3 món ăn nổi tiếng được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ VHTTDL vừa ban hành các Quyết định công bố Danh mục 17 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Trong đó về ẩm thực, có 3 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được công nhận gồm: phở Nam Định, phở Hà Nội, mỳ Quảng.

Theo Bộ VHTTDL, cả ba Di sản văn hóa phi vật thể đều được địa phương giới thiệu đáp ứng đầy đủ các tiêu chí: Có tính đại diện, thể hiện bản sắc cộng đồng, địa phương; phản ánh sự đa dạng văn hóa và sự sáng tạo của con người, được kế tục qua nhiều thế hệ; có khả năng phục hồi và tồn tại lâu dài; được cộng đồng đồng thuận, tự nguyện đề cử và cam kết bảo vệ.

Phở Hà Nội được công nhận Di sản phi vật thể quốc gia

Theo QĐ 2328/QĐ-BVHTTDL do Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng ký và ban hành, phở Hà Nội trở thành Di sản phi vật thể quốc gia. Bộ VHTTDL đưa phở Hà Nội vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc loại hình tri thức dân gian, có yếu tố của loại hình tập quán xã hội và tín ngưỡng. Một số quán phở nổi tiếng của Hà Nội cũng có tên trong danh mục của Michelin. 

Theo bản giới thiệu "phở Hà Nội" của UBND TP Hà Nội, món ăn đặc trưng là phở nước, ăn cùng bò và gà. Kỹ thuật nấu, không gian thưởng thức và văn hóa thường thức đã tạo được dấu ấn riêng cho phở Hà Nội. Những cửa hàng phở lâu năm ở Hà Nội thường có quy mô không lớn, mặt tiền đặt quầy chế biến phở và thường sử dụng thêm vỉa hè, hoặc không gian nhà trong ngõ để kê bàn ăn.

Phần lớn những hàng phở nổi tiếng ở Hà Nội đều có bí truyền khi pha chế, chỉ có vợ chồng người chủ biết; người khác không thể biết liều lượng và một vài loại gia vị đặc biệt khi cho vào nồi nước dùng. Công thức chỉ được truyền nghề cho những người trong gia đình hoặc dòng họ qua hình thức cầm tay chỉ việc.

Theo số liệu thống kê của Phòng Quản lý di sản, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, tại 30/30 quận, huyện, thị xã… trên địa bàn thành phố đều có hàng phở. Tính đến năm 2023, Hà Nội có gần 700 cửa hàng phở, những cửa hàng tập trung chủ yếu trên địa bàn các quận: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Cầu Giấy, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Long Biên..

Phở Nam Định trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ VHTTDL vừa ban hành QĐ 2326/QĐ-BVHTTDL công bố đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với "Tri thức dân gian Phở Nam Định tỉnh Nam Định". "Phở Nam Định" được đánh giá đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của Di sản phi vật thể quốc gia.

Phở là món ăn phổ biến trong văn hóa ẩm thực Việt Nam, được nhiều người ưa chuộng không chỉ ở trong nước mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Trải qua thời gian, phở đã trở thành niềm tự hào của đất và người Nam Định; khẳng định được giá trị thương hiệu ẩm thực với những nét độc đáo thể hiện trong tất cả các khâu: từ chuẩn bị, lựa chọn nguyên liệu, thực phẩm; phương thức làm ra sợi phở đặc trưng; công đoạn chế biến, hoàn thiện một bát phở ngon đảm bảo hương vị, chất lượng dinh dưỡng...

Khác với phở Hà Nội, màu vị của phở bò Nam Định mang nhiều những nét đặc trưng ở nước dùng. Nước dùng của phở Nam Định trong vắt và thơm mùi đặc trưng. Ngoài việc chọn nguyên liệu tươi ngon, người đầu bếp còn xử lý nguyên liệu tinh tế để làm dậy lên mùi béo ngọt của xương. Bánh phở Nam Định dai, dẻo, mềm, sau khi rưới nước dùng thì cong lên, dai hơn và mịn hơn; vị ngọt của tinh bột và nước dùng hòa quyện khiến hương vị phở trở nên đậm đà.

Mỳ Quảng được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Cùng với phở Nam Định, phở Hà Nội, mỳ Quảng cũng được Bộ VHTTDL đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thuộc loại hình tri thức dân gian.

Trước đó, ngày 10/8/2023, UBND tỉnh Quảng Nam có văn bản gửi Bộ VHTTDL về việc đề nghị đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề chế biến mỳ Quảng tại tỉnh Quảng Nam.

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, nghề chế biến mỳ Quảng ở tỉnh này hội tụ giá trị ẩm thực đặc sắc của xứ Quảng. Mỳ Quảng theo bước chân những lưu dân trong hành trình đi về phương Nam rộng mở, sẵn lòng đón nhận bất cứ nguyên liệu gì trên đường để dung nạp, tiếp biến, làm nên sự đa dạng, phong phú trong hương vị ẩm thực.

Đây chính là một món ăn có nhiều biến tấu, làm nổi bật đặc trưng văn hóa ẩm thực dân gian; món ăn hiếm hoi có thể "chiều" được tất cả các kiểu khách; món ăn dân dã nhưng hàm chứa cả diễn trình lịch sử hình thành, hệ tri thức dân gian của vùng đất Quảng Nam.

Được biết, trước đó, chuyên trang được mệnh danh là "bản đồ ẩm thực thế giới" Taste Atlas cũng đã đưa ra danh sách 100 món ăn ngon nhất Việt Nam để thực khách quốc tế trải nghiệm, trong đó có mỳ Quảng.

17 di sản văn hóa phi vật thể vừa được vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

1. Phở Hà Nội

2. Phở Nam Định

3. Tri thức dân gian mỳ Quảng

4. Tri thức may, mặc áo dài Huế 

5. Nghề làm nhang ở Tây Ninh

6. Nghi lễ "Tết Xíp xí"

7. Đặc sắc nghệ thuật trang trí cây nêu

8. Nghề làm gốm ở Sa Huỳnh, xã Phổ Khánh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi

9. Nghề dệt thổ cẩm của người Mường - Phú Thọ

10. Lễ hội Gầu tào của người Mông - Yên Bái

11. Nghề làm chiếu Cà Hom của người Khmer - Trà Vinh

12.Lễ Xên đông (Cúng rừng) của người Thái - Yên Bái

13. Ru ún (hát ru) của người Mường - Thanh Hóa

14. Lễ hội Đền Tiên La - Bắc Giang

15. Lễ hội bơi chải làng Tiếu Mai - Bắc Giang

16. Nghề ướp trà sen Quảng An - Hà Nội

17. Lễ hội giã cốm của người Tày - Tuyên Quang