Trong khi đó, vai trò, sự tác động của gia đình và xã hội mặc dù rất quan trọng lại không được nhìn nhận, đánh giá thỏa đáng.
Cần có kĩ năng phòng chống bạo lực học đường
TS Tâm lý giáo dục Vũ Việt Anh – Giám đốc Học viện Thành Công (Hà Nội) cho rằng, không có tuổi nào là tuổi “khó dạy”. Tuy nhiên, cha mẹ và thầy cô cần lưu ý lứa tuổi dậy thì (10 - 18 tuổi) vì đây là giai đoạn trẻ thay đổi cả về tâm sinh lý nên thường khó kiểm soát được cảm xúc và hành vi của mình, dễ ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh và các trào lưu xã hội.
"Trong trường hợp vô tình nhìn thấy các bạn học sinh đánh nhau, việc đầu tiên HS nên tìm thêm sự trợ giúp của người lớn gần đó hoặc báo cho những người có trách nhiệm. Nên ứng xử theo nguyên tắc “No – Go - Tel” – “Không can thiệp – Dời đi – Tìm kiếm sự trợ giúp”.
Tuyên truyền phòng chống BLHĐ cần được triển khai dưới nhiều hình thức.
Tuyệt đối không nên tự can thiệp vào tình huống xung đột, tránh đẩy tình huống trở nên trầm trọng hơn, thậm chí gây nguy hiểm tính mạng. Có thể gọi tới số diện thoại đường dây nóng về bảo vệ trẻ em (111) để được trợ giúp kịp thời. Gọi 113 nếu tình huống nguy cấp, đe dọa tính mạng" - TS Vũ Việt Anh chia sẻ.
Theo PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh (Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục, phát triển tiềm năng con người IPD), trong BLHĐ có nhiều dạng. Bạo lực về thể chất, tinh thần, tình dục, kinh tế... Vì vậy, để ngăn ngừa và phòng chống BLHĐ cần giáo dục cho học sinh và cha mẹ học sinh nắm được một số kĩ năng ứng phó với các tình huống xảy ra bạo lực. Học sinh nhất định nên học, và phải có một số kĩ năng để tránh khỏi bạo lực như: Kĩ năng thương thuyết, thuyết phục, ra quyết định, từ chối, xin lỗi - cảm ơn... và kiềm chế những cảm xúc tiêu cực để tránh những hành vi dẫn tới bạo lực.
PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh cũng khẳng định, khi gặp những tình huống căng thẳng (HS hỗn láo, xúc phạm, không làm bài, nghịch ngợm...), GV cần bình tĩnh để kìm nén cảm xúc tiêu cực, kịp thời ngăn chặn stress có thể đưa đến những hành động sai trái tức thời do nóng giận.
Đừng đổ lỗi cho riêng ngành giáo dục
Theo phân tích của PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh: Một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến BLHĐ là sự thiếu gương mẫu của cha mẹ và những người sống trong cùng gia đình. Từ đó trẻ chịu sự tác động thường xuyên và trực tiếp từ ảnh hưởng xấu đó. Trẻ không say sưa học tập, không phấn đấu rèn luyện mình trở thành người tốt và cho rằng trong nhà cũng không có gì tốt để mình phải noi theo.
Sự ảnh hưởng, bức xúc hoàn cảnh môi trường sống trong gia đình trẻ cũng dùng chính những hành động không chuẩn mực đó để đối xử với người thân, gia đình, bạn bè, thầy cô. Gia đình là trường học đầu tiên của mỗi con người cho nên trường học đó không có môi trường tốt thì không thể hy vọng tạo nên những “con ngoan trò giỏi”.
Mặt khác, mối quan hệ nhà trường – gia đình – xã hội từ trước tới nay chưa bền chặt như mong muốn. Nhà trường chưa thật sự coi phụ huynh là đối tượng giáo dục trực tiếp với học sinh vì thế chưa có sự cộng tác, kết hợp trên mọi lĩnh vực mà nhà trường cần rèn luyện cho học sinh.
Về phía gia đình “khoán” cho nhà trường chịu trách nhiệm đào tạo con em mình mà không chủ động liên kết, trao đổi, chia sẻ trong việc giáo dục trẻ với nhà trường, thầy cô. Phía xã hội còn lúng túng về phối hợp với nhà trường và gia đình để có những giải pháp giáo dục xử lý phù hợp.
Vì vậy, theo PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh để hạn chế, phòng chống BLHĐ cần thiết phải có sự chung tay vào cuộc của 3 chân kiềng giáo dục đó là gia đình, nhà trường và xã hội.
Trước vấn đề này, TS Vũ Việt Anh cũng cho rằng: Hiện nay, trong trường học đã có Thông tư 08/1998 Bộ GD&ĐT quy định chế tài kỷ luật đối với các hành vi vi phạm của học sinh. Tuy nhiên, những nội dung của Thông tư này không còn phù hợp với giai đoạn hiện tại nữa nên đòi hỏi có những bổ sung cho phù hợp tình hình thực tế.
Những trường hợp bạo lực giữa thầy cô với học sinh trong thời gian gần đây xảy ra nhiều hơn. Tuy nhiên, chúng ta không thể nói rằng như vậy là đạo đức của đội ngũ nhà giáo Việt Nam đang sa sút. Đó chỉ là những hành vi nhất thời trước một bức xúc mà thầy cô không thể kiềm chế được cảm xúc bản thân.
PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh
Bình luận