8h30 sáng nay, Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Trần Tuấn Anh đã trả lời câu hỏi của Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (Hoà Bình), về phương án xử lý các dự án nghìn tỷ "đắp chiếu", thua lỗ, trách nhiệm người liên quan cùng nhiều vấn đề trọng yếu khác.
Bộ Trưởng Trần Tuấn Anh cho biết có 5 dự án trong các lĩnh vực xơ sợi, dệt may, đạm, phân bón, xăng sinh học, gang thép... đang thua lỗ. Theo Bộ trưởng, từng lĩnh vực, trong từng dự án cụ thể có các đặc thù, diễn biến khác nhau nhưng có cùng điểm chung là kéo dài qua nhiều thời kỳ.
Ông Trần Tuấn Anh đã chỉ ra một số vấn đề chung của các dự án này.
Thứ nhất, tất cả dự án này có quá tình triển khai kéo dài so với thời hạn của dự án đầu tư đãđược thẩm đinh, phê duyệt. Ví dụ một vài dự án như sơ xợi Đình Vũ, xăng ethanol, đạm ninh Bình. Trong đó, Đạm Ninh Bình không những kéo dài quá trình đầu tư mà còn không quyết toán được dù nhà máy đã vận hành.
Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Trần Tuấn Anh trả lời chất vấn
Thứ hai, các dự án này cũng có điểm chung là rơi vào thời điểm thị trường thế giới có biến động. Giá dầu thô rất cao mức hơn 100 USD một thùng tới hơn 147 USD một thùng. Nhưng hiện nay, giá dầu thô chỉ còn trên dưới 40 USD một thùng...
Dự án kéo dài quá lâu nên bị tác động bởi biến động của thị trường thế giới. Hiệu quả đầu tư của dự án bị ảnh hưởng. Nên các dự án như dự án xơ sợi Đình Vũ không thể cạnh tranh nổi với các dự án đầu tư của nước ngoài có giá thành rẻ hơn. Dự án đạm Ninh Bình sản xuất từ khí hóa than không cạnh tranh được với các nhà máy sản xuất từ khí.
Thứ 3, các dự án này có nhiều hạn chế, có một số điểm chung dẫn đến kém hiệu quả, tồn đọng nhiều vướng mắc, thậm chí vi phạm. Chính sự hạn chế nguồn nhân lực và điều kiện triển khai nên nhiều dự án kéo dài, dự án thực hiện không đúng theo hợp đồng. Trong quá trình tham gia triển khai thực hiện thì đòi hỏi phải có sự can thiệp của các cơ quan quản lý, nhưng sự can thiệp này cũng không đem lại hiểu quả vì nhiều lý do
Vì thế các dự án này hiện nay hiệu quả kinh tế đều không còn, dù có vận hành thương mại cũng không đủ cạnh tranh, thậm chí nhiều dự án doanh thu không đủ bù chi phí.
Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, các dự án này cần có nhiều giải pháp nhưng các giải pháp đưa ra đã không phát huy hiệu quả. Các dự án từ gang thép Thái Nguyên, xơ sợi Đình Vũ, Đạm Ninh Bình,… hiệu quả kinh tế không còn. Giả sử nếu có vận hành thương mại thì không đủ sức cạnh tranh.
Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, Quan điểm của Chính phủ, Bộ ngành là cần tổ chức đánh giá vấn đề tồn tại, đánh giá đầy đủ, khách quan, chủ quan và cần làm rõ trách nhiệm, bài học rút ra từ các dự án này.
Các giải pháp của các dự án này, theo Bộ trưởng Tuấn Anh phải đảm bảo mục tiêu bảo toàn vốn, bảo vệ lợi ích tài sản, Nhà nước trong các dự án này. Các giải pháp xử lý cũnh phải phù hợp với nguyên tắc thị trường và cam kết quốc tế.
Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh chưa bằng lòng với câu trả lời của Bộ trưởng. Theo ông Sinh, vấn đề ông và dư luận quan tâm chính là trách nhiệm của quản lý Nhà nước trong đầu tư gây ra thua lỗ, trách nhiệm các Bộ, trách nhiệm quản trị doanh nghiệp đến đâu.
“Câu trả lời của Bộ trưởng chưa đi thẳng vào nội dung này” – Ông Sinh nhận định. Ông Sinh lo ngại tình trạng đầu tư dự án vào Tổng công ty 90, 91, Nhà nước chỉ cho cơ chế, còn thủ tục, cách làm là do Doanh nghiệp Nhà nước quyết định. Đây là điều rất đáng lo ngại vì theo ông Sinh tiền vốn rót vào các dự này này là tiền thuế của dân. Tiền thuế của dân mà lại được khoán trắng vào doanh nghiệp Nhà nước.
Ông Sinh chất vấn kĩ vai trò của các Bộ ngành liên quan. Ông Sinh đưa ra ví dụ tại sao Bộ trường Trần Tuấn Anh lại nói “khoa học không phù hợp?”. Vai trò của Bộ Khoa học công nghệ đến đâu khi thẩm định công nghệ, vai trò Bộ Tài chính đến đâu trong việc quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Theo ông Sinh, không thể nói giao khoán trắng, để rồi đến lúc thua lỗ lại xin giải pháp xử lý.
Nói về trách nhiệm của các bên liên quan trong đầu tư, quản lý và vận hành các dự án này, ông Tuấn Anh cho biết, không loại trừ có sự cố tình làm sai trong quản trị doanh nghiệp, quản trị doanh nghiệp... Hiện tại, một số dự án đã có kết luận của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ Tài chính, Bộ Công Thương... cơ quan quản lý sẽ tập hợp và báo cáo Chính phủ.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cho biết thêm để làm trách nhiệm và nguyên nhân, cơ quan chức năng cần thời gian hoàn tất các phương án xử lý, dứt điểm và có sự rút kinh nghiệm, khắc phục tồn tại. Bộ trưởng xin phép trong các kỳ Quốc hội sau, sẽ báo cáo cụ thể về các dự án này.
Bình luận