa chủ trương khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám nói, dám đột phá sáng tạo và dám đương đầu với khó khăn, thử thách (6 dám) mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Kết luận 41 của Bộ chính trị đã yêu cầu.

“Đối với vấn đề này, áp dụng luật này thì đúng nhưng khi thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra thì lại sai. Áp dụng vào thời điểm này thì đúng nhưng thời điểm khác thì lại sai. Cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung đã được Bộ Chính trị ban hành trong Kết luận số 14, nhưng chủ trương đúng đắn đó chưa được cụ thể hóa bằng các văn bản quy phạm pháp luật nên cán bộ rất ngại trong quá trình công tác. Họ làm cầm chừng, không dám đột phá”, ông Nguyễn Hữu Thông đồng thời đề nghị Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành Trung ương một mặt thường xuyên rà soát các cơ chế, chính sách nhằm điều chỉnh cho đồng bộ phù hợp với thực tế, mặt khác, sớm cụ thể hóa chủ trương của Đảng đã nêu trong Kết luận số 14.

Theo bà Phạm Phương Thảo, nguyên Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM, dù Đảng đã đề ra chủ trương bảo vệ cán bộ, nhưng việc tổ chức thực hiện chưa tốt, kể cả việc ban hành thể chế và tổ chức thực hiện. Thực tế hiện nay vẫn chưa bảo vệ được nhiều đối với cán bộ dám nghĩ, dám làm mà khi có sai phạm xảy ra vẫn xử lý trách nhiệm theo kiểu dây chuyền.

“Hiện nay, chúng ta nói phải bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm nhưng thực ra chúng ta chưa bảo vệ được bao nhiêu để đội ngũ cán bộ nhìn vào đó mà tự tin dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung. Cái này nói thì dễ nhưng trong thực tế có những vụ việc xử lý theo kiểu dây chuyền”, bà Phạm Phương Thảo cho biết.

Theo nhiều chuyên gia tâm lý, sợ sai không dám làm là một kiểu “tự diễn biến” mới trong quan niệm, tư tưởng của cán bộ, đảng viên. Tư tưởng này không những làm chậm trễ, đình trệ hoạt động công vụ, gây bức xúc trong nhân dân mà còn cản trở động lực phát triển.

Vì vậy, bên cạnh việc sớm thể chế hóa chủ trương về bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung, quan trọng hơn, mỗi cán bộ, nhất là cán bộ quản lý phải nâng cao trách nhiệm, trình độ, bản lĩnh chính trị trong công tác với ý thức phục vụ nhân dân cao nhất.

TS Nguyễn Văn Đáng, giảng viên Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, tư duy không làm không sai chính là tư duy sai, bởi vì cán bộ đang hưởng lương của cơ quan Nhà nước và có trách nhiệm phải phục vụ lợi ích của cộng đồng. Do đó, mỗi cán bộ, công chức cần phải có trách nhiệm, bổn phận trong việc phục vụ lợi ích công, lợi ích của nhân dân.

Còn theo TS Đinh Duy Hòa, nguyên Vụ trưởng Vụ cải cách hành chính (Bộ Nội vụ), cán bộ lãnh đạo quản lý, người đứng đầu cơ quan, đơn vị cần tăng cường trách nhiệm trong thực thi công vụ. Nếu người nào lần chần, vin vào thể chế có chỗ chưa rõ ràng mà không dám triển khai thì phải tăng cường truy trách nhiệm, làm rõ. Bên cạnh đó, cần có văn bản pháp lý thể chế hóa Kết luận 14 của Bộ Chính trị.

Để hiện thực hóa một chủ trương đột phá, quan trọng mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ, cần có chính sách khuyến khích và cơ chế phù hợp bảo vệ những cán bộ, đảng viên có ý chí chiến đấu cao, gương mẫu thực hiện các nguyên tắc của Đảng, pháp luật của Nhà nước, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và quyết liệt trong hành động vì lợi ích chung.