(VTC News) - Các nhà khoa học ở NASA đã phát hiện ra vì sao những thiên hà lớn nhất vũ trụ vẫn tiếp tục tạo ra những ngôi sao mới ngay cả khi chúng đã đi qua thời kỳ "sinh sản" cao điểm nhất.
Sau khi phân tích những dữ liệu từ kính viễn vọng không gian Hubble với kết quả quan sát từ các kính viễn vọng đặt trên mặt đất, các nhà nghiên cứu đã xác định được rằng, các nhân tố chính để hình thành lên các ngôi sao mới bao gồm có lỗ đen và các vòi phun.
Theo đó, những vòi phun cao năng lượng phun ra từ lỗ đen đã đốt nóng vòng khí xung quanh lỗ đen, quyết định tốc độ giảm nhiệt và rơi vào thiên hà của khí.
Megan Donahue thuộc đại học bang Michigan, người đứng đầu công trình nghiên cứu giải thích: “Những gì chúng ta thấy được là một quá trình xảy ra khá giống với một cơn giông bão. Khi các vòi phun khí từ trung tâm thiên hà ra phía ngoài, một phần lượng khí này giảm nhiệt và ngưng tụ thành từng khối lạnh và rơi trở lại trung tâm thiên hà giống như những hạt mưa”.
Những "hạt mưa" sau khi hạ nhiệt sẽ trở thành những đám mây khí phân tử hình thành nên các ngôi sao.
Còn nhà khoa học Grant Tremblay thuộc đại học Yale cho biết: “Chúng ta đã biết rằng những cơn mưa này có liên quan tới các vòi phun, bởi chúng xuất hiện trong các sợi và tua bao bọc xung quanh vòi phun, hoặc quanh viền những bong bóng khổng lồ do vòi phun bơm lên,” Tremblay cho biết. “Và cuối cùng chúng tạo ra một ‘vũng’ xoáy tròn những khí tạo sao xung quanh lỗ đen trung tâm.”
Tuy nhiên, lượng khí mưa vẫn được giữ ở mức tối thiểu, bởi mặc dù phần khí bay ra phía ngoài giảm được nhiệt, song phần khí còn lại xung quanh thiên hà vẫn bị lỗ đen nung nóng.
NASA miêu tả quá trình này như một “cơ chế phản hồi tự điều hòa” và so sánh nó với nhiệt kế trong hệ thống làm nóng và làm mát của một ngôi nhà.
Vì ‘vũng’ khí xung quanh lỗ đen cung cấp nhiên liệu để vòi phun hoạt động, nên những vòi này hoạt động ngày càng mạnh hơn và sinh thêm nhiệt nếu quá trình giảm nhiệt xảy ra quá mạnh. Nếu vòi phun sinh quá nhiều nhiệt, nó sẽ mất nguồn cung cấp nhiên liệu và bị yếu đi.
Phát hiện này đã trả lời cho câu hỏi vì sao những thiên hà ngập trong khí lại không biến toàn bộ lượng khí này thành các ngôi sao. Giờ đây, họ đã xác định được rằng quy trình làm nóng và làm lạnh có vai trò điều chỉnh việc sản sinh ra những ngôi sao mới.
Tuy nhiên trong số những thiên hà elip trong vũ trụ xa thì một số thiên hà này có mưa và đang hình thành sao, một số khác lại không có.
Huyền Trân (tổng hợp)
Sau khi phân tích những dữ liệu từ kính viễn vọng không gian Hubble với kết quả quan sát từ các kính viễn vọng đặt trên mặt đất, các nhà nghiên cứu đã xác định được rằng, các nhân tố chính để hình thành lên các ngôi sao mới bao gồm có lỗ đen và các vòi phun.
Theo đó, những vòi phun cao năng lượng phun ra từ lỗ đen đã đốt nóng vòng khí xung quanh lỗ đen, quyết định tốc độ giảm nhiệt và rơi vào thiên hà của khí.
 |
| Hố đen và vòi phun trong quá trình tạo ra những ngôi sao mới trong dải thiên hà |
Megan Donahue thuộc đại học bang Michigan, người đứng đầu công trình nghiên cứu giải thích: “Những gì chúng ta thấy được là một quá trình xảy ra khá giống với một cơn giông bão. Khi các vòi phun khí từ trung tâm thiên hà ra phía ngoài, một phần lượng khí này giảm nhiệt và ngưng tụ thành từng khối lạnh và rơi trở lại trung tâm thiên hà giống như những hạt mưa”.
Những "hạt mưa" sau khi hạ nhiệt sẽ trở thành những đám mây khí phân tử hình thành nên các ngôi sao.
Còn nhà khoa học Grant Tremblay thuộc đại học Yale cho biết: “Chúng ta đã biết rằng những cơn mưa này có liên quan tới các vòi phun, bởi chúng xuất hiện trong các sợi và tua bao bọc xung quanh vòi phun, hoặc quanh viền những bong bóng khổng lồ do vòi phun bơm lên,” Tremblay cho biết. “Và cuối cùng chúng tạo ra một ‘vũng’ xoáy tròn những khí tạo sao xung quanh lỗ đen trung tâm.”
Tuy nhiên, lượng khí mưa vẫn được giữ ở mức tối thiểu, bởi mặc dù phần khí bay ra phía ngoài giảm được nhiệt, song phần khí còn lại xung quanh thiên hà vẫn bị lỗ đen nung nóng.
NASA miêu tả quá trình này như một “cơ chế phản hồi tự điều hòa” và so sánh nó với nhiệt kế trong hệ thống làm nóng và làm mát của một ngôi nhà.
Vì ‘vũng’ khí xung quanh lỗ đen cung cấp nhiên liệu để vòi phun hoạt động, nên những vòi này hoạt động ngày càng mạnh hơn và sinh thêm nhiệt nếu quá trình giảm nhiệt xảy ra quá mạnh. Nếu vòi phun sinh quá nhiều nhiệt, nó sẽ mất nguồn cung cấp nhiên liệu và bị yếu đi.
Phát hiện này đã trả lời cho câu hỏi vì sao những thiên hà ngập trong khí lại không biến toàn bộ lượng khí này thành các ngôi sao. Giờ đây, họ đã xác định được rằng quy trình làm nóng và làm lạnh có vai trò điều chỉnh việc sản sinh ra những ngôi sao mới.
Tuy nhiên trong số những thiên hà elip trong vũ trụ xa thì một số thiên hà này có mưa và đang hình thành sao, một số khác lại không có.
Huyền Trân (tổng hợp)
Bình luận