Tại cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, người phát ngôn Lục Khảng hung hăng khẳng định Bắc Kinh "không quan tâm" đến phán quyết về vụ kiện Biển Đông mà Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) công bố.
Ông Lục lại viện lập luận sai trái rằng cơ quan này không có thẩm quyền phân xử vụ việc. "Chúng tôi sẽ không chấp nhận bất cứ phán quyết nào", Reuters dẫn lời ông Lục Khảng.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng
Trong khi đó, Tân Hoa xã kêu ca tòa trọng tài "lạm dụng luật pháp đã ban hành một phán quyết không căn cứ" về vụ kiện do Philippines khởi xướng. Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Trung Quốc ra thông báo khẳng định phán quyết của PCA sẽ không ảnh hưởng đến "chủ quyền" phi lý nước này tự nhận.
"Quân đội Trung Quốc kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh, các quyền và lợi ích hàng hải quốc gia, kiên quyết gìn giữ hòa bình và ổn định khu vực, đối phó với mọi thách thức và mối đe dọa", Bộ Quốc phòng Trung Quốc hàm ý đe dọa.
Dự đoán về phản ứng của Trung Quốc với phán quyết, tờ Thời báo Hoàn Cầu hiếu chiến cảnh báo rằng điều này còn tùy thuộc vào "những hành vi gây hấn" (nếu có). "Đến nay, không nước liên quan nào mong muốn đối đầu quân sự. Tuy nhiên, tất cả các bên đều đã có động thái chuẩn bị về mặt quân sự".
Trước đó, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk khi gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường hôm nay đã nhấn mạnh phán quyết của tòa PCA về Biển Đông "rất quan trọng".
"Một trật tự thế giới dựa trên luật pháp mang lại lợi ích chung đối với cả Trung Quốc và Liên minh châu Âu, chúng ta có nghĩa vụ duy trì và bảo vệ điều này", ông Tusk nói.
Đồ họa giải thích Đảo là gì của CNN
Philippines kêu gọi dân tránh phản ứng quá khích
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Philippines ngày 12/7 tuyên bố hoan nghênh phán quyết của tòa án, đồng thời kêu gọi người dân kiềm chế và bình tĩnh để tránh phản ứng quá khích. Ngoại trưởng Philippines Yasay dự kiến chủ trì một cuộc họp báo để nêu rõ quan điểm Manila về phán quyết.
"Các chuyên gia của chúng tôi đang nghiên cứu về phán quyết thận trọng. Chúng tôi kêu gọi các bên liên quan cần giữ bình tĩnh và kiềm chế. Philippines mạnh mẽ khẳng định rằng chúng tôi tôn trọng phán quyết mang ý nghĩa cột mốc này", Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay nói.
Chiều 12/7, Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết cuối cùng về vụ Philippines kiện yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông sau hơn 3 năm thụ lý.
Một trong những nội dung đầu tiên PCA đưa ra là Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử ở Biển Đông.
Ngoài ra toà cũng tuyên bố không một cấu trúc nào ở Trường Sa có khả năng duy trì đời sống con người ở đó nên không điểm nào có vùng đặc quyền kinh tế hay vùng thềm lục địa.
“Tòa thấy rằng Trung Quốc đã xâm phạm quyền chủ quyền của Philippines tại Vùng Đặc quyền kinh tế thông qua các biện pháp như ngăn chặn tàu đánh cá và tàu thăm dò của Philippines, xây dựng đảo nhân tạo và không thể ngăn ngư dân Trung Quốc đánh cá trong khu vực này”, Tòa Trọng tài nhấn mạnh.
Tòa cũng cho rằng ngư dân Philippines và ngư dân Trung Quốc có quyền đánh cá ở Bãi cạn Scarborough nhưng Trung Quốc đã can thiệp để ngăn chặn ngư dân Philippines tiếp cận vùng biển.
Nội dung PCA nhận thụ lý
Tòa trọng tài Thường trực khẳng định quyền tài phán với 7 trong 15 nội dung Philippines khởi kiện. Các nội dung này liên quan tới tính pháp lý của các đá và bãi cạn trên Biển Đông mà Trung Quốc đang chiếm đóng, bồi lấp nhằm hiện thực hóa yêu sách chủ quyền.
Tòa cũng tiếp nhận đơn kiện của Manila về việc Trung Quốc cản trở ngư dân đánh bắt trên Biển Đông cũng như việc tàu công vụ Trung Quốc gây nguy hiểm với các tàu hành pháp Philippines trên các thực thể tranh chấp ở Biển Đông.
Một trong những điều được chờ đợi là phán quyết của PCA về Ba Bình, thực thể tự nhiên lớn nhất quần đảo Trường Sa của Việt Nam, đang bị Đài Loan, Trung Quốc chiếm đóng phi pháp. Dù không đưa Ba Bình vào phạm vi kiện nhưng trong phiên điều trần sau đó, Philippines đưa nó vào nội dung cần làm rõ. Manila lập luận thực thể không phải nơi cư dân sinh sống lâu đời và cũng không có nền kinh tế bền vững mà chỉ là nơi đồn trú quân sự và tồn tại dựa vào nguồn cung từ bên ngoài nên không được hưởng vùng đặc quyền kinh tế.
Video Trung Quốc quân sự hóa trái phép một số đảo ở Biển Đông
Dấu mốc chính về vụ kiện
Ngày 22/1/2013, Philippines đệ đơn lên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA), kiện cách Trung Quốc giải thích và áp dụng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 ở Biển Đông. Ngày 19/2/2013, Trung Quốc từ chối tham gia vụ kiện bằng văn bản “Quan điểm của Trung Quốc đối với các vấn đề ở Biển Đông” và bác bỏ yêu sách của Philippines.
Ngày 21/6/2013, Tòa Trọng tài được thành lập với 5 người do Thẩm phán Thomas A. Mensah đến từ Ghana chủ trì. Các thành viên khác gồm có Thẩm phán Jean-Pierre Cot người Pháp, Thẩm phán Stanislaw Pawlak người Ba Lan, Giáo sư Alfred Soons người Hà Lan và Thẩm phán Rudiger Wolfrum người Đức.
Bất chấp sự phủ nhận của Trung Quốc, ngày 29/10/2015, PCA ra phán quyết khẳng định quyền xét xử vụ kiện của Philippines nhằm vào yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông. Từ 24 – 30/11/2015, PCA có phiên điều trần cuối cùng về vụ kiện. Sau nhiều dự đoán, Tòa đưa ra phán quyết cuối cùng vào ngày 12/7/2016.
Trong suốt hơn 3 năm qua, Trung Quốc liên tục bác bỏ vụ kiện của Philippines và từ chối tham gia các phiên tranh tụng. Bắc Kinh cũng tuyên bố không tuân thủ phán quyết của PCA, điều mà các nhà phân tích nhận định là bất lợi cho Trung Quốc.
Bình luận