Nữ đạo diễn gốc Á đầu tiên giành giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại Oscar

Tại lễ trao giải Oscar 2021 diễn ra sáng 26/4 (giờ Việt Nam), bộ phim Nomadland (tạm dịch: Miền du mục) của Chloé Zhao thắng lớn, đem về 3 giải thưởng Đạo diễn xuất sắc nhất, Phim hay nhất và Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất (Frances McDormand). Đây là bộ phim điện ảnh thứ 3 trong sự nghiệp của Zhao. 

Chloé Zhao (Triệu Đình, 39 tuổi, người gốc Trung Quốc ) là nữ đạo diễn thứ hai và là nữ đạo diễn gốc Á đầu tiên trong lịch sử chiến thắng hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất tại Oscar. Nomadland là bộ phim điện ảnh thứ 3 trong sự nghiệp của cô. Tại lễ trao giải này, phim còn được đề cử ở các hạng mục Quay phim xuất sắc nhất và Kịch bản chuyển thể xuất sắc nhất. Và Zhao trở thành người phụ nữ đầu tiên nhận được 4 đề cử giải thưởng Oscar  trong cùng một năm.

Trước đó, hôm 11/4, tại lễ trao Giải thưởng Điện ảnh Viện Hàn lâm Anh quốc (BAFTA), Nomadland đoạt giải Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất và Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất. Phim cũng nhận các giải thưởng cao nhất tại các Liên hoan phim Venice (Áo) và Toronto (Canada).

Nomadland là bộ phim chính kịch mang màu sắc phim tài liệu. Phim kể về những số phận bấp bênh khi giấc mơ Mỹ bị bỏ rơi. Đại diện cho những số phận này là Fern (nữ diễn viên Frances McDormand đóng), người phụ nữ gần như trắng tay ở tuổi 60, mất việc, mất chồng, không có nhà để ở, lang thang khắp nước Mỹ trên xe tải. Hành trình của Fern phơi bày những góc khuất của xã hội Mỹ và gửi gắm thông điệp nhân sinh sâu sắc.

Nữ đạo diễn Chloé Zhao lớn lên trong cảnh nghèo khó trước khi người cha đổi vận, trở thành giám đốc điều hành tại tập đoàn Shougang (Trung Quốc). Cha mẹ ly hôn khi Zhao vào trung học, cô tìm thấy niềm vui trong truyện tranh manga và các bộ phim của Vương Gia Vệ. Năm 14 tuổi, dù không biết ngoại ngữ, Chloé Zhao sang Anh và đây là quyết định khiến cuộc đời cô thay đổi hoàn toàn. Cô sống ở nước ngoài hơn 2 thập kỷ.

Năm 2000, Zhao chuyển tới Los Angeles (Mỹ) sống một mình, từng theo đuổi chính trị trong 4 năm, sau đó học làm phim tại Đại học New York. Tại đây, cô gặp chàng sinh viên mê quay phim Joshua James Richards (người Anh), người sau thành bạn thân rồi bạn đời của cô. 

Với niềm đam mê điện ảnh, năm thứ 2 học điện ảnh, Chloé Zhao quay lại Trung Quốc để làm một bộ phim tương tự Đèn lồng đỏ treo cao của Trương Nghệ Mưu nhưng tác phẩm không làm cô vừa ý. Năm cuối, cô cùng Richards đến miền Tây nước Mỹ để làm một bộ phim kể lại câu chuyện về vùng đất này. Kinh phí hạn hẹp, lại bị trộm lấy mất toàn bộ laptop, ổ cứng chứa những đoạn phim đã quay, họ như bị dồn đến đường cùng, phải rút hết tiền tiết kiệm, vận động thêm tài trợ để làm lại bộ phim khác. Và phim Songs My Brothers Taught Me (2015) ra đời. Tác phẩm kể về hành trình của một thiếu niên đứng trước lựa chọn theo bạn gái tới Los Angeles, bỏ lại em gái nhỏ với người mẹ nghiện rượu ở biệt khu da đỏ. Phim ra mắt tại Liên hoan phim Sundance và Cannes.

Năm 2017, Zhao cho ra mắt phim The Rider. Cô làm phim này vì muốn kể câu chuyện về tay nài ngựa Brady Jandreau - người bị chấn thương sọ não hôn mê suốt 5 ngày vào năm 2016. Dù các bác sĩ chẩn đoán anh không thể cưỡi ngựa được nữa, vài tháng sau, Jandreau đã trở lại trên lưng ngựa. The Rider nhận được sự quan tâm nhiệt liệt từ công chúng, đến với hàng loạt liên hoan phim danh giá, được cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama rất yêu thích.

Đặc biệt, The Rider đã kết nối Chloé Zhao với Frances McDormand, người vừa giành giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại Oscar 2021.  Sau khi xem phim này, McDormand tìm gặp Zhao. Lúc đó Frances McDormand vừa mua bản quyền chuyển thể cuốn sách Nomadland: Surviving America in the Twenty-First Century, còn Zhao cũng đang phát triển một kịch bản về những người trẻ sống trên xe tải (van life). Họ cùng nhau làm Nomadland, tác phẩm điện ảnh thắng lớn tại Oscar 2021.

Lễ trao giải Oscar lần thứ 93 diễn ra song song tại hội trường nhà ga Union Station và nhà hát Dolby ở Los Angeles tối 25/4 (sáng 26/4, giờ Việt Nam) dưới hình thức một bộ phim tài liệu dài 3 giờ. Trong đó, những người công bố giải thưởng như Brad Pitt, Harrison Ford, Halle Berry… là diễn viên chính.

Lễ trao giải Oscar giới hạn số lượng khán giả là 170 người, vì vậy những người tham dự sẽ được luân chuyển ra vào trong suốt buổi lễ, được tổ chức ở trung tâm thành phố Los Angeles tại ga Union.

Oscar là giải thưởng điện ảnh của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ (AMPAS). Ra đời từ năm 1929, Oscar được trao thường niên tại thành phố Los Angeles để ghi nhận những thành tựu xuất sắc của 24 lĩnh vực trong ngành điện ảnh năm trước đó. Năm nay, do diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 nên lễ trao giải Oscar lần thứ 93 đã phải dời lịch từ tháng 2 đến tháng 4. Điều này đánh dấu Oscar 2021 là mùa giải đầu tiên có những bộ phim ra mắt trong hai năm khác nhau có thể tranh giải.