Triển vọng từ cuộc điện đàm quân sự cấp cao Mỹ - Trung

Theo đài truyền hình CNN, người phát ngôn Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Đại úy Jereal Dorsey cho biết Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Tướng CQ Brown, Jr. đã có cuộc gọi qua video với người đồng cấp Trung Quốc - Tướng Lưu Chấn Lập - trong ngày 21/12.

Đây là lần đầu tiên hai quan chức cấp cao nói chuyện kể từ khi ông Brown được bổ nhiệm là Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân.

“Tướng Brown đã thảo luận về tầm quan trọng của việc hợp tác cùng nhau nhằm quản lý việc cạnh tranh một cách có trách nhiệm, tránh những tính toán sai lầm và duy trì đường dây liên lạc cởi mở, trực tiếp. Tướng Brown nhấn mạnh tầm quan trọng việc quân đội Trung Quốc tham gia đối thoại thực chất để giảm khả năng hiểu lầm”, người phát ngôn Dorsey nêu rõ.

Về phía Trung Quốc, trong cuộc gặp, Tướng Lưu Chấn Lập cho biết chìa khóa để phát triển mối quan hệ quân sự lành mạnh, ổn định và bền vững là Mỹ phải có hiểu biết đúng đắn về Trung Quốc.

“Tiền đề là Mỹ nên tôn trọng lợi ích cốt lõi và mối quan tâm của Trung Quốc, đồng thời tập trung vào việc thúc đẩy hợp tác thực tế và tăng cường hiểu biết lẫn nhau”, phát ngôn của Tướng Lưu Chân Lập được dẫn trong một thông cáo do Bộ Quốc phòng Trung Quốc công bố cùng ngày.

Lãnh đạo quân đội hai nước đã không liên lạc với nhau trong hơn một năm kể từ khi Chủ tịch Hạ viện lúc đó là bà Nancy Pelosi đến thăm Đài Loan (Trung Quốc) vào tháng 8/2022. Phản ứng trước chuyến thăm, Trung Quốc đã đáp trả bằng các cuộc tập trận quân sự quanh khu vực.

Kể từ đó, căng thẳng hai nước tiếp tục âm ỉ gia tăng, với một số sự cố nổi bật trong đó là việc Washington ra lệnh bắn hạ một khí cầu nghi ngờ do thám của Trung Quốc bay vào lãnh thổ Mỹ.

Bắc Kinh khẳng định khí cầu được sử dụng cho mục đích nghiên cứu khoa học, chủ yếu là nghiên cứu khí tượng. Trung Quốc nhấn mạnh việc khinh khí cầu dân sự này xuất hiện trong không phận Mỹ là ngoài ý muốn, do ảnh hưởng của gió và khả năng tự điều chỉnh hạn chế nên khinh khí cầu đã đi chệch hướng quá xa so với lộ trình dự kiến.

Trong hội nghị thượng đỉnh tháng trước giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, khôi phục liên lạc là một trong những ưu tiên mà hai nhà lãnh đạo thảo luận.

Vào thời điểm đó, Tổng thống Biden nói: “Trách nhiệm của tôi là làm cho điều này trở nên hợp lý và dễ kiểm soát để không dẫn đến xung đột. Đó là tất cả những gì mà tôi hướng tới”.

Sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo, Lầu Năm Góc cho biết trong tháng này, văn phòng chính sách của Mỹ đang phối hợp tích cực với Bắc Kinh để thiết lập liên lạc.

Hồi tháng 6, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã có cuộc trò chuyện ngắn với người đồng cấp Trung Quốc lúc bấy giờ là Lý Thượng Phúc tại diễn đàn Đối thoại Shangri-La ở Singapore. Sau khi ông Lý Thượng Phúc bị bãi nhiệm, Trung Quốc vẫn chưa bổ nhiệm bộ trưởng quốc phòng mới.

Tuần trước, khi được hỏi liệu Trung Quốc có đề xuất người đối thoại với Bộ trưởng Austin hay không, phát ngôn viên Lầu Năm Góc - Thiếu tướng Pat Ryder nói rằng Mỹ đang tìm cách liên hệ.

Một trong số các vấn đề được thảo luận trong cuộc điện đàm giữa hai vị tướng hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc là mở đường dây liên lạc giữa Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ và Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Đông và miền Nam của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA).

Trong một chi tiết khác, một quan chức quốc phòng cấp cao và một quan chức quân sự cấp cao của Mỹ - cả hai đều yêu cầu giấu tên - cho biết cuộc điện đàm là bước đi quan trọng đầu tiên.

Họ nói rằng đây là những cuộc thảo luận mà Mỹ cần có với Trung Quốc để tránh những hiểu lầm hoặc tính toán sai lầm khi quân đội hai nước tương tác.

Theo hai quan chức này, Mỹ đang đàm phán với Trung Quốc ở nhiều cấp độ khác nhau để thực hiện một loạt cuộc gọi và cuộc gặp trong những tuần và tháng tới, bao gồm kế hoạch tổ chức các cuộc đàm phán phối hợp chính sách quốc phòng song phương vào đầu năm tới và khả năng nối lại các cuộc đàm phán về Thỏa thuận Tham vấn Hàng hải Quân sự Trung-Mỹ vào mùa xuân tới.