Bên lề hành lang Quốc hội sáng 29/5, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung trả lời báo giới về vấn đề điều chỉnh tuổi nghỉ hưu.
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, mục đích điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là tính tới yếu tố tăng trưởng việc làm, đảm bảo bền vững quỹ bảo hiểm, già hóa dân số, giảm dần khoảng cách về giới. Mục tiêu có tầm nhìn dài nhưng phải hành động mau lẹ, đặc biệt về mặt tiến tới, thích ứng già hóa dân số vào năm 2035.
"Phải hiểu đầy đủ sự cần thiết của tăng tuổi nghỉ hưu và đến lúc này không thể không tăng tuổi nghỉ hưu. Hiện nay, lực lượng lao động trẻ của chúng ta không dồi dào nữa. Phải nhìn nhận thực tế là Việt Nam đang không còn ở đỉnh cao của dân số vàng mà đang chuyển sang già hóa dân số.
Cũng phải làm rõ không có chuyện người già tranh chấp chỗ của người trẻ, quan chức giữ ghế để làm việc. Đây là chúng ta tính cho tương lai, cho thế hệ sau. Nếu không điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là chúng ta truyền gánh nặng cho thế hệ sau", ông Dung nhấn mạnh.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung.
Ông Dung phân tích, Việt Nam đang ở thời kỳ dân số vàng. Nhưng thực chất thời điểm dân số vàng đang bắt đầu chuyển từ đang già sang già vào năm 2014. Năm 2000, bình quân số người bước vào độ tuổi lao động khoảng 1,2 triệu người, bây giờ đang giảm xuống còn 400.000 người.
"Hiện nay, mức già hóa dân số của Việt Nam rơi vào khoảng 7% người ở độ tuổi 60 trở lên. Với nhiều nước như Đức và Pháp, họ cần cần 100 năm để chuyển từ 7% sang 14%, Hàn Quốc và Thái Lan cần 20 năm, nhưng Việt Nam chỉ mất tối đa 15 năm. Có thể thấy tốc độ già hóa dân số của Việt Nam ở mức nhanh nhất hiện nay", ông Dung cho hay.
Mức quy định độ tuổi lao động với nam là 60, nữ là 55 được quy định từ những năm 1961, cách đây hơn 60 năm. Khi đó bình quân tuổi thọ của người dân là trên 45, tuy nhiên con số này hiện nay đã tăng lên 76,6. Việt Nam hiện cũng là một trong những nước có tuổi thọ cao trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH chỉ ra rằng nếu nhìn về đảm bảo ổn định của quỹ bảo hiểm xã hội, thời gian đóng của lao động nam và nữ nhìn chung là thấp, bình quân là hơn 20 năm nhưng mức hưởng lại rất cao.
Ở các nước, mức hưởng rơi vào khoảng 30-45% trong khi ở Việt Nam, người được hưởng cao nhất là 75% và mức bình quân là 70%. Nếu một người đóng bảo hiểm bình quân 28 năm, chỉ đủ hưởng trong 10 năm, còn lại 9 năm rưỡi phải lấy đóng góp của thế hệ sau chia sẻ cho thế hệ hiện tại.
Video: Chi tiết đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu từ năm 2021
Ông Dung cũng khẳng định việc điều chỉnh tuổi lao động là điều chỉnh dần, theo lộ trình chậm. Bộ LĐ-TB&XH cũng đang thiết kế các chính sách để hỗ trợ cho người lao động.
"Với các chính sách đang được xem xét, người lao động có thể nghỉ hưu ở độ tuổi 50. Nếu rơi vào trường hợp vừa lao động nặng nhọc, vừa suy giảm thì có thể nghỉ sớm hơn nữa. Bộ LĐ-TB&XH cũng đang thiết kế chính sách để người lao động được thực hiện quyền được nghỉ hưu. Chọn quyền này để nghỉ hưu sớm hơn.
Chẳng hạn được nghỉ hưu khi đóng đủ thời gian bảo hiểm, chưa đủ tuổi có thể nghỉ chờ hưu mà vẫn hưởng các chính sách theo quy định hiện hành. Như vậy không có nghĩa là cứ phải đủ tuổi mới được nghỉ hưu", ông nhấn mạnh.
Cũng theo Bộ trưởng, Chính phủ đang rà soát ngành nghề, lĩnh vực, công việc nặng nhọc, độc hại để kèm theo danh sách trong bộ luật. Ông đồng thời nhấn mạnh phải phân biệt tuổi nghề với tuổi hưu. Tuổi hưu là quy định để người lao động đủ điều kiện hưởng chính sách nhà nước, bảo hiệm xã hội trong khi tuổi nghề gắn với công việc của mỗi người.
Về việc điều chỉnh giờ làm việc. Bộ trưởng LĐ-TB&XH cho rằng đây là việc làm cần thiết để đảm bảo sự thông suốt, đồng bộ trong cơ quan công quyền để phục vụ người dân tốt hơn.
Theo ông, Chính phủ đưa ra phương án rất mềm khi quy định nguyên tắc, còn từng địa phương sau này căn cứ vùng miền, thời tiết, khí hậu để điều chỉnh sao cho phù hợp nhằm mục đích nâng cao hiệu quả làm việc.
Tại dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) được công bố hồi cuối tháng 4, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất 2 phương án tăng tuổi nghỉ hưu lên 62 tuổi đối với nam, 60 tuổi với nữ từ năm 2021. Việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu sẽ có lộ trình để tránh gây “sốc” cho thị trường lao động.
Cụ thể, theo phương án 1, kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.
Với phương án 2, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất kể từ 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 4 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 6 tháng đối với nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với nam và 6 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.
Ngoài ra, dự thảo cũng quy định tuổi nghỉ hưu trong một số trường hợp đặc biệt. Đó là người lao động được nghỉ hưu sớm hơn không quá 5 tuổi do bị suy giảm khả năng lao động; làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; và một số công việc, nghề nghiệp đặc biệt.
Đồng thời, người lao động cũng được nghỉ hưu muộn hơn không quá 5 tuổi nếu có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, hoặc làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt khác.
Bình luận