Tại sao Trung Quốc bất ngờ mua gấp đôi sản lượng đậu nành từ Mỹ?

Trung Quốc bất ngờ tăng hơn gấp đôi kế hoạch mua đậu nành từ Mỹ kể từ tháng 8, khi mặt hàng này nổi lên như một trong số ít công cụ ngoại giao còn lại để Bắc Kinh gây áp lực lên Washington.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, Trung Quốc đã đồng ý mua 9,89 triệu tấn đậu nành của Mỹ trong khoảng thời gian từ tháng 9/2020 đến tháng 8/2021. Trong tổng số 9,89 triệu tấn này, bao gồm 3,27 triệu tấn đã được đặt trong tháng 8 và 2,07 triệu tấn khác trong tháng này.

Với việc tăng gấp đôi kế hoạch mua đậu nành từ Mỹ, Trung Quốc mua khoảng 40% lượng đậu nành do Mỹ trồng. Theo Nikkei Asian Review, sự thúc đẩy này có khả năng nhằm làm nổi bật ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới đây.

Cũng theo Nikkei Asian Review, Bắc Kinh có thể sử dụng các giao dịch này như một cách để chống lại áp lực thương mại của Washington, cũng như để làm đòn bẩy trong các quan điểm ngoại giao khác như luật an ninh Hong Kong, lệnh trừng phạt đối với gã khổng lồ công nghệ Huawei...

Tổng thống Trump từng tuyên bố, Trung Quốc đang đặt đơn hàng đậu nành và ngô Mỹ lớn nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, có nhiều nhận định cho rằng Bắc Kinh có thể trì hoãn nhập khẩu trên thực tế các hợp đồng này cho đến tháng 11 hoặc muộn hơn để tránh tỏ ra quá ủng hộ ông Trump.

Theo thỏa thuận thương mại giai đoạn một giữa hai nước đạt được vào đầu năm nay, Trung Quốc sẽ tăng cường nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của Mỹ thêm 200 tỷ USD vào cuối năm 2021.

Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho rằng, để đạt được mục tiêu này, nhập khẩu của Trung Quốc cần đạt tổng cộng 100,7 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm 2020. Tuy nhiên, con số thực tế là 48,5 tỷ USD, bằng 48% so với mục tiêu đề ra.

Tại cuộc họp giữa các quan chức hai nước vào cuối tháng 8, Mỹ và Trung Quốc khẳng định tiến độ đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn một, song các con số trên thực tế vẫn chưa cho thấy những cam kết này.

Đặc biệt, nhập khẩu hàng hóa nông nghiệp của Trung Quốc mới chỉ đạt được 46% mục tiêu cả năm, giảm so với mức 58% hồi tháng 2, khi thỏa thuận thương mại có hiệu lực. Hàng công nghiệp, chiếm 40% trong số 200 tỷ USD tăng cường nhập khẩu mà Trung Quốc hứa hẹn, cũng chỉ đạt 56% mục tiêu từ đầu năm đến nay.

Lý giải cho điều này, Trung Quốc cho rằng việc Mỹ hạn chế mạnh hơn đối với xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc đã khiến cho thỏa thuận giữa Bắc Kinh và Washington không đạt được mục tiêu đề ra. Nhập khẩu năng lượng chỉ ở mức 17% do giá khí đốt tự nhiên hóa lỏng và các tài nguyên khác trên toàn cầu giảm.