Thảm kịch COVID-19 ở Ấn Độ: 'Hãy giúp cha tôi chết được không?'

Sagar Kishore Naharshetivar mang theo người cha mắc COVID-19 trên xe tải, lái xe qua khắp các bệnh viện để xin được điều trị. Trên xe, cha anh không rời khỏi chiếc bình oxy. Chỉ trong tuần qua, họ đã thử đi qua các bệnh viện ở 3 thị trấn, thậm chí đi từ bang Maharashtra sang Telangana.

Nhưng tất cả bệnh viện đều đã kín chỗ.

“Chúng tôi không thể tìm được giường bệnh cho ông ấy, nhưng tôi cũng không thể đưa ông ấy về nhà, sau tất cả, với tình trạng này”, Naharshetivar trả lời truyền hình địa phương, khi đang đeo khăn thay cho khẩu trang. Họ đã lái xe miệt mài 24 tiếng đồng hồ. “Ông ấy sắp hết oxy rồi”, anh nhìn cha nói.

Sau 24 giờ chở cha từ bệnh viện này đến bệnh viện khác, Naharshetivar không biết mình có thể làm được điều này bao lâu nữa. Anh nhìn khẩn thiết vào ống kính máy quay của đài truyền hình và cầu xin: "Nếu không thể cho cha tôi giường bệnh, có bác sĩ nào chỉ cần tiêm cho ông ấy một mũi được không? Có thể giúp cha tôi chết không đau đớn được không?"

Hơn 1.200 km cách xa thủ đô New Delhi, nhiều bệnh nhân COVID-19 chết trên cáng bên ngoài bệnh viện trong đêm. Người thân cố gắng đưa họ vào nhưng không kịp.

Tại Gujarat phía Tây, một người đàn ông đau đớn khóc bên cạnh thi thể người nhà - bệnh nhân ung thư vừa được xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 và phải chết trong bãi gửi xe khi bệnh viện đã quá tải. Một số người tranh cãi và đổ lỗi lẫn nhau.

Cảnh tượng kinh hoàng đang diễn ra tại các bệnh viện và phòng khám trên khắp Ấn Độ. Hệ thống y tế của nước này chật vật khi số ca mắc COVID-19 tăng đột biến. Hôm 22/4, Ấn Độ xác nhận gần 315.000 ca nhiễm mới trong 24 giờ - con số ca bệnh trong ngày cao nhất thế giới.

Những ngày sau, kỷ lục liên tục bị "xô đổ" trong trận dịch được ví như "sóng thần" có thể khiến bất cứ ai thiếu may mắn gục ngã.

Hệ thống y tế bị phá vỡ kéo theo nỗi lo sợ rằng luật lệ và trật tự cũng trở nên lung lay: Các xe chở oxy phải di chuyển dưới sự bảo hộ của cảnh sát để đối phó với cướp bóc. Thị trường chợ đen buôn bán thiết bị y tế "sôi động" lên đáng kể.

Trộm lấy cắp vaccine tại một nhà kho bệnh viện ở Haryana nhưng sau đó trả lại kèm theo lời xin lỗi. Cảnh sát nói rằng tên trộm này có thể đã định ăn cắp thuốc chống virus - loại thuốc cũng đang thiếu hụt nghiêm trọng tại đất nước này.

Dân Ấn Độ có người tự túc dự trữ bình dưỡng khí ở nhà, vì nghĩ rằng có cố vào bệnh viện cũng không có tác dụng gì.

Mạng xã hội đầy rẫy những lời kêu gọi giúp đỡ tuyệt vọng từ người tìm giường bệnh, oxy, thuốc chống virus, vaccine. Một nhà báo lâu năm thậm chí đã đăng từng dòng tweet trực tiếp mức độ suy giảm oxy của mình cho đến khi qua đời.

"Tôi chưa bao giờ cảm thấy tuyệt vọng hay bất lực như vậy", tiến sĩ Trupti Gilada nói trên Facebook. Cô khóc khi ngồi co ro trong ô tô bên ngoài bệnh viện tại Mumbai, nơi cô làm việc. "Chúng tôi đang nhìn thấy cả những người trẻ tuổi. Chúng tôi có một người 35 tuổi đang thở máy. Xin hãy cầu nguyện cho những bệnh nhân của chúng tôi".

Biểu đồ dựng đứng

Trên các biểu đồ, số ca bệnh gia tăng đột ngột ở Ấn Độ gần như dựng đứng, chứ không còn là một đường cong tăng dần lên. Diễn biến hoang mang này đổ ập xuống đầu người dân Ấn Độ không lâu sau khi số ca bệnh của họ giảm mạnh xuống mức thấp kỷ lục hồi tháng 2.

Tiến sĩ K. Srinath Reddy, nhà dịch tễ học và chuyên gia sức khỏe cộng đồng đang làm việc trong nhóm chuyên trách kỹ thuật cố vấn cho chính phủ Ấn Độ về COVID-19, cho biết: "Ở đây nhiều người, từ công chúng đến các nhà hoạch định chính sách, đều tin rằng Ấn Độ sẽ không có làn sóng thứ hai. Không may, họ đã mất cảnh giác. Rõ ràng là việc xã hội mở cửa -  du lịch, bầu cử địa phương, tụ họp tôn giáo, đám cưới - đã dẫn đến các sự kiện siêu lây nhiễm. Và sự xuất hiện của các biến thể cũng chắc chắn đã tăng thêm tốc độ này".

Tháng trước, Bộ Y tế Ấn Độ thông báo họ phát hiện 771 biến thể của virus SARS-CoV-2 ở nước này, bao gồm cả "bộ sưu tập" những biến thể lần đầu tiên được xác định ở Vương quốc Anh, Nam Phi và Brazil, cũng như biến thể mới được gọi là "đột biến kép". Trong biến thể đó, các nhà khoa học Ấn Độ cho biết họ đang nghiên cứu hai đột biến có thể làm tăng khả năng lây nhiễm của virus và giúp nó tránh được vaccine.

Nỗi sợ hãi dâng cao khi các phương tiện truyền thông Ấn Độ đưa tin về những người được tiêm chủng đầy đủ mà vẫn bị ốm, bao gồm cả cựu Thủ tướng Manmohan Singh, 88 tuổi. Ông phải nhập viện vì COVID-19 gần ba tuần sau khi tiêm liều vaccine thứ hai vào ngày 3/4. Tính đến 20/4, tình trạng của ông đã ổn định.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết những lo ngại về việc biến thể giảm hiệu quả của vaccine vẫn chưa được khoa học chứng minh. Chưa rõ những người được tiêm phòng đầy đủ đã bị ốm như thế nào, hay nhiễm loại nào trong số hàng trăm biến thể SARS-CoV-2 đang lưu hành khắp Ấn Độ.

Bộ Y tế nước này cho biết đến nay họ đã phân phối 132 triệu liều vaccine cho số dân gần 1,4 tỷ người. Điều đó có nghĩa là chưa đến 10% dân số Ấn Độ được tiêm một liều và chưa đến 2% đã được tiêm đủ 2 liều.

Hôm 20/4, chính phủ Ấn Độ đã công bố dữ liệu cho thấy chỉ 0,03% hoặc 0,04% những người được tiêm chủng đầy đủ có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2. Ấn Độ đã và đang sử dụng hai loại vaccine có tỷ lệ hiệu quả cao trong các thử nghiệm lâm sàng: Oxford - AstraZeneca và loại khác do công ty Bharat Biotech của Ấn Độ sản xuất.

Kỷ lục nghiệt ngã

Các thi thể chất đống trong nhà xác. Lò hỏa táng hoạt động hết công suất không đủ. Theo số liệu chính thức, số ca bệnh mới tại Ấn Độ hôm 25/4 tăng thêm 352.991. Dù vậy, đây có thể vẫn chưa phải con số đầy đủ, theo NPR.

Số người chết do COVID-19 tại Ấn Độ cũng phá kỷ lục, 2.104 người hôm 22/4, và 2.812 người hôm 25/4, chưa tính đến nhiều người chết bên ngoài bệnh viện và không được xét nghiệm.

"Làn sóng COVID-19 thứ hai đến như một cơn bão", Thủ tướng Narendra Modi nói.

Chính phủ Ấn Độ tuyên bố sẽ mở rộng đối tượng tiêm chủng từ ngày 1/5 cho bất kỳ ai trên 18 tuổi. Nhưng đầu tháng 4, hàng trăm phòng khám trên khắp cả nước đã hết vaccine. Nhiều người đến hẹn thấy các biển báo dán ở cổng bệnh viện cho biết phòng tiêm chủng đóng cửa.

Đó là một cú sốc đối với quốc gia luôn tự hào là nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới.

Khác với giai đoạn đầu, hôm 20/1 Thủ tướng Modi loại trừ khả năng tiếp tục phong tỏa cả nước và nói với các bang rằng chỉ nên dùng phong tỏa như biện pháp cuối cùng. Chính phủ của ông đang phải đối mặt với chỉ trích vì để cho các sự kiện đông người diễn ra trong dịch bệnh.

Tháng 3/2020, khi số ca bệnh tương đối thấp ở Ấn Độ, ông Modi đã áp đặt lệnh phong tỏa quốc gia lớn nhất thế giới. Cư dân chỉ được thông báo trước 4 giờ. Và cái giá phải trả về kinh tế thật xót xa: nền kinh tế Ấn Độ suy giảm gần 24%, những công nhân nhập cư chết đói trên đường phố.

Tuần này, trong bối cảnh những hạn chế mới được áp đặt ở thủ đô Delhi, một trong những bến xe buýt chính ở đây một lần nữa chật kín người lao động nhập cư, khi họ cố gắng thoát khỏi thành phố để về quê. Giãn cách xã hội tiếp tục trở nên xa xỉ.